Hangul

Hangul (한글code: ko is deprecated )
Chosŏn'gŭl (조선글code: ko is deprecated ) ^[1]
Hangul (한글); Chosŏn'gŭl (조선글) ;
Jenis tulisan	Abjad
Pencipta	Raja Sejong
Tempoh masa	~1443 hingga kini
Arah tulisan	Left-to-right, vertical right-to-left
Bahasa-bahasa	Bahasa Korea; Bahasa Cia-Cia (mulai 2009)
ISO 15924
ISO 15924	Hang (), Templat:ISO 15924 name
Unikod
Alias Unikod	Hangul
	Laman ini mengandungi transkripsi fonetik daripada Abjad Fonetik Antarabangsa (AFA). Untuk panduan pengenalan simbol-simbol AFA, sila lihat Bantuan:AFA. Untuk membezakan simbol [ ], / / dan ⟨ ⟩, sila lihat IPA § Tanda-tanda kurung dan pembatas-pembatas transkripsi.

Hangul (dengar (bantuan·maklumat)) ialah abjad untuk Bahasa Korea yang berbeza dari sistem logographic Sino-Korean hanja.^[5] Hangul merupakan skrip untuk Korea Utara, Korea Selatan serta Wilayah Autonomi Korea Yanbian di China, dan kini juga dijadikan sistem tulisan bahasa Cia-Cia yang ditutur di Pulau Buton, Sulawesi, Indonesia.

Hangul ialah sistem abjad fonemik yang disusun mengikut blok-blok suku kata. Setiap blok mengandungi sekurang-kurangnya 24 aksara Hangul (jamo): sekurang-kurangnya satu dari setiap 14 konsonan dan 10 vokal. Asalnya, abjad ini mempunyai beberapa aksara tambahan (lihat jamo usang). Untuk penerangan fonologi sila lihat fonologi bahasa Korea.

Penamaan

Perkataan *hangeul* (Perumian semakan)
ditulis dalam Hangul

Nama rasmi

Nama moden Hangul (한글code: ko is deprecated ) dicipta oleh Ju Sigyeong pada tahun 1912 dengan membawa erti "tulisan (글code: ko is deprecated ) yang hebat (한code: ko is deprecated )" dalam bahasa Korea lama dan "tulisan Korea" dalam bahasa Korea moden. Istilah itu bukan berasal daripada bahasa Cina maka tiada Hanja yang berpadanan. 한글code: ko is deprecated disebut /hangɯl/ dan boleh dirumikan seperti berikut:
- Hangeul atau Han-geul in the Perumian Semakan Bahasa Korea yang digunakan kerajaan Korea Selatan dalam segala terbitan berbahasa Inggeris dan digalakkan untuk segala tujuan. Kebanyakan hasil terbitan terkini telah mengamalkan ejaan ini.
- Han'gŭl dalam sistem Perumian McCune-Reischauer yang lama. Dalam bahasa Melayu, perkataan ini dieja tanpa diakritik: Hangul, atau kadang-kala tanpa huruf besar: hangul.
- Hankul dalam Perumian Yale.
Orang Korea Utara lebih gemar memanggilnya Chosŏn'gŭl (조선글code: ko is deprecated ) atas sebab-sebab berkaitan nama-nama Korea yang berbeza.
Nama asalnya ialah Hunminjeongeum (훈민정음; 訓民正音code: ko is deprecated ; lihat sejarah). Oleh sebab Hangeul, Chosŏn'gŭl, dan Urigeul (우리글code: ko is deprecated ) (lihat bawah) tidak dipersetujui golongan minoriti Korea di Manchuria, maka Jeongeum digunakan sebagai istilah neutral dalam konteks antarabangsa.

