Kapal induk pesawat udara: Perbezaan antara semakan
k Anumengelamun telah memindahkan laman Kapal pengangkut pesawat ke Kapal induk pesawat udara: Istilah baku yang digunakan Dewan Bahasa dan Pustaka |
Tiada ringkasan suntingan |
||
| Baris 1: | Baris 1: | ||
[[Fail:USS Nimitz 1997.jpg|thumb|USS Nimitz (CVN-68) [[Tentera Laut Amerika Syarikat]].]] |
[[Fail:USS Nimitz 1997.jpg|thumb|USS Nimitz (CVN-68) [[Tentera Laut Amerika Syarikat]].]] |
||
[[Fail:Kusnzov2.jpg|thumb|[[Kapal pengangkut pesawat Admiral Kuznetsov]] [[Tentera Laut Rusia]].]] |
[[Fail:Kusnzov2.jpg|thumb|[[Kapal pengangkut pesawat Admiral Kuznetsov]] [[Tentera Laut Rusia]].]] |
||
'''Kapal |
'''Kapal induk pesawat udara''' atau '''kapal pengangkut pesawat''' ([[Bahasa Inggeris]]: ''aircraft carrier''<ref>[http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=Aircraft+carrier&d=129316 'Aircraft carrier' - Maklumat Kata]. ''Pusat Rujukan Persuratan Melayu''. Dewan Bahasa dan Pustaka. Dicapai pada 18 Disember 2017.</ref>) ialah kapal perang terbesar yang memainkan peranan untuk melancar dan mendaratkan jet-jet pejuang. Kapal jenis ini mampu membenarkan pasukan tentera laut untuk meletakkan kuasa udara di jarak jauh tanpa bergantung kepada pangkalan tempatan di darat bagi menyediakan landasan untuk kapal terbang berlepas/mendarat. Tentera laut moden, yang mengendalikan kapal sedemikian menganggap kapal pengangkut pesawat sebagai unit pusat angkatan, peranan yang sebelumnya dimainkan oleh [[kapal tempur]]. Pertukaran, sebahagian daripada pertumbuhan kuasa udara sebagai sebahagian kuasa penting dalam perperangan, berlaku ketika [[Perang Dunia II]]. Kapal pengangkut pesawat tanpa kapal pengiring dianggap lemah terhadap serangan [[peluru berpandu]] dan dengan itu bergerak sebagai sebahagian [[pasukan tempur kapal induk]]. |
||
Kapal |
Kapal ini biasanya merupakan kapal terbesar dikendalikan oleh tentera laut; [[kapal pengangkut pesawat Kelas Nimitz]] digerakkan dengan menggunakan dua [[reaktor nuklear]] dan empat reaktor [[turbin stim]]. Ia sepanjang 333 [[meter]] (1092 kaki) dan berharga sekitar AS$ 5 bilion. Amerika Syarikat memiliki kebanyakan kapal induk dengan lebih sedozen dalam perkhidmatan, dan kapal pengangkut pesawatnya merupakan batu asas (''cornerstone'') untuk menunjukkan keupayaan [[peluncuran kuasa]] [[Amerika Syarikat]]. |
||
Sembilan negara memiliki kapal pengangkut pesawat: [[Amerika Syarikat]], [[Perancis]], [[India]], [[Rusia]], [[Sepanyol]], [[Brazil]], [[Itali]], [[Thailand]], dan [[United Kingdom]]. [[Angkatan Laut Tentera Pembebasan Rakyat China]] memiliki kapal pengangkut pesawat bekas [[Kesatuan Soviet]] [[kapal induk Soviet Varyag|''Varyag'']], tetapi kebanyakan pakar analisis percaya mereka tidak berminat mengendalikannya, tetapi menggunakan ''Varyag'' untuk mempelajari operasi kapal pengangkut pesawat bagi [[kapal pengangkut pesawat]] masa depan China. |
