Bintang Ae/Be Herbig

Bintang Herbig Ae/Be (HAeBe) ialah bintang jujukan pra-utama – bintang muda (<7001100000000000000♠10 Mthn) jenis spektrum A atau B. Bintang ini masih tertanam dalam sampul debu gas dan kadangkala disertai dengan cakera membulat. Garis pancaran hidrogen dan kalsium dapat diperhatikan dalam spektrumnya. Ia sejenis objek dengan 2-8 jisim suria (M_☉), masih wujud dalam peringkat pembentukan bintang (penguncupan graviti) dan menghampiri jujukan utama (iaitu mereka masih belum membakar hidrogen di tengahnya).

Penerangan

Dalam rajah Hertzsprung–Russell, bintang Herbig Ae/Be terletak di sebelah kanan jujukan utama. Mereka dinamakan sempena ahli astronomi Amerika George Herbig, yang pertama kali membezakannya daripada bintang lain pada tahun 1960. Kriteria Herbig asal ialah:

• Jenis spektrum lebih awal daripada F0 (untuk mengecualikan bintang T Tauri),
• Garis pancaran balmer dalam spektrum bintang (agar serupa dengan bintang T Tauri ),
• Lokasi yang diunjurkan dalam sempadan awan antara bintang yang gelap (untuk memilih bintang yang benar-benar muda berhampiran tempat kelahiran mereka),
• Pencahayaan nebula pantulan terang berdekatan (untuk menjamin hubungan fizikal dengan kawasan pembentukan bintang).

Kini terdapat beberapa bintang Herbig Ae/Be terpencil yang diketahui (iaitu tidak berkait dengan awan gelap atau nebula). Oleh itu, kriteria yang paling boleh dipercayai sekarang ialah:

• Jenis spektrum lebih awal daripada F0,
• Garis pancraan balmer dalam spektrum bintang,
• Lebihan sinaran inframerah (berbanding dengan bintang biasa) disebabkan oleh debu bulatan (untuk membezakan daripada bintang Be klasik, yang mempunyai lebihan inframerah akibat pancaran bebas-bebas).

Kadangkala bintang Herbig Ae/Be menunjukkan kebolehubahan kecerahan yang ketara. Ia dipercayai disebabkan oleh gumpalan (protoplanet dan planetesimal) dalam cakera sirkumnajam. Dalam peringkat kecerahan yang paling rendah, sinaran daripada bintang menjadi lebih biru dan terpolarisasi secara linear (apabila rumpun mengaburkan cahaya bintang langsung, berserakan dari cahaya cakera yang secara relatifnya meningkat – ia kesan yang sama seperti warna biru langit kita).

Analog bintang Herbig Ae/Be dalam julat jisim yang lebih kecil (<2 M_☉) – bintang pra-jujukan utama jenis spektrum F, G, K, M – dipanggil bintang T Tauri. Bintang yang lebih besar (>8 M_☉) dalam peringkat pra-jujukan utama tidak diperhatikan, kerana ia berkembang dengan sangat cepat: apabila ia kelihatan (iaitu menyebarkan gas bulatan dan awan habuk di sekeliling), hidrogen di tengah sudah terbakar dan mereka adalah objek jujukan utama .

Planet

Planet di sekitar bintang Herbig Ae/Be termasuk:

• HD 95086 b mengelilingi bintang jenis A
• HD 100546 b di sekeliling bintang jenis B

Galeri

• 
  IRAS 12196-6300 terletak kurang 2300 tahun cahaya dari Bumi.
• 
  Bintang Ae/Be Herbig V1025 Tauri dari Mount Lemmon SkyCenter

Sumber

• Thé PS, de Winter D., Pérez MR (1994) [1] 0
• Pérez MR, Grady CA (1997), Tinjauan Pemerhatian Objek Jisim Pertengahan Muda: Herbig Ae/Be Stars, Ulasan Sains Angkasa, Vol 82, hlm. 407-450
• Waters LBFM, Waelkens, C. (1998), HERBIG Ae/Be STARS, Kajian Tahunan Astronomi dan Astrofizik, Vol. 36, hlm. 233-266
• Bintang Herbig Ae/Be

• "Molecular Hydrogen In The Circumstellar Environment Of Herbig Ae/Be Stars" (PDF). mpia-hd.mpg.de. Dicapai pada 2008-10-16.