Sejarah

Sejarah Huruf

Zaman Gangsa Pertengahan 19–15 SM

Canaan-Phoenicia 14 SM
- Aramia 9 SM
  - Brāhmī & Indik, 6 SM
    - Tibet 7 c.
    - Khmer/Jawa, 9 c.
  - Ibrani 3 SM
  - Suryani 2 SM
  - Din Dabireh 3 c.
  - Arab 4 c.
- Yunani 9 SM
  - Etruska 8 SM
    - Rumi/Latin 7 SM
    - Rune 2 c.
  - Goth 4 c.
  - Armenia 405
  - Glagol 862
  - Cyril 10 c.
- Samaria 6 SM
- Iberia 6 SM
Arab Selatan 9 SM
- Ge'ez 5–6 SM

Maruwi 3 SM

Salasilah lengkap

Hangul disebarkan oleh raja keempat Dinasti Joseon, Sejong Agung. Jiphyeonjeon (Dewan Orang-orang Besar) sering diiktiraf kerana hasil ini, tetapi catatan menunjukkan bahawa kakitangan cendekiawan baginda mengecam raja kerana baginda tidak berunding. Raja Sejong barangkalinya mengerjakannya secara rahsia, mungkin sekali dengan ahli-ahli kerabat diraja yang lain, kerana ditentang golongan elit berpendidikan.

Projek ini siap pada akhir tahun 1443 atau awal tahun 1444, lalu diterbitkan dalam satu dokumen bertajuk Hunminjeongeum ("Bunyi-bunyi yang Tepat untuk Pendidikan Rakyat") pada tahun 1446 yang turut memberi namanya kepada abjad ini. Tarikh penerbitan Hunmin Jeongeum, 9 Oktober 9, dijadikan Hari Hangul di Korea Selatan. Peristiwa yang seumpamanya disambut di Korea Utara pada 15 Januari.

Pelbagai spekulasi mengenai proses penciptaan hangul dileraikan oleh penemuan Hunmin Jeong-eum Haerye (Penjelasan dan Contoh "Hunmin Jeong-eum") keluaran tahun 1446 pada tahun 1940. Dokumen ini menerangkan rekaan huruf konsonan menurut fonetik artikulasi dan huruf vokalnya menurut prinsip yin dan yang dan keselarasan vokal.

Raja Sejong menerangkan bahawa baginda mencipta tulisan baru ini kerana bahasa Korea berbeza daripada bahasa Cina; penulisan aksara Cina (yang dikenali sebagai Hanja) sukar sekali untuk digunakan rakyat biasa dan hanya golongan aristokrat lelaki (yangban) yang fasih membaca dan menulis Hanja. (Sebilangan kecil ahli kerabat diraja perempuan juga boleh memahaminya ke suatu takat). Kebanyakan orang Korea semestinya buta huruf sebelum terciptanya Hangul.

Hangul direka agar orang biasa boleh belajar membaca dan menulis; Haerye menyatakan "Yang bijaksana boleh memaklumkan diri dengannya (hangul) sebelum pagi berlalu; yang bodoh boleh mempelajarinya dalam ruang sepuluh hari."^[6]

Hangul menghadapai tentangan hebat oleh golongan elit celik huruf, seperti Choe Manri dan cendekiawan Confucian yang lain pada 1440-an, yang percaya bahawa hanja satu-satunya sistem tulisan yang sah. Pemerintah-pemerintah seterusnya turut memandang dingin Hangul. Yeonsangun, raja ke-10, melarang kajian atau penggunaan Hangul dan mengharamkan catatan Hangul pada tahun 1504, manakala King Jungjong membubarkan Kementerian Eonmun pada tahun 1506. Sebelum tindakan rasmi ini dijalankan pun, Hangul sudah digunakan secara meluas oleh kaum wanita dan tidak berpendidikan.

