Gereja Katolik: Perbezaan antara semakan

← Suntingan sebelumnya Suntingan berikutnya →

Kandungan dihapus Kandungan ditambah

Dalam baris

Semakan pada 05:07, 13 Januari 2021

Gereja Katolik, kadangkala dirujuk sebagai Gereja Roman Katolik, ialah mazhab gereja Kristian terbesar dengan lebih daripada 1.29 bilion orang penganut di seluruh dunia. Keberadaannya sebagai salah satu institusi agama tertua di dunia telah memainkan peranan penting dalam sejarah dan perkembangan tamadun Barat.^[1] Dipimpin oleh Uskup Rom, yang dikenal sebagai Paus, doktrin gereja diringkaskan dalam Pengakuan Iman Nicea. Pusat pentadbirannya, Tahkta Suci, berada di Kota Vatikan, yang dikelilingi di Rom, Itali.

Mazhab gereja ini mengajar bahawa ia adalah gereja Satu, Suci, Katolik dan Apostolik yang diasaskan oleh Yesus Kristus dalam Suruhanjaya Agungnya,^[2]^[3] bahawa para uskupnya ialah pengganti para pengikut Kristus, dan Paus ialah pengganti kepada Santo Peter yang keutamaan diberikan oleh Yesus Kristus.^[4] Ia menegaskan bahawa ia mengamalkan iman Kristian yang asal, menempuh kesempurnaan, diturunkan oleh tradisi suci. Gereja Latin, Gereja Katolik Timur, dan institut seperti perintah mendicant dan perintah monastik yang tertutup mencerminkan pelbagai penekanan teologi dan rohani di Gereja.^[5]

Perjamuan Kudus ialah sakramen yang paling utama disambut secara liturgi dalam misa. Mazhab ini mengajarkan bahawa penyucian diri dilaksanakan seorang paderi dengan bahan roti kudus dan wain menjadi tubuh dan darah Kristus. Maria si Perawan dihormati di Gereja Katolik sebagai Ibu Tuhan dan Ratu Syurga, dihormati dalam dogma dan ibadat.^[6] Pengajarannya termasuk pengudusan melalui iman dan penginjilan Injil dan ajaran sosial Katolik, yang menekankan sokongan kepada yang sakit, golongan miskin, dan orang yang menderita melalui kerja-kerja belas kasihan korporat dan kerohanian. Gereja Katolik adalah penyedia pendidikan dan penjagaan kesihatan bukan kerajaan terbesar di dunia.^[7]

Gereja Katolik telah mempengaruhi falsafah, budaya, sains, dan seni Barat. Gereja Katolik berkongsi perhubungan dengan Gereja Ortodoks Timur sehingga Perpecahan Timur-Barat pada tahun 1054, membantah terutamanya kewibawaan Paus, serta dengan gereja-gereja Ortodoks Oriental Timur sebelum perpecahan Chalcedonian dalam 451 mengenai perbezaan dalam Kristologi.

Katolik dianut di seluruh dunia melalui pemubalighan, diaspora, dan penukaran. Sejak abad ke-20, majoriti berada di hemisfera selatan disebabkan oleh sekularisasi di Eropah, dan penindasan yang meningkat di Timur Tengah.

Dari abad ke-20, Gereja Katolik telah dikritik kerana doktrin mengenai seksualiti, penolakannya untuk mentahbis wanita dan menangani kes-kes penderaan seksual.

Nama

Katolik (dari Greek: καθολικός, translit, katholikos, terjemahan harfiah 'universal') mula-mula digunakan untuk menggambarkan gereja pada awal abad ke-2.^[9] Penggunaan kata pertama yang dikenali sebagai "gereja katolik" (καθολικὴ ἐκκλησία he katholike ekklesia) berlaku dalam surat yang ditulis sekitar 110 AD dari Santo Ignatius dari Antioch kepada orang Smirnae.^[10] Dalam Ceramah Kateketikal (sekitar 350) Santo Cyril dari Jerusalem, nama "Gereja Katolik" digunakan untuk membezakannya dari kumpulan lain yang juga menyebut diri mereka sebagai "gereja".^[11]^[12] Pengertian "Katolik" lebih menegaskan dalam fatwa De fide Catolica yang dikeluarkan 380 oleh Theodosius I, maharaja terakhir untuk memerintah kedua-dua bahagian timur dan barat dari Empayar Rom, ketika mendirikan gereja negara Empayar Rom.^[13]