Sembilan negara memiliki kapal pengangkut pesawat: [[Amerika Syarikat]], [[Perancis]], [[India]], [[Rusia]], [[Sepanyol]], [[Brazil]], [[Itali]], [[Thailand]], dan [[United Kingdom]]. [[Angkatan Laut Tentera Pembebasan Rakyat China]] memiliki kapal pengangkut pesawat bekas [[Kesatuan Soviet]] [[kapal induk Soviet Varyag|''Varyag'']], tetapi kebanyakan pakar analisis percaya mereka tidak berminat mengendalikannya, tetapi menggunakan ''Varyag'' untuk mempelajari operasi kapal pengangkut pesawat bagi [[kapal pengangkut pesawat]] masa depan China. |
||
| Baris 10: | Baris 10: | ||
[[File:World Navy Aircraft carries chart.svg|thumb|right|upright=1.35|Carta perbandingan kapal pengangkut pesawat dan helikopter di seluruh dunia]] |
[[File:World Navy Aircraft carries chart.svg|thumb|right|upright=1.35|Carta perbandingan kapal pengangkut pesawat dan helikopter di seluruh dunia]] |
||
Kapal induk memiliki dua tatarajah. |
Kapal induk memiliki dua tatarajah. Tatarajah kapal ang paling biasa mempunyai bahagian atas yang rata untuk kawasan pelancaran dan pendaratan kapal terbang. [[Manjanik kapal terbang]] berkuasa wap, memecut kapal terbang dengan pecutan penuh, daripada 0 kepada 265 [[kilometer]] sejam (165 bsj) dalam tempoh 2 saat semasa berlepas bagi membantu ia mencecah kelajuan berlepas. Untuk mendarat di atas kapal induk, kapal terbang yang mendarat yang bergerak pada kelajuan 240 kilometer sejam (150 bsj) dilengkapkan dengan pencangkuk ekor akan menangkap salah satu daripada empat kabel penahan yang dipasang merentangi dek dan akan menghentikan kapal terbang dalam jarak 100 meter (320 kaki) selepas menangkap kabel tersebut. |
||
Tatarajah kedua dan yang terkini, dimajukan untuk [[Tentera Laut Diraja British]], mempunyai "loncatan ski" di hujung dek rata, yang membantu melancarkan kapal terbang. Susunan ini direka untuk kegunaan dengan pesawat [[VTOL]] atau [[STOVL]] yang mampu berlepas dan mendarat tanpa pergerakan hadapan atau hanya sedikit. Pesawat ini tidak memerlukan kemudahan [[manjanik]] atau [[kabel penahan]] untuk direntangkan merentasi dek penerbangan. |
Tatarajah kedua dan yang terkini, dimajukan untuk [[Tentera Laut Diraja British]], mempunyai "loncatan ski" di hujung dek rata, yang membantu melancarkan kapal terbang. Susunan ini direka untuk kegunaan dengan pesawat [[VTOL]] atau [[STOVL]] yang mampu berlepas dan mendarat tanpa pergerakan hadapan atau hanya sedikit. Pesawat ini tidak memerlukan kemudahan [[manjanik]] atau [[kabel penahan]] untuk direntangkan merentasi dek penerbangan. |
||
Dalam kedua-dua kes, kapal induk akan bergerak sehingga 35 knot (65 kilometer sejam) menghadap angin semasa operasi berlepas atau pendaratan agar meningkatkan kelajuan [[angin]] sebenar, dengan itu mengurangkan kelajuan yang diperlukan dibandingkan dengan kelajuan kapal. |
Dalam kedua-dua kes ini, kapal induk akan bergerak sehingga 35 knot (65 kilometer sejam) menghadap angin semasa operasi berlepas atau pendaratan agar meningkatkan kelajuan [[angin]] sebenar, dengan itu mengurangkan kelajuan yang diperlukan dibandingkan dengan kelajuan kapal. |
||
== Jenis asas == |
== Jenis asas == |
||
Terdapat beberapa jenis asas kapal induk, sesetengahnya telah lapuk: |
Terdapat beberapa jenis asas kapal induk, sesetengahnya telah lapuk penggunaannya: |
||
* [[Kapal pengangkut kapal terbang laut]], seperti [[HMS Engadine (1911)]], tidak lagi digunakan selepas [[1950]]an. |
