Lebuh Pantai, George Town
5°25′5.77″N 100°20′35.32″E / 5.4182694°N 100.3431444°E
| Lebuh Pantai | |
|---|---|
| 土库街 / 土庫街 (Cina / Cina Tradisional) Thôo-khòo-ke (Hokkien) பீச் வீதி (Tamil) | |
 | |
| Negara |  Malaysia |
| Negeri |  Pulau Pinang |
| Bandar | George Town |
| Poskod | 10300 |
| Maklumat laluan | |
| Diselenggara oleh Majlis Bandaraya Pulau Pinang | |
| Wujud | 1786–kini |
| Simpang utama | |
| Hujung utara | Lebuh Light |
| Hujung selatan | Jalan Prangin |
LEBUH PANTAI Beach St10300 P. PINANG
| |
| Jenis | Budaya |
| Kriteria | ii, iii, iv |
| Ditetapkan | 2008 (ke-32) |
Sebahagian daripada | Zon Teras George Town UNESCO |
No. rujukan | 1223 |
| Rantau | Asia-Pasifik |
Lebuh Pantai ialah jalan utama dan sebahagian daripada pusat daerah perniagaan di George Town, Pulau Pinang, Malaysia. Ia juga merupakan salah satu jalan yang tertua di Pulau Pinang, telah dibina tidak lama sempena penubuhan Pulau Pinang oleh Kapten Francis Light pada 1786.[1]
Tumpuan Malaysia kepada bank-bank antarabangsa sekitar Lebuh Pantai telah menjadikan George Town sebagai hab kewangan di utara Malaysia.[2] selain itu, Lebuh Pantai terletak dalam Tapak Warisan Dunia UNESCO, terima kasih kepada seni bina kolonial ibu pejabat bank dan bangunan komersial yang lain di sepanjang jalan. Bangunan pentadbiran yang dibina oleh British juga pernah berdiri di sepanjang Lebuh Pantai; Walau bagaimanapun, bangunan-bangunan ini dimusnahkan semasa Perang Dunia II.[3]
Etimologi
[sunting | sunting sumber]Lebuh Pantai dinamakan sedemikian kerana ia pernah menjadi jalan pesisir, meregangkan sepanjang garis pantai timur George Town. Hari ini, garis pantai ini telah beralih lagi timur disebabkan oleh tanah tebus guna di abad ke-19; Pengkalan Weld telah menjadi pantai timur jalan di George Town.[4]
Jalan Beach dibuka antara tahun 1786 dan 1787, menjadikannya salah satu jalan tertua di Pulau Pinang, bersama Jalan Light yang bersebelahan.[1][4] Oleh itu, ia mempunyai sejarah lebih 200 tahun, lebih awal daripada kebanyakan bandar dan pekan di Malaysia dan Singapura.
Sejak ia diwujudkan, Jalan Beach sentiasa berfungsi sebagai pusat komersial dan kewangan bagi George Town. Pada masa itu, Pelabuhan Pulau Pinang terletak di Jalan Beach, menyebabkan pedagang dan saudagar Eropah tertumpu di hujung utara jalan ini, berdekatan dengan jeti dan institusi pentadbiran di Jalan Light.[2] Pada awalnya, sebahagian besar perdagangan datang daripada kapal-kapal Syarikat Hindia Timur British yang berulang-alik antara Britain dan China, serta pedagang dari rantau ini seperti India, China, dan Kepulauan Melayu.[3]
Pada tahun 1875, Chartered Bank of India, Australia and China (kini Standard Chartered) menjadi bank antarabangsa pertama yang membuka cawangan di Jalan Beach, dan secara langsung di George Town.[1][2] Ia merupakan cawangan kedua bank tersebut di Tanah Melayu British, selepas cawangan Singapura yang dibuka pada tahun 1859. Dalam tahun-tahun berikutnya, beberapa bank dan syarikat dagangan lain turut membuka cawangan mereka di sepanjang Jalan Beach, antaranya The Hongkong and Shanghai Banking Corporation (kini HSBC), Netherlands Trading Society dan Oversea-Chinese Bank Limited (kini OCBC).[3]
Perkembangan ini membawa kepada beberapa peningkatan infrastruktur di sepanjang Jalan Beach. Contohnya, lampu berkuasa petroleum mula dipasang secara percubaan di Jalan Beach pada 1870-an.[2] Lampu jalan kemudiannya dipasang secara berperingkat di seluruh George Town dalam tempoh empat dekad berikutnya. Pada tahun 1894, satu seksyen pendek Jalan Beach antara Jalan Union dan Jalan Bishop menjadi jalan pertama yang berturap.