Sejak Perpecahan Timur-Barat 1054, Gereja Timur telah menggunakan kata sifat "Ortodoks" sebagai gelaran tersendiri (namun, nama rasminya menjadi "Gereja Katolik Ortodoks")^[14] dan Gereja Barat dalam perkongsian dengan Takhta Suci juga mengambil "Katolik" yang sama, yang mengekalkan gambaran itu juga selepas Reformasi Protestan pada kurun ke-16, apabila mereka yang tidak mahu berkongsi dikenali sebagai "Protestan".^[15]

Ketika "Gereja Roman" telah menggunakan ia untuk menggambarkan keuskupan Rom Paus sejak Kejatuhan Empayar Rom Barat dan pada Abad Pertengahan Awal (abad ke-6 hingga ke-10), "Gereja Roman Katolik" telah digunakan untuk seluruh gereja dalam bahasa Inggeris sejak Reformasi Protestan pada akhir abad ke-16.^[16] "Roman Katolik" kadang-kadang muncul juga dalam dokumen-dokumen yang dihasilkan kedua-dua oleh Tahkta Suci, terutama diterapkan pada persidangan episkopal kebangsaan tertentu, dan keuskupan tempatan.

Nama "Gereja Katolik" untuk seluruh gereja digunakan dalam Kateketikal Gereja Katolik pada tahun 1990, Kod Undang-undang Kanun 1983, dokumen-dokumen Majlis Vatikan Kedua 1962-65, dan dokumen rasmi yang banyak.^[17]^[18]^[19]

Organisasi

Gereja Katolik mengikut politik episkopal, yang dipimpin oleh uskup yang telah menerima sakramen Perintah Suci yang diberikan bidang kuasa formal pemerintahan dalam gereja. Terdapat tiga peringkat pendeta, keuskupan, yang terdiri daripada uskup yang memegang bidang kuasa untuk kawasan geografi yang disebut keuskupan atau eparky; kedua dikenali sebagai presbyterate, terdiri daripada para paderi yang ditahbiskan oleh uskup dan yang bekerja di keuskupan tempatan atau perintah keagamaan; dan ketiga ialah diakoni, terdiri dari diakon yang membantu para uskup dan paderi dalam pelbagai tugas menteri. Akhirnya memimpin seluruh Gereja Katolik ialah Uskup Rom, yang biasa disebut paus, yang bidang kuasanya disebut Takhta Suci (Holy See). Secara selari dengan struktur keuskupan ialah pelbagai institut keagamaan yang berfungsi secara autonomi, sering tertakluk hanya kepada kewibawaan paus, walaupun kadang-kadang tertakluk kepada uskup tempatan. Kebanyakan institusi keagamaan hanya mempunyai anggota lelaki atau wanita tetapi ada yang mempunyai kedua-duanya. Di samping itu, ahli-ahlinya membantu banyak fungsi liturgi semasa upacara ibadat.

Tahkta Suci, kepausan, dan Kuria Rom

Hierarki Gereja Katolik diketuai oleh Uskup Rom, yang dikenal sebagai paus (b. Latin: papa; "bapa"), yang merupakan pemimpin Gereja Katolik di seluruh dunia.^[20] Paus terkini, Franciscus, dipilih pada 13 Mac 2013 oleh konklaf kepausan.^[21]

Jawatan paus dikenali sebagai kepausan. Gereja Katolik menegaskan bahawa Kristus melancarkan kepausan setelah memberikan kunci Syurga kepada Santo Petrus. Bidang kuasa gerejanya disebut "Takhta Suci" (Holy See; Sancta Sedes dalam Latin), atau "Apostolik Suci" (yang bermaksud rasul suci Petrus).^[22]^[23] Secara langsung, berkhidmat kepada Paus ialah Kuria Rom, badan pentadbiran pusat yang mentadbir urusan sehari-hari Gereja.

Paus juga ialah pemegang Kedaulatan Kota Vatikan,^[24] sebuah kota kecil di dalam kota Rom, yang merupakan entiti yang berbeza dari Takhta Suci. Ia adalah sebagai ketua Takhta Suci, bukan sebagai ketua Negara Kota Vatikan, bahawa Paus menerima duta negara dan menghantar wakil diplomatik mereka sendiri.^[25] Takhta Suci juga menganugerahkan darjah kebesaran, bintang dan pingat, seperti golongan kesateriaan pada Zaman Pertengahan.