* [[Kapal pengangkut kapal terbang laut]], seperti [[HMS Engadine (1911)]], tidak lagi digunakan selepas [[1950]]an. |
||
| Baris 36: | Baris 36: | ||
==Armada-armada negara di dunia== |
==Armada-armada negara di dunia== |
||
Sejumlah 20 buah kapal |
Sejumlah 20 buah kapal induk berada dalam khidmat aktif dengan 10 buah tentera laut di dunia. Selain itu, tentera laut Australia, Brazil, China, Perancis, India, Itali, Jepun, Korea Selatan, Sepanyol, Thailand dan Amerika Syarikat juga mengoperasikan kapal-kapal yang boleh membawa dan mengoperasikan helikopter dan pesawat STOVL. |
||
===Australia=== |
===Australia=== |
||
| Baris 60: | Baris 60: | ||
Sebuah pengangkut jenis [[STOBAR]] |
Sebuah pengangkut jenis [[STOBAR]] iaitu {{ship|kapal pengangkut pesawat China|Liaoning||2}} asalnya dibina sebagai kapal [[kapal pengangkut pesawat kelas Laksamana Kuznetsov|kelas Laksamana Kuznetsov]] seberat 57,000 tan yang diberi nama [[kapal pengangkut pesawat Soviet Varyag|Varyag]]<ref name="bbc20110608">{{cite news |title= China aircraft carrier confirmed by general |url= http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-13692558 |newspaper= [[BBC News]] |date= 8 June 2011 |accessdate=9 June 2011 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20110609071512/http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-13692558 |archivedate= 9 June 2011 |deadurl= no}}</ref> dan kemudian dibeli dalam bentuk ceraian oleh China pada tahun 1998 dengan alasan akan digunakan sebagai sebuah kasino terapung, kemudian dibina semula secara separa dan ditunda ke China untuk disudahkan.<ref>{{cite web |url=http://behindthewall.nbcnews.com/_news/2012/09/25/14092055-china-brings-its-first-aircraft-carrier-into-service-joining-9-nation-club |title= China brings its first aircraft carrier into service, joining 9-nation club |work= Behind The Wall |publisher= NBC |date= 25 September 2012 |accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.globalsecurity.org/military/world/china/liaoning.htm |title=Liaoning, ex-Varyag|publisher=Global Security|accessdate=30 September 2013}}</ref> ''Liaoning'' telah ditauliahkan pada 25 September 2012, dan mula digunakan dalama ujian dan latihan.<ref>{{Cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-china-19710040|title=China's first aircraft carrier enters service|work=BBC News|date=25 September 2012|accessdate=30 September 2013}}</ref> Pada 24 atau 25 November 2012, ''Liaoning'' berjaya melancarkan dan menerima beberapa buah pesawat [[Shenyang J-15]].<ref>{{cite web |last =Axe |first= David |url= http://www.wired.co.uk/news/archive/2012-11/26/china-aircraft-carrier-launches-first-jet |title=China's aircraft carrier successfully launches its first jet fighters|work= Wired |date= 26 November 2012|accessdate=30 September 2013}}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.foxnews.com/world/2012/11/25/china-lands-first-jet-on-its-aircraft-carrier/ |title= China lands first jet on its aircraft carrier |publisher =Fox |work= News |date=25 November 2012 |accessdate=26 October 2013}}</ref><ref>{{cite web |url= http://newsinfo.inquirer.net/312811/china-lands-first-jet-on-its-aircraft-carrier |title= China lands first