Bagi menampung pertambahan perniagaan dan menyediakan lebih banyak tanah untuk perdagangan entrepôt, kerja-kerja tebus guna tanah dijalankan antara 1870-an hingga 1890-an, yang secara langsung mengalihkan garis pantai timur George Town ke luar.[3][4] Sejak itu, Jalan Beach tidak lagi menjadi jalan pesisir, manakala banyak firma dagangan berpindah ke kawasan baru di sebelah timur jalan, yang lebih dekat dengan Pelabuhan Pulau Pinang.[3]
Di sebelah timur Jalan Beach yang ditebus guna itu, pihak Negeri-Negeri Selat membina kompleks berbentuk-U Pejabat Kerajaan antara tahun 1884 hingga 1909.[1][3] Kompleks besar ini menjadi pusat pentadbiran Pulau Pinang, menempatkan pejabat Gabenor Pulau Pinang, Residen Kaunselor dan Peguam Negara, Pejabat Tanah dan Jabatan Kerja Raya, antara lain. Bangunan ini musnah teruk semasa Perang Dunia Kedua; satu-satunya bahagian yang masih kekal kini menempatkan Jabatan Hal Ehwal Agama Islam Pulau Pinang.
Mercu tanda
[sunting | sunting sumber]
- Bangunan Standard Chartered, dibina dalam gabungan gaya Seni Palladian dan Art Deco pada tahun 1930[5][6]
- Bangunan HSBC, dibina semula dalam gaya Art Deco pada tahun 1951 selepas bangunan asal musnah semasa Perang Dunia Kedua[1][3]
- Bangunan Jabatan Agama Islam Pulau Pinang, dahulunya sebahagian daripada bangunan kerajaan yang dibina oleh Negeri-Negeri Selat
- Bangunan Bank of China, disiapkan dalam gaya Seni Bina Neoklasik pada tahun 1905[1][7]
- Bangunan OCBC, dibina dalam gaya Art Deco pada tahun 1938
- Bangunan 1886, dibina dalam gaya Seni bina Victoria
- Bangunan Logan, kini sebuah arked runcit dan makanan, disiapkan dalam gaya Seni bina Victoria pada tahun 1883[1]
- India House, gaya Art Deco, 1937
- Bangunan Dispensari George Town, 1923, dibina oleh firma Swan & Maclaren[3]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b c d e f g Hockton, Keith (2012). Penang: An Inside Guide to Its Historic Homes, Buildings, Monuments and Parks. Kuala Lumpur: MPH Group Publishing. ISBN 9789674153038.
- ^ a b c d Khoo, Salma Nasution (2007). Streets of George Town, Penang. Penang, Malaysia: Areca Books. ISBN 9789839886009.
- ^ a b c d e f g h Langdon, Marcus. A Guide to George Town's Historic Commercial and Civic Precincts. Penang: George Town World Heritage Incorporated.
- ^ a b c Cheah, Jin Seng (2013). Penang 500 Early Postcards. Editions Didier Millet. ISBN 9789671061718.
- ^ "Symbols of our values and culture - Metro | The Star Online". m.thestar.com.my. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Mei 2018. Dicapai pada 21 Mei 2017.
- ^ "Standard Chartered Bank Penang" (dalam bahasa Inggeris). 15 Ogos 2016. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 Ogos 2016. Dicapai pada 21 Mei 2017.
- ^ "Bank hiring more staff - Community | The Star Online". www.thestar.com.my. Dicapai pada 21 Mei 2017.