Leontopodium nivale

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Edelweis
Pengelasan saintifik e
Domain: Eukaryota
Alam: Plantae
Klad: Trakeofit
Klad: Angiosperma
Klad: Eudikot
Klad: Asterid
Order: Asterales
Keluarga: Asteraceae
Subkeluarga: Asteroideae
Genus: Leontopodium
Spesies:
L. nivale
Nama binomial
Leontopodium nivale
(Ten.) Huet ex Hand.-Mazz.c
Sinonim

Leontopodium alpinum Colm. ex Cass.

Leontopodium nivale, yang biasa disebut edelweis (Inggeris: edelweiss), ialah spesies bunga gunung yang tergolong dalam keluarga daisi atau bunga matahari, Asteraceae. Tumbuhan ini lebih suka kawasan berbatu kapur pada ketinggian kira-kira 1,800–3,400 meter (5,900–11,200 ka). Ia tidak beracun dan telah digunakan dalam bidang perubatan tradisional sebagai ubat terhadap penyakit perut dan pernafasan. Daun dan bunganya dilitupi dengan bulu tebal, yang bertindak melindungi tumbuhan ini daripada kesejukan, kegersangan, dan sinaran ultraungu.[1] Oleh kerana ia bunga langka, berumur singkat dan hanya ditemui di kawasan pergunungan tinggi, tumbuhan ini digunakan sebagai simbol bagi alpinisme, keindahan lasak dan kesucian. Ia dikaitkan dengan Pergunungan Alp dan Karpatos. Ia menjadi lambang di beberapa negara, khususnya Romania, Austria, Bulgaria, Slovenia dan Switzerland. Mengikut tradisi rakyat, memberikan bunga ini kepada orang yang dikasihi ialah janji berbakti.

Nama[sunting | sunting sumber]

Nama biasa bunga ini berasal daripada perkataan Jerman "Edelweiß" bermaksud "suci murni", ia merupakan kata majmuk yang terdiri daripada edel yang bermaksud "mulia" dan weiß yang bermaksud "putih". Di Romania, ia dikenali sebagai Floare de colţ yang bermaksud "bunga cenuram".[2]

Edelweis ialah satu daripada beberapa nama untuk tumbuhan ini dan menerima penggunaan meluas pada separuh pertama abad ke-19, dalam iklan pelancongan Alp.[3] Nama lain juga termasuklah Chatzen-Talpen ("tapak kucing"), dan Wullbluomen yang lebih lama ("bunga bulu kambing", dibuktikan pada abad ke-16).[4][5]

Nama saintifiknya ialah pelatinan daripada bahasa Yunani leontopódion, "tapak singa".[6]

Taksonomi[sunting | sunting sumber]

Sejak 1822, Leontopodium tidak lagi dianggap sebahagian daripada genus Gnaphalium, tetapi dikelaskan bersama sebagai genus yang berbeza dalam suku Gnaphalieae. Pada 2003 pula, Leontopodium alpinum telah dikelaskan semula sebagai subspesies Leontopodium nivale. Oleh itu, edelweis alpin kini dibahagikan kepada dua subspesies, Leontopodium nivale subsp. alpinum (Cass.) Greuter dan Leontopodium nivale subsp. nivale.[7][perlu rujukan]

Penghuraian[sunting | sunting sumber]

Daun dan bunga tumbuhan dilitupi dengan rambut putih dan kelihatan kasar (tomentos). Tangkai bunga edelweis boleh tumbuh setinggi 3–20 sentimeter (1–8 in) di pergunungan, atau setinggi 40 cm (16 in) dalam penanaman. Setiap bunga terdiri daripada lima hingga enam anak bunga kecil majmuk (5 mm, 3⁄16 in) yang dikelilingi oleh "ranggi" berbulu putih (yang sebenarnya daun pelindung) dalam bentuk dua bintang. Bunga ini mekar antara Julai dan September.