jet on its aircraft carrier |publisher= Inquirer |work= News info |date=25 November 2012 |accessdate= 26 October 2013}}</ref> Kapal ini dikelaskan sebagai sebuah kapal latihan, bertujuan untuk memberi latihan kepada tentera laut berlatih di atas kapal pengangkut. Pada 26 Disember 2012, akhbar People's Daily melaporkan bahawa ''Liaoning'' akan mengambil masa selama 4-5 tahun untuk mencapai keupayaan penuh, di sebabkan latihan dan koordinasi oleh [[Tentera Laut Tentera Pembebasan Rakyat]] akan memerlukan sejumlah besar masa kerana ini merupakan kapal pengangkut pesawat pertama milik mereka.<ref>{{cite web |url=http://www.airforceworld.com/blog/j15-fighter-takeoff-on-carrier-liaoning/ |title=Liaoning aircraft carrier will reach full capacity in 4-5 years |work=AirForceWorld.com |date=Dec 26, 2012}}</ref> Oleh kerana statusnya sebagai kapal latihan, ''Liaoning'' tidak ditugaskan ke mana-mana operasi armada China.<ref>[{{cite web |url=http://www.flightglobal.com/news/articles/chinese-officer-hints-at-countrys-big-aircraft-carrier-plans-385065/|title=Chinese officer hints at country’s big aircraft carrier plans |last1=Waldron |first1=Greg |date=24 April 2013|work=Flight International |publisher=FlightGlobal |accessdate=April 24, 2013}}]</ref> |
||
===Mesir=== |
===Mesir=== |
||
Semakan pada 11:26, 18 Disember 2017
Kapal induk pesawat udara atau kapal pengangkut pesawat (Bahasa Inggeris: aircraft carrier[1]) ialah kapal perang terbesar yang memainkan peranan untuk melancar dan mendaratkan jet-jet pejuang. Kapal jenis ini mampu membenarkan pasukan tentera laut untuk meletakkan kuasa udara di jarak jauh tanpa bergantung kepada pangkalan tempatan di darat bagi menyediakan landasan untuk kapal terbang berlepas/mendarat. Tentera laut moden, yang mengendalikan kapal sedemikian menganggap kapal pengangkut pesawat sebagai unit pusat angkatan, peranan yang sebelumnya dimainkan oleh kapal tempur. Pertukaran, sebahagian daripada pertumbuhan kuasa udara sebagai sebahagian kuasa penting dalam perperangan, berlaku ketika Perang Dunia II. Kapal pengangkut pesawat tanpa kapal pengiring dianggap lemah terhadap serangan peluru berpandu dan dengan itu bergerak sebagai sebahagian pasukan tempur kapal induk.
Kapal ini biasanya merupakan kapal terbesar dikendalikan oleh tentera laut; kapal pengangkut pesawat Kelas Nimitz digerakkan dengan menggunakan dua reaktor nuklear dan empat reaktor turbin stim. Ia sepanjang 333 meter (1092 kaki) dan berharga sekitar AS$ 5 bilion. Amerika Syarikat memiliki kebanyakan kapal induk dengan lebih sedozen dalam perkhidmatan, dan kapal pengangkut pesawatnya merupakan batu asas (cornerstone) untuk menunjukkan keupayaan peluncuran kuasa Amerika Syarikat.
Sembilan negara memiliki kapal pengangkut pesawat: Amerika Syarikat, Perancis, India, Rusia, Sepanyol, Brazil, Itali, Thailand, dan United Kingdom. Angkatan Laut Tentera Pembebasan Rakyat China memiliki kapal pengangkut pesawat bekas Kesatuan Soviet Varyag, tetapi kebanyakan pakar analisis percaya mereka tidak berminat mengendalikannya, tetapi menggunakan Varyag untuk mempelajari operasi kapal pengangkut pesawat bagi kapal pengangkut pesawat masa depan China.