Abad ke-16 memperlihatkan kebangkitan semula Hangul, dengan kesusasteraan gasa diikuti semarak sijo. Pada abad ke-17, novel Hangul menjadi genre utama.^[7]

Berikutan kebangkitan kebangsaan Korea pada abad ke-19, cubaan Jepun untuk memutuskan Korea dari kawasan pengaruh Cina, serta tekanan penyokong Pembaharuan Gabo, Hangul akhirnya diterima dalam dokumen rasmi buat julung kalinya pada tahun 1894. Buku teks sekolah rendah mula menggunakan Hangul pada tahun 1895, manakala Dongnip Sinmun yang ditubuhkan pada 1896, adalah antara akhbar-akhbar terawal yang dicetak hanya dalam Hangul.^[8]

Selepas Korea diilhak oleh Jepun pada tahun 1910, Hangul mula-mulanya diajar dalam sekolah yang diasaskan pihak Jepun,^[9] manakala bahasa Korea ditulis dalam campuran Hanja dan Hangul, yang mana kebanyakan kata akar leksikal ditulis dalam Hanja dan bentuk-bentuk tatabahasa dalam Hangul. Bagaimanapun, bahasa Korea dilarang dalam sekolah pada tahun 1938 sebagai sebahagian dasar asimilasi budaya,^[10] dan semua penerbitan bahasa Korea diharamkan pada tahun 1941.^[11]

Ejaan Hangul diselaraskan oleh sekumpulan akademik pimpinan Ju Sigyeong dalam hasil penerbitan seperti Sistem Hangul yang Diselaras pada tahun 1933, dan juga satu sistem untuk mentransliterasi ortografi bahasa asing diterbitkan pada tahun 1940.

Sejak meraih kemerdekaan dari Jepun pada tahun 1945, orang-orang Korea menggunakan Hangul atau Hangul campuran sebagai sistem tulisan tunggal, manakala penggunaan Hanja kian merosot. Sejak 1950-an, adalah agak sukar untuk mendapati hanja dalam tulisan perniagaan atau tidak rasmi di Korea Selatan, dengan beberapa akhbar di negara ini hanya menggunakan hanja sebagai singkatan atau penyahkabur homonim.

Jadual huruf

Konsonan

Hangul		ㄱ	ㄲ	ㄴ	ㄷ	ㄸ	ㄹ	ㅁ	ㅂ	ㅃ	ㅅ	ㅆ	ㅇ	ㅈ	ㅉ	ㅊ	ㅋ	ㅌ	ㅍ	ㅎ
Awal	Rumi	g	kk	n	d	tt	r	m	b	pp	s	ss	'^{[note 1]}	j	jj	ch	ḳ^{[note 2]}	ṭ	p̣	h
Awal	IPA	/k/	/k͈/	/n/	/t/	/t͈/	/ɾ/	/m/	/p/	/p͈/	/s/	/s͈/	[tiada]	/tɕ/	/t͈ɕ/	/tɕʰ/	/kʰ/	/tʰ/	/pʰ/	/h/
Akhir	Rumi	k	k	n	t	–	l	m	p	–	t	t	ng	t	–	t	k	t	p	t
Akhir	IPA	/k̚/		/n/	/t̚/	–	/ɭ/	/m/	/p̚/	–	/t̚/		/ŋ/	/t̚/	–	/t̚/	/k̚/	/t̚/	/p̚/	/t̚/

ㅇ dipakai seumpama huruf Arab/Jawi ا‎ alif untuk menulis suku kata atau perkataan yang bermula dengan huruf vokal, peletakkan ia di hujung perkataan pula sepadan dengan huruf ڠ‎ nga memberi sebutan ng (misalnya dalam "nganga"). Hal ini turut tergambar pada nama aksara ini iaitu 이응code: ko is deprecated 'i-eung yang boleh dijawikan sebutannya sebagai ⟨ اييوڠ‎ ⟩.