  • Versi awal musim dengan anak bunga-lenggai pusat belum kembang sepenuhnya. Spesimen ditemukan di Pergunungan Tatra Poland.
    Versi awal musim dengan anak bunga-lenggai pusat belum kembang sepenuhnya. Spesimen ditemukan di Pergunungan Tatra Poland.
  • Tampilan pertengahan musim yang biasa. Spesimen ditemukan di Pergunungan Alp Itali.
    Tampilan pertengahan musim yang biasa. Spesimen ditemukan di Pergunungan Alp Itali.
  • Versi akhir musim dengan tampilan "gemuk" daripada anak bunga-lenggai pusat yang berbunga keluar dan ranggi-"fuzz" yang lebih panjang. Spesimen ditemukan di Alp Stubai.
    Versi akhir musim dengan tampilan "gemuk" daripada anak bunga-lenggai pusat yang berbunga keluar dan ranggi-"fuzz" yang lebih panjang. Spesimen ditemukan di Alp Stubai.
  • Ilustrasi botani.
    Ilustrasi botani.

Pemuliharaan[sunting | sunting sumber]

Leontopodium nivale dianggap sebagai spesies kurang membimbangkan oleh IUCN.[8] Populasi spesies ini merosot kerana pengutipan berlebihan, tetapi kini dilindungi oleh undang-undang, pemuliharaan ex situ dan keberadaan di taman negara.

Penanaman[sunting | sunting sumber]

Leontopodium nivale ditanam di taman-taman atas sebab gugusan bunga-bunganya yang menarik dan dedaun berwarna peraknya.[9] Tumbuhan ini hidup singkat dan boleh ditanam daripada benih.[10]

Kimia[sunting | sunting sumber]

Sebatian daripada kelas yang berlainan, seperti terpenoid, fenilpropanoid, asid lemak dan poliasetilena dilaporkan ada di dalam pelbagai bahagian edelweis.[11] Leoligin dilaporkan sebagai juzuk utama lignan.[12]

Penggunaan simbolik[sunting | sunting sumber]

No.5, Dianthus silvestris, dan Gnaphalium leontopodium, (Edelweiss), kromolitograf berwarna oleh Helga von Cramm, dengan gita puja oleh F. R. Havergal, 1877.

Pada abad ke-19, edelweis menjadi simbol keindahan lasak di rantau Alp dan penduduknya.

Dalam novel karya Berthold Auerbach, Edelweiss (1861), kesukaran seorang pendaki untuk memperoleh bunga edelweis telah dibesar-besarkan ke titik dakwaan: "...kepunyaan seseorang akannya ialah bukti keberanian yang luar biasa." [13] Tanggapan pada masa itu mencetuskan sebahagian daripada mitologi popular alpinisme awal.[14] Novel Auerbach muncul dalam terjemahan bahasa Inggeris pada 1869, yang dipakai dengan petikan yang dikaitkan dengan Ralph Waldo Emerson:

"Terdapat bunga yang diketahui oleh ahli botani, satu daripada genus yang sama dengan tumbuhan musim panas kita yang dipanggil "Life-Everlasting," sejenis Gnaphalium, yang tumbuh di cenuram yang tidak tercapai di Pergunungan Tyrolese, di mana syamwa tidak berani teroka, dan si pemburu, tertarik akan keindahannya dan dengan cintanya (kerana ia amat dihargai oleh gadis-gadis Swiss), memanjat tebing untuk mengutip, dan kadangkala ditemui mati di kaki [gunung], dengan bunga di tangannya. Ia dinamakan oleh ahli botani sebagai Gnaphalium leontopodium, tetapi oleh warga Swiss, Edelweisse, yang melambangkan suci murni."
Sebelum 1914
  • Dalam tentera Swiss, pangkat tertinggi (ketua brigedier dan lebih tinggi) mempunyai lencana dalam bentuk bunga edelweis, sedangkan lencana cawangan tentera lain akan mendapat bintang.
  • Edelweis diasaskan pada 1907 sebagai tanda tentera Alpin Austria-Hungary oleh Kaisar Franz Joseph I. Tiga Regimen asal ini memakai edelweis pada kolar seragam mereka. Semasa Perang Dunia I (1915), edelweis telah dianugerahkan kepada tentera Alpin Jerman, atas keberanian mereka. Kini, ia masih merupakan lambang pasukan Alpin Austria, Perancis, Slovenia, Poland, Romania dan Jerman.
Zaman Perang Dunia
  • Lagu Stelutis alpinis (bahasa Friulia untuk "edelweis kecil"), yang gubah oleh Arturo Zardini ketika dia seorang pemindah disebabkan oleh Perang Dunia I, kini dianggap lagu tidak rasmi Friuli[15]
  • Lagu Es War ein Edelweiss ditulis oleh Herms Niel untuk tentara semasa Perang Dunia II
  • Edelweis ialah lencana bagi Edelweiss Pirates: kumpulan belia anti-Nazi di Reich Ketiga. Ia dipakai pada pakaian (mis., blaus atau sutGebirgsjäger)
  • Bunga edelweis ialah simbol Wehrmacht dan Waffen-SS Gebirgsjäger, atau renjer gunung, dipakai sebagai pin logam di sebelah kiri puncak gunung, pada jalur topi, dan sebagai lencana pada lengan kanan. Ia masih menjadi simbol briged gunung dalam tentera Jerman pada hari kini
  • Unit Luftwaffe Perang Dunia II, Kampfgeschwader 51 (51st Bomber Wing) dikenali sebagai Edelweiss Wing
  • Edelweis diwakili sebagai bunga kegemaran Adolf Hitler, dalam rakaman "Adolf Hitlers Lieblingsblume ist das schlichte Edelweiß" (1934), dinyanyikan oleh Harry Steier[16]
Selepas 1945
  • Bunga edelweis ialah simbol biasa yang dipakai oleh Angkatan Tentera Udara Angkatan Tentera ke-10 Pasukan Tentera Batalion Pertama Tentera Darat Amerika Syarikat hari ini. Perajurit SFG (A) 1-10 menggunakan simbol ini bawah arahan (Ret.) Col. Aaron Banks selepas mereka menduduki bekas sekolah pegawai Waffen SS (Junkerschule) di Flint Kaserne
  • Lagu yang bertajuk "Edelweiss" telah ditulis untuk lakon muzik The Sound of Music, Rodgers and Hammerstein (1959)
  • Sejak 2002, duit syiling dua sen Austria menggambarkan edelweis
  • Dari 1959 hingga 2001, duit syiling satu schilling menggambarkan sejambak tiga kuntum bunga 
  • Ia simbol Kesatuan Pelancong Bulgaria dan Perkhidmatan Kawalan dan Penyelamat Gunung Bulgaria
  • Ia juga merupakan simbol Organisasi Pelancongan Kebangsaan Switzerland
  • Ia dipaparkan pada mata wang lima puluh lei Romania
  • Terdapat sebuah jenama bir Austria dinamakan Edelweiß
  • Edelweis digunakan dalam logotaip beberapa kelab alpin seperti Deutscher Alpenverein (Kelab Alpin Jerman) atau Österreichischer Alpenverein (Kelab Alpin Austria). Edelweis juga digunakan dalam logotaip Union of International Leader Associations (UIMLA).
  • Dalam Asterix in Switzerland (1970), jalan ceritanya didorong oleh pencarian untuk mencari edelweis di pergunungan Swiss dan membawa kembali sekuntum ke Gaul untuk menyembuhkan quaestor Rom beracun
  • Edelweiss Air, sebuah syarikat penerbangan antarabangsa yang berpangkalan di Switzerland, dinamakan sempena bunga itu, yang juga muncul dalam logonya
  • Pemuzik Moondog menggubah lagu "High on a Ledge Rocky" yang diilhami oleh bunga edelweis
  • "Bring me Edelweiss" ialah lagu terkenal kumpulan muzik Edelweiss
  • Pasukan profesional hoki ais Poland MMKS Podhale Nowy Targ menggunakan edelweis sebagai lambang mereka
  • Edelweiss Lodge and Resort ialah sebuah resort militari yang terletak di Garmisch, Jerman