Tatarajah asas
Kapal induk memiliki dua tatarajah. Tatarajah kapal ang paling biasa mempunyai bahagian atas yang rata untuk kawasan pelancaran dan pendaratan kapal terbang. Manjanik kapal terbang berkuasa wap, memecut kapal terbang dengan pecutan penuh, daripada 0 kepada 265 kilometer sejam (165 bsj) dalam tempoh 2 saat semasa berlepas bagi membantu ia mencecah kelajuan berlepas. Untuk mendarat di atas kapal induk, kapal terbang yang mendarat yang bergerak pada kelajuan 240 kilometer sejam (150 bsj) dilengkapkan dengan pencangkuk ekor akan menangkap salah satu daripada empat kabel penahan yang dipasang merentangi dek dan akan menghentikan kapal terbang dalam jarak 100 meter (320 kaki) selepas menangkap kabel tersebut.
Tatarajah kedua dan yang terkini, dimajukan untuk Tentera Laut Diraja British, mempunyai "loncatan ski" di hujung dek rata, yang membantu melancarkan kapal terbang. Susunan ini direka untuk kegunaan dengan pesawat VTOL atau STOVL yang mampu berlepas dan mendarat tanpa pergerakan hadapan atau hanya sedikit. Pesawat ini tidak memerlukan kemudahan manjanik atau kabel penahan untuk direntangkan merentasi dek penerbangan.
Dalam kedua-dua kes ini, kapal induk akan bergerak sehingga 35 knot (65 kilometer sejam) menghadap angin semasa operasi berlepas atau pendaratan agar meningkatkan kelajuan angin sebenar, dengan itu mengurangkan kelajuan yang diperlukan dibandingkan dengan kelajuan kapal.
Jenis asas
Terdapat beberapa jenis asas kapal induk, sesetengahnya telah lapuk penggunaannya:
- Kapal pengangkut kapal terbang laut, seperti HMS Engadine (1911), tidak lagi digunakan selepas 1950an.
- Kapal induk armada, seperti USS Essex (CV-9), biasanya 20,000 hingga 65,000 tan.
- Kapal induk pengiring, seperti USS Barnes (CVE-20), dibina hanya semasa Perang Dunia II, dan digunakan oleh Tentera Laut Diraja dan Tentera Laut A.S.
- Kapal induk ringan, seperti USS Independence (CVL-22), direka khas untuk membawa kapal terbang pejuang sahaja.
- Kapal CAM, seperti SS Michael E, kapal pembawa kargo yang mampu melancarkan kapal terbang pejuang tetapi tidak mampu mendaratkan kapal terbang. Kapal ini merupakan langkah kecermasan semasa Perang Dunia II.
- Kapal induk dagang, seperti MV Empire MacAlpine, satu lagi langkah kecermasan yang mana kapal dagang kargo dilengkapkan dengan dek penerbangan.
- Kapal penyerang amfibia, seperti USS Tarawa, yang turut bertindak untuk tujuan membawa dan mendaratkan tentera.
- Kapal induk pertempuran anti-kapal selam, seperti HMS Invincible, juga dikenali sebagai "kapal pembawa helikopter."
- Kapal pengangkut pesawat super, seperti USS Nimitz, biasanya seberat melebihi 75,000 tan.
Kapal pengangkut biasanya disertai oleh beberapa kapal lain, bertujuan memberikan perlindungan untuk kapal induk yang sukar dikendali, untuk membawa bekalan, dan memberikan keupayaan menyerang tambahan. Ia sering diistilah sebagai kumpulan perang (battle group) atau kumpulan kapal induk (carrier group), kadangkala sebagai kumpulan tempur kapal induk (carrier battle group).
Penjajap dan kapal perang utama semasa tahun-tahun antara-perang sering membawa manjanik bagi melancarkan kapal terbang laut bagi tujuan peninjauan. Ia dilancarkan menggunakan manjanik dan diambil dengan menggunakan kren selepas mendarat. Ini kebanyakannya dibuang semasa Perang Dunia II.