Ketika Basilika Saint Peter yang terkenal terletak di Kota Vatikan, di atas tapak tradisional kubur Saint Peter, katedral paus untuk Keuskupan Rom ialah Saint John Lateran, yang terletak di dalam kota Rom, walaupun menikmati keistimewaan luar wilayah yang diiktiraf kepada Takhta Suci.

Kedudukan kardinal adalah pangkat kehormatan yang dikurniakan oleh paus-paus pada kalangan penganut tertentu, seperti para pemimpin dalam Kuria Rom, uskup berkhidmat di kota-kota besar dan ahli teologi yang terkenal. Untuk nasihat dan bantuan dalam memerintah, paus boleh beralih kepada Kolej Kardinal.^[26]

Berikutan kematian atau peletakan jawatan seorang paus, anggota Kolej Kardinal yang berusia di bawah 80 tahun bertindak sebagai kolej pemilihan, bertemu dalam konklaf kepausan untuk memilih pengganti.^[27] Walaupun konklaf itu boleh memilih mana-mana lelaki Katolik sebagai paus, sejak 1389 hanya kardinal telah dipilih.^[28]

Amalan ibadat

Beberapa amalan ibadat tradisi Roman Katolik termasuk membuat tanda salib, berlutut, tunduk, dan menerima Perjamuan Tuhan semasa upacara ibadat mereka.^[29] Bentuk amalan utama mereka dipanggil Misa.^[30] Ia disambut setiap hari. Penganut Katolik dikehendaki menghadiri hari Ahad dan beberapa Hari Suci Wajib.^[29] Di Amerika Syarikat, Hari Suci Wajib adalah: Mary, Ibu Tuhan (1 Januari), Kenaikan Maria ke Syurga (15 Ogos), Konsepsi Suci (Mary) (8 Disember), Kenaikan Jesus ke Langit (40 hari selepas Paskah), Krismas (25 Disember) dan Hari Para Orang Kudus (1 November).^[31] Walaupun ini ialah semua amalan Roman Katolik, gereja-gereja Kristian lain juga menggunakan beberapa atau semua amalan yang sama. Katolik meletakkan lebih banyak perhatian pada Perawan Maria (ibu Yesus) daripada banyak orang Kristian lain, memanggilnya "Ibu Tuhan," "Ratu Syurga," dan berdoa melalui Nya kepada Anaknya, Yesus, secara kerap.^[32]

Sakramen

Gereja Katolik mempunyai tujuh sakramen.^[33] Ketujuh-tujuh sakramen tersebut ialah Pembaptisan, Pengesahan, Perjamuan Tuhan, Rekonsiliasi, Pengurapan Sakit, Pengakuan Dosa dan Pernikahan Suci (perkahwinan).^[33] Perjamuan Tuhan selalu menjadi salah satu aspek yang paling penting dalam agama Kristian. Penganut Katolik percaya bahawa Jesus Christ benar-benar hadir dalam bentuk roti dan wain.^[34] Ini berlaku melalui transubstansi (transubstantiation) yang berlaku semasa Misa. Penganut Katolik percaya kepada keperluan cinta, harapan dan iman untuk mendapatkan keselamatan (agama), tetapi semua ini berasal dari rahmat. Ini berbeza dengan tafsiran abad ke-16 yang dibuat oleh Luther. Katolik mentafsirkan Alkitab (buku yang diberikan Tuhan) mengikut Tradisi. Tradisi ialah penyebaran awal kehidupan gereja dan ajaran, seperti yang tercatat dalam tulisan-tulisan Bapa-bapa Gereja yang hidup di abad-abad pertama. Pada masa itu kitab-kitab suci yang diterima di dalam Alkitab, yang merupakan koleksi buku-buku yang dipertimbangkan. Satu peraturan asas untuk Katolik ialah "Kebenaran tidak boleh bercanggah dengan kebenaran". Mereka menerjemahkan Alkitab dengan fikiran ini. Tiada tafsiran boleh diterima jika ia bercanggah dengan kebenaran yang lain.

Nota

Rujukan

NOTA: CCC bermaksud Catechism of the Catholic Church. Nombor selepas CCC ialah nombor perenggan yang terdapat 2865 perenggan semuanya. Nombor dipetik dalam the Compendium of the CCC ialah nombor soalan yang terdapat 598 soalan semuanya. Petikan undang-undang kanun dari Code of Canons of the Eastern Churches 1990 dilabelkan "CCEO, Canon xxx", untuk membezakan daripada kanun Code of Canon Law 1983, yang dilabelkan "Canon xxx".