Galeri[sunting | sunting sumber]

Lihat juga[sunting | sunting sumber]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ Vigneron, Jean Pol; Marie Rassart; Zofia Vértesy; Krisztián Kertész; Michaël Sarrazin; László P. Biró; Damien Ertz; Virginie Lousse (January 2005). "Optical structure and function of the white filamentary hair covering the edelweiss bracts". Physical Review E. American Physical Society. 71. arXiv:0710.2695. Bibcode:2005PhRvE..71a1906V. doi:10.1103/physreve.71.011906.
  2. ^ William Shepard Walsh (1909). Handy-book of literary curiosities. J.B. Lippincott Co. m/s. 268–. Dicapai pada 2010-08-19.
  3. ^ Edelweiss reported as common name alongside Alpen-Ruhrkraut in Kittel, Taschenbuch der Flora Deutschlands zum bequemen Gebrauch auf botanischen Excursionen (1837), p. 383.
  4. ^ Aretius, Stocc-Hornii et Nessi [...] descriptio [...], a Benedicto Aretio [...] dictata., published with Valerii Cordi Simesusii Annotationes in Pedacii Dioscoridis Anazarbei de medica materia libros V, Basel (1561), ed. Bratschi (1992) in Niesen und Stockhorn. Berg-Besteigungen im 16. Jahrhunder.
  5. ^ Schweizerisches Idiotikon 16.1997 Diarkibkan 2013-12-13 di Wayback Machine.
  6. ^ λέων, πόδιον, πούς. Liddell, Henry George; Scott, Robert; A Greek–English Lexicon di Perseus Project
  7. ^ "Leontopodium nivale (Ten.) Huet ex Hand.-Mazz. — The Plant List". www.theplantlist.org (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2017-09-07.
  8. ^ "Leontopodium alpinum (Edelweiss)". www.iucnredlist.org. Dicapai pada 2017-09-07.
  9. ^ Mineo, Baldassare (1999). Rock garden plants: a color encyclopedia. Portland, Or.: Timber Press. m/s. 150. ISBN 0-88192-432-6.
  10. ^ McVicar, Jekka. Seeds: The Ultimate Guide to Growing Successfully from Seed. The Lyons Press. m/s. 22. ISBN 1-58574-874-9.
  11. ^ Tauchen, J. & Kokoska, L. Phytochem Rev (2017) 16: 295. https://doi.org/10.1007/s11101-016-9474-0
  12. ^ Wang L, Ladurner A, Latkolik S, Schwaiger S, Linder T, Hošek J, Palme V, Schilcher N, Polanský O, Heiss EH, Stangl H, Mihovilovic MD, Stuppner H, Dirsch VM, Atanasov AG. Leoligin, the Major Lignan from Edelweiss (Leontopodium nivale subsp. alpinum), Promotes Cholesterol Efflux from THP-1 Macrophages. J Nat Prod. 2016 Jun 24;79(6):1651-7. doi: 10.1021/acs.jnatprod.6b00227.
  13. ^ Berthold Auerbach (1869). Edelweiss: A story. Roberts Brothers. m/s. 77.
  14. ^ "Chamois hunting". New monthly magazine and universal register. 1853. m/s. 166.
  15. ^ (Itali) Screm, Alessio (April 6, 2016). "I friulani scelgono il loro inno: è “Stelutis alpinis” di Zardini" [1]. Messaggero Veneto. Retrieved 2017-03-10.
  16. ^ "Lied der U-Boot-Männer (Ob Öltanker, ob Kauffahrtei...) - Axis History Forum". forum.axishistory.com. Dicapai pada 2017-09-07.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Kategori berkenaan Leontopodium nivale di Wikimedia Commons

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Leontopodium_nivale&oldid=6111330"