Kebanyakan kapal tempur moden mempunyai keupayaan mengendalikan helikopter dan helikopter penyerang sebagai mewakili bentuk baru kapal pengangkut.
Armada-armada negara di dunia
Sejumlah 20 buah kapal induk berada dalam khidmat aktif dengan 10 buah tentera laut di dunia. Selain itu, tentera laut Australia, Brazil, China, Perancis, India, Itali, Jepun, Korea Selatan, Sepanyol, Thailand dan Amerika Syarikat juga mengoperasikan kapal-kapal yang boleh membawa dan mengoperasikan helikopter dan pesawat STOVL.
Australia
_at_berth_prior_to_commissioning.jpg)
Kapal pembawa helikopter kelas Canberra dibina berdasarkan kapal kapal serangan amfibia kelas Juan Carlos I, yang mana terdiri daripada dua buah kapal. Kapal kelas ini dibina oleh Navantia dan BAE Systems Australia. Canberra merupakan kapal terbesar yang telah dibina untuk Tentera Laut Diraja Australia.[2] Canberra melakukan ujian dilaut pada akhir tahun 2013 dan ditauliahkan pada tahun 2014.
Kapal kedua daripada kelas Canberra, HMAS Adelaide, telah ditauliahkan pada bulan Disember 2015. Versi milik Australia mengekalkan lompatan ski daripada rekabentuk Juan Carlos I, meskipun Australia tidak membeli sebarang pesawat kepak kaku yang berpangkalan di atas kapal pengangkut.
Brazil
Sebuah kapal pengangkut jenis CATOBAR kelas São Paulo asalnya ialah kapal kelas Clemenceau yang kini berkhidmat dengan Tentera Laut Brazil. São Paulo telah ditauliahkan pada tahun 1963 oleh Tentera Laut Perancis sebagai Foch dan dijual kepada Brazil pada tahun 2000, di mana ia menjadi kapal induk baru bagi Tentera Laut Brazil. Semasa tempoh 2005–2010, São Paulo menjalani pemodenan ekstensif.[3] Pada akhir tahun 2010, ujian laut dimulakan, dan setakat 2011[kemas kini] São Paulo telah dinilai oleh CIASA (Inspection Commission and Training Advisory). Ia dijangka akan memasuki armada pada akhir tahun 2013, tetapi terlibat di dalam kebakaran besar pada tahun 2012.[4]
Setakat September 2016, kapal ini masih dibaiki; komander Tentera Laut Brazil, Laksamana Eduardo Leal Ferreira, berkata rancangan telah dibuat untuk memperbaharui sistem pendorongannya. Sistem manjanik kapal juga dilaporkan mengalami masalah.[5] Pada 14 Februari 2017, pihak tentera laut mengumumkan bahawa kapal ini akan dilucut tauliah, memetik kos yang tidak ekonomik untuk membuat pembaikan lebih lanjut.[6][7]
China
Sebuah pengangkut jenis STOBAR iaitu Liaoning asalnya dibina sebagai kapal kelas Laksamana Kuznetsov seberat 57,000 tan yang diberi nama Varyag[8] dan kemudian dibeli dalam bentuk ceraian oleh China pada tahun 1998 dengan alasan akan digunakan sebagai sebuah kasino terapung, kemudian dibina semula secara separa dan ditunda ke China untuk disudahkan.[9][10] Liaoning telah ditauliahkan pada 25 September 2012, dan mula digunakan dalama ujian dan latihan.[11] Pada 24 atau 25 November 2012, Liaoning berjaya melancarkan dan menerima beberapa buah pesawat Shenyang J-15.[12][13][14] Kapal ini dikelaskan sebagai sebuah kapal latihan, bertujuan untuk memberi latihan kepada tentera laut berlatih di atas kapal pengangkut. Pada 26 Disember 2012, akhbar People's Daily melaporkan bahawa Liaoning akan mengambil masa selama 4-5 tahun untuk mencapai keupayaan penuh, di sebabkan latihan dan koordinasi oleh Tentera Laut Tentera Pembebasan Rakyat akan memerlukan sejumlah besar masa kerana ini merupakan kapal pengangkut pesawat pertama milik mereka.[15] Oleh kerana statusnya sebagai kapal latihan, Liaoning tidak ditugaskan ke mana-mana operasi armada China.[16]
Mesir
Mesir telah menandatangani satu kontrak dengan pembuat kapal Perancis DCNS untuk membeli dua buah kapal pengangkut helikopter kelas Mistral sekitar 950 juta Euro. Kapal-kapal ini asalnya telah dibeli oleh Rusia, akan tetapi perjanjian telah dibatalkan oleh Perancis di sebabkan penglibatkan Rusia dalam konflik di Ukraine.[17] Kapal-kapal ini dijangka akan diserahkan pada tahun 2016.[18]
Pautan luar
 |
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Kapal induk pesawat udara |
- Haze Gray & Underway, Senarai kapal pengangkut pesawat di dunia Senarai terperinci dan lengkap semua kapal pengangkut pesawat di dunia termasuk galeri foto.