^ O'Collins, p. v (preface).
^ "Vatican congregation reaffirms truth, oneness of Catholic Church". Catholic News Service. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 July 2007. Dicapai pada 17 March 2012. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
^ Bokenkotter, Thomas (2004). A Concise History of the Catholic Church. New York: Doubleday. m/s. 7. ISBN 9780307423481.
^ Holy Bible: Matthew 16:19
^ Colin Gunton. "Christianity among the Religions in the Encyclopedia of Religion", Religious Studies, Vol. 24, number 1, page 14. In a review of an article from the Encyclopedia of Religion, Gunton writes: "[T]he article [on Catholicism in the encyclopedia] rightly suggests caution, suggesting at the outset that Roman Catholicism is marked by several different doctrinal, theological and liturgical emphases."
^ "The Four Marian Dogmas". Catholic News Agency. Dicapai pada 25 March 2017.
^ Agnew, John (12 February 2010). "Deus Vult: The Geopolitics of Catholic Church". Geopolitics. 15 (1): 39–61. doi:10.1080/14650040903420388.
^ John Meyendorff, Catholicity and the Church, St Vladimirs Seminary Press, 1997, ISBN 0-88141-006-3, page 7
^ MacCulloch, Christianity, p. 127.
^ [Petikan St Ignatius kepada orang Smirnae: "Ke mana sahaja uskup itu akan muncul, di sana biarkanlah orang-orang itu, sama seperti di mana Yesus berada, terdapat Gereja universal [katholik]."
^ Thurston, Herbert (1908). "Catholic". Dalam Knight, Kevin (penyunting). The Catholic Encyclopedia. 3. New York: Robert Appleton Company. Dicapai pada 17 August 2012.
^ "Cyril of Jerusalem, Lecture XVIII, 26". Tertullian.org. 6 August 2004. Dicapai pada 17 August 2012.
^ http://webu2.upmf-grenoble.fr/Haiti/Cours/Ak/Constitutiones/Thessalonique.htm Edictum de fide catholica
^ "Eastern Orthodoxy", Encyclopædia Britannica online.
^ "catholic, adj. and n." [xford English Dictionary Online. Oxford University Press, June 2014. Web. 7 August 2014. Excerpt: "Selepas pemisahan Timur dan Barat 'Katolik' dianggap sebagai epithet deskriptif oleh Gereja Barat atau Latin, sebagai 'Ortodoks' adalah oleh Timur atau Yunani. Pada Reformasi, istilah 'Katolik' dituntut sebagai hak eksklusifnya oleh tubuh yang tinggal di bawah ketaatan Rom, bertentangan dengan Gereja-gereja Kebangsaan 'Protestan' atau 'Reformasi'. Walau bagaimanapun, ini juga mengekalkan istilah, memberikannya, untuk sebahagian besar, pengertian yang lebih luas dan lebih ideal atau mutlak, sebagai sifat tiada komuniti tunggal, tetapi hanya dari keseluruhan perhubungan yang disimpan dan suci di semua gereja dan zaman . Di England, ia mendakwa bahawa Gereja, walaupun Reformed, adalah cawangan negara 'Gereja Katolik' dalam erti kata sejarahnya yang wajar."
^ "Roman Catholic, n. and adj". Oxford English Dictionary. Dicapai pada 24 Oct 2017.
^ The Vatican. Documents of the II Vatican Council|date=5 June 2004 }}. Retrieved 4 May 2009. Note: The pope's signature appears in the Latin version.
^ "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Roman Catholic". www.newadvent.org.
^ "Kenneth D. Whitehead".
^ "Christ's Faithful – Hierarchy, Laity, Consecrated Life: The episcopal college and its head, the Pope". Catechism of the Catholic Church. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana. 1993. Dicapai pada 14 April 2013.
^ "Habemus Papam! Cardinal Bergoglio Elected Pope Francis". News.va. Dicapai pada 14 March 2013.
^ Pelikan, Jaroslav (1985). Christian Tradition: A History of the Development of Doctrine, Volume 4: Reformation of Church and Dogma (1300–1700). University of Chicago Press. m/s. 114. ISBN 978-0-226-65377-8.
^ Robert Feduccia (editor), Primary Source Readings in Catholic Church History (Saint Mary's Press 2005 ISBN 978-0-88489-868-9), p. 85. Accessed at Google Books
^ "Vatican City State – State and Government". Vaticanstate.va. 31 December 2010. Dicapai pada 11 August 2010
^ British Foreign and Commonwealth Office. "Country Profile: Vatican City State/Holy See". Travel and Living Abroad, 27 February 2012. Retrieved 26 June 2012. line feed character in |accessdate= at position 23 (bantuan); Check date values in: |accessdate= (bantuan)
^ McDonough (1995), p. 227
^ Duffy (1997), p. 416
^ Duffy (1997), pp. 417–8
^ ^a ^b Roman Catholic Practices
^ The Catholic Mass
^ Catholic Holy Days of Obligation in the United States - ThoughtCo
^ What does the Bible say about the Virgin Mary - Got Question
^ ^a ^b 7 Sakramen dalam Gereja Katolik
^ The Eucharist

Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "note1cite1" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya.

Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "note1cite2" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya.

Pautan luar

Takhta Suci – laman web rasmi
News.va – laman web rasmi berita
The Vatican – laman web rasmi YouTube

[O'CollinsPref-1] O'Collins, p. v (preface).

[Catholic_News_Service-2] "Vatican congregation reaffirms truth, oneness of Catholic Church". Catholic News Service. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 July 2007. Dicapai pada 17 March 2012. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)

[3] Bokenkotter, Thomas (2004). A Concise History of the Catholic Church. New York: Doubleday. m/s. 7. ISBN 9780307423481.

[4] Holy Bible: Matthew 16:19

[Gunton2-5] Colin Gunton. "Christianity among the Religions in the Encyclopedia of Religion", Religious Studies, Vol. 24, number 1, page 14. In a review of an article from the Encyclopedia of Religion, Gunton writes: "[T]he article [on Catholicism in the encyclopedia] rightly suggests caution, suggesting at the outset that Roman Catholicism is marked by several different doctrinal, theological and liturgical emphases."

[marian_dogmas-6] "The Four Marian Dogmas". Catholic News Agency. Dicapai pada 25 March 2017.

[Geopolitics-7] Agnew, John (12 February 2010). "Deus Vult: The Geopolitics of Catholic Church". Geopolitics. 15 (1): 39–61. doi:10.1080/14650040903420388.

[8] John Meyendorff, Catholicity and the Church, St Vladimirs Seminary Press, 1997, ISBN 0-88141-006-3, page 7

[9] MacCulloch, Christianity, p. 127.

[10] [Petikan St Ignatius kepada orang Smirnae: "Ke mana sahaja uskup itu akan muncul, di sana biarkanlah orang-orang itu, sama seperti di mana Yesus berada, terdapat Gereja universal [katholik]."

[CathEnc1910_Catholic-11] Thurston, Herbert (1908). "Catholic". Dalam Knight, Kevin (penyunting). The Catholic Encyclopedia. 3. New York: Robert Appleton Company. Dicapai pada 17 August 2012.

[12] "Cyril of Jerusalem, Lecture XVIII, 26". Tertullian.org. 6 August 2004. Dicapai pada 17 August 2012.

[13] ttp://webu2.upmf-grenoble.fr/Haiti/Cours/Ak/Constitutiones/Thessalonique.htm Edictum de fide catholica

[14] "Eastern Orthodoxy", Encyclopædia Britannica online.

[15] "catholic, adj. and n." [xford English Dictionary Online. Oxford University Press, June 2014. Web. 7 August 2014. Excerpt: "Selepas pemisahan Timur dan Barat 'Katolik' dianggap sebagai epithet deskriptif oleh Gereja Barat atau Latin, sebagai 'Ortodoks' adalah oleh Timur atau Yunani. Pada Reformasi, istilah 'Katolik' dituntut sebagai hak eksklusifnya oleh tubuh yang tinggal di bawah ketaatan Rom, bertentangan dengan Gereja-gereja Kebangsaan 'Protestan' atau 'Reformasi'. Walau bagaimanapun, ini juga mengekalkan istilah, memberikannya, untuk sebahagian besar, pengertian yang lebih luas dan lebih ideal atau mutlak, sebagai sifat tiada komuniti tunggal, tetapi hanya dari keseluruhan perhubungan yang disimpan dan suci di semua gereja dan zaman . Di England, ia mendakwa bahawa Gereja, walaupun Reformed, adalah cawangan negara 'Gereja Katolik' dalam erti kata sejarahnya yang wajar."

[16] "Roman Catholic, n. and adj". Oxford English Dictionary. Dicapai pada 24 Oct 2017.

[17] The Vatican. Documents of the II Vatican Council|date=5 June 2004 }}. Retrieved 4 May 2009. Note: The pope's signature appears in the Latin version.

[18] "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Roman Catholic". www.newadvent.org.

[19] "Kenneth D. Whitehead".

[section880-20] "Christ's Faithful – Hierarchy, Laity, Consecrated Life: The episcopal college and its head, the Pope". Catechism of the Catholic Church. Vatican City: Libreria Editrice Vaticana. 1993. Dicapai pada 14 April 2013.

[habemus_papem_2013-21] "Habemus Papam! Cardinal Bergoglio Elected Pope Francis". News.va. Dicapai pada 14 March 2013.

[22] Pelikan, Jaroslav (1985). Christian Tradition: A History of the Development of Doctrine, Volume 4: Reformation of Church and Dogma (1300–1700). University of Chicago Press. m/s. 114. ISBN 978-0-226-65377-8.

[23] Robert Feduccia (editor), Primary Source Readings in Catholic Church History (Saint Mary's Press 2005 ISBN 978-0-88489-868-9), p. 85. Accessed at Google Books

[24] "Vatican City State – State and Government". Vaticanstate.va. 31 December 2010. Dicapai pada 11 August 2010

[25] British Foreign and Commonwealth Office. "Country Profile: Vatican City State/Holy See". Travel and Living Abroad, 27 February 2012. Retrieved 26 June 2012. line feed character in |accessdate= at position 23 (bantuan); Check date values in: |accessdate= (bantuan)

[McDonough227-26] McDonough (1995), p. 227

[duffy416-27] Duffy (1997), p. 416

[duffy417and18-28] Duffy (1997), pp. 417–8

[CatholicMass-29] Roman Catholic Practices

[30] The Catholic Mass

[31] Catholic Holy Days of Obligation in the United States - ThoughtCo

[32] What does the Bible say about the Virgin Mary - Got Question

[WordPress-33] 7 Sakramen dalam Gereja Katolik

[34] The Eucharist

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

@@ Baris 1: / Baris 1: @@
 [[File:Emblem of the Papacy SE.svg|thumb|[[Jata Takhta Suci]] mewakili Gereja Katolik.|188x188px]]
 [[Fail:Saint_Peter's_Basilica_facade,_Rome,_Italy.jpg|thumb|[[Basilika Santo Peter]] di kota [[Rom]], Itali; ibupejabat gereja.|290x290px]]
-'''[[Gereja]] Katolik'''<ref>{{cite web|url=http://prpm.dbp.gov.my/cari1?keyword=Katolik |title='Katolik' - Maklumat Kata |website=Pusat Rujukan Persuratan Melayu|publisher=[[Dewan Bahasa dan Pustaka]] Malaysia |accessdate= 2 Mac 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://kbbi.kemdikbud.go.id/entri/Katolik |title=Hasil pencarian "Katolik" |website=Kamus Besar Bahasa Indonesia Daring|publisher=[[Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan]] |accessdate= 2 Mac 2020}}</ref>, '''Gereja Roman Katolik''' atau '''Gereja Katolik Roma'''<!--Penutur bahasa Melayu Riau dan Sumatera menggunapakai istilah ini hasil cross-contact dengan media berbaku Indonesia-->{{refn|group=nota bahasa|'''Gereja Roman Katolik''' tersenarai dalam perkamusan [[Dewan Bahasa dan Pustaka]] [[Malaysia]]<ref>{{cite web|url=http://prpmv1.dbp.gov.my/Search.aspx?k=Roman+Katolik&d=8 |title=Carian: Roman Katolik |website=Pusat Rujukan Persuratan Melayu|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka |accessdate= 13 Februari 2018}}</ref>. '''Gereja Katolik Roma''' pula lebih lazim di kawasan-kawasan bahasa ini dituturi di Indonesia.<ref>{{cite web|url=https://kbbi.kemdikbud.go.id/entri/Katolik%20Roma |title=Hasil pencarian "Katolik Roma" |website=Kamus Besar Bahasa Indonesia Daring|publisher=[[Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan]] |accessdate= 2 Mac 2020}}</ref>}} ialah mazhab gereja [[Kristian]] terbesar dengan lebih daripada 1.29 bilion orang penganut di seluruh dunia. Keberadaannya sebagai salah satu institusi agama tertua