Vokal

Hangul	ㅏ	ㅐ	ㅑ	ㅒ	ㅓ	ㅔ	ㅕ	ㅖ	ㅗ	ㅘ	ㅙ	ㅚ	ㅛ	ㅜ	ㅝ	ㅞ	ㅟ	ㅠ	ㅡ	ㅢ	ㅣ
Rumi	a	ae	ya	yae	eo	e	yeo	ye	o	wa	wae	oe	yo	u	wo	we	wi	yu	eu	ui/ yi	i
IPA	/a/	/ɛ/	/ja/	/jɛ/	/ʌ/	/e/	/jʌ/	/je/	/o/	/wa/	/wɛ/	/ø/ ~ [we]	/jo/	/u/	/wʌ/	/we/	/y/ ~ [ɥi]	/ju/	/ɯ/	/ɰi/	/i/

Bahasa Korea Pertengahan pernah menggunakan tanda ㆍ atau 아래아code: ko is deprecated arae a mewakili vokal bundar belakang luas (/ɒ/) yang kini masih terpelihara dalam loghat pulau Jeju.^[12]

Nota

^ or not written
^ In Revised Romanization, ㅋ ㅌ ㅍ are typically romanized simply as k, t, p, without a bottom dot.

Rujukan

^ Lihat Nama rasmi dan Nama-nama Korea.
^ "Indonesian tribe to use Korean alphabet". Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-08-12. Dicapai pada 2009-08-12.
^ (LEAD) Indonesian tribe picks Korean alphabet as official writing system
^ Indonesian Tribe Picks 'Hangeul' as Writing System
^ http://www.wdl.org/en/item/4166
^ Hunmin Jeongeum Haerye, postface Jeong Inji, ms. 27a, diterjemah oleh Gari K. Ledyard, The Korean Language Reform of 1446, p. 258
^ http://enc.daum.net/dic100/viewContents.do?&m=all&articleID=b24h2804b Korea Britannica article
^ http://enc.daum.net/dic100/viewContents.do?&m=all&articleID=b24h2804b
^ Gambar Dong-a Ilbo (동아일보)
^ http://enc.daum.net/dic100/viewContents.do?&m=all&articleID=b24h2804b
^ http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/krtoc.html, di bawah The Media
^ Yang, Changyong; Yang, Sejung; O'Grady, William (October 2019). Jejueo: The Language of Korea's Jeju Island. Honolulu, Hawaii: University of Hawaiʻi Press. m/s. 18–9. ISBN 9780824874438.

Pautan luar

The History of Hangul by the National Academy of the Korean Language & another by the Korean Ministry of Culture and Tourism
Korean alphabet and pronunciation by Omniglot
Online course of Hangul & Another mini-course
Hangul syllabic blocks Diarkibkan 2007-10-13 di Wayback Machine

[12] r not written

[13] In Revised Romanization, ㅋ ㅌ ㅍ are typically romanized simply as k, t, p, without a bottom dot.

[1] Lihat Nama rasmi dan Nama-nama Korea.

[Cia-2] "Indonesian tribe to use Korean alphabet". Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-08-12. Dicapai pada 2009-08-12.

[Cia2-3] (LEAD) Indonesian tribe picks Korean alphabet as official writing system

[Cia3-4] Indonesian Tribe Picks 'Hangeul' as Writing System

[5] ttp://www.wdl.org/en/item/4166

[6] Hunmin Jeongeum Haerye, postface Jeong Inji, ms. 27a, diterjemah oleh Gari K. Ledyard, The Korean Language Reform of 1446, p. 258

[7] ttp://enc.daum.net/dic100/viewContents.do?&m=all&articleID=b24h2804b Korea Britannica article

[8] ttp://enc.daum.net/dic100/viewContents.do?&m=all&articleID=b24h2804b

[9] Gambar Dong-a Ilbo (동아일보)

[10] ttp://enc.daum.net/dic100/viewContents.do?&m=all&articleID=b24h2804b

[11] ttp://lcweb2.loc.gov/frd/cs/krtoc.html, di bawah The Media

[14] Yang, Changyong; Yang, Sejung; O'Grady, William (October 2019). Jejueo: The Language of Korea's Jeju Island. Honolulu, Hawaii: University of Hawaiʻi Press. m/s. 18–9. ISBN 9780824874438.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[note 1]

[note 2]

[12]