- Kapal pengangkut pesawat dalam inventori Tentera Laut A.S
- Maklumat berkenaan anak kapal dek penerbangan, kabel pecangkuk, manjanik
- Bagaimana Alat Bekerja - Kapal pengangkut pesawat
- Senarai kapal pengangkut pesawat - Globalsecurity.org
- Sejarah dek bersudut
- ^ 'Aircraft carrier' - Maklumat Kata. Pusat Rujukan Persuratan Melayu. Dewan Bahasa dan Pustaka. Dicapai pada 18 Disember 2017.
- ^ A segunda docagem do NAe São Paulo (dalam bahasa Portuguese), BR: Alide, dicapai pada 24 June 2009 Unknown parameter
|trans_title=ignored (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link) - ^ "Militar ferido em incêndio no porta-aviões São Paulo permanece em observação", Agência Brasil (dalam bahasa Portuguese), EBC Unknown parameter
|trans_title=ignored (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link). - ^ Brazilian admiral: Work continues on carrier Sao Paulo, IHS Jane's 360, 28 September 2016
- ^ Desmobilização do NAe 'São Paulo' (A 12), Defesa Aérea & Naval.
- ^ "Brazilian Navy retires Sao Paulo carrier" (dalam bahasa Inggeris). Mönch Publishing Group News. 15 February 2017.
- ^ "China aircraft carrier confirmed by general". BBC News. 8 June 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 June 2011. Dicapai pada 9 June 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "China brings its first aircraft carrier into service, joining 9-nation club". Behind The Wall. NBC. 25 September 2012. Dicapai pada 26 October 2013.
- ^ "Liaoning, ex-Varyag". Global Security. Dicapai pada 30 September 2013.
- ^ "China's first aircraft carrier enters service". BBC News. 25 September 2012. Dicapai pada 30 September 2013.
- ^ Axe, David (26 November 2012). "China's aircraft carrier successfully launches its first jet fighters". Wired. Dicapai pada 30 September 2013.
- ^ "China lands first jet on its aircraft carrier". News. Fox. 25 November 2012. Dicapai pada 26 October 2013.
- ^ "China lands first jet on its aircraft carrier". News info. Inquirer. 25 November 2012. Dicapai pada 26 October 2013.
- ^ "Liaoning aircraft carrier will reach full capacity in 4-5 years". AirForceWorld.com. Dec 26, 2012.
- ^ [Waldron, Greg (24 April 2013). "Chinese officer hints at country's big aircraft carrier plans". Flight International. FlightGlobal. Dicapai pada April 24, 2013.]
- ^ "Egypt signs Mistral contract with France". defenceweb.co.za. 12 October 2015.
- ^ "French-Built Mistral Warships to Arrive in Egypt in Summer 2016". sputniknews.com. 12 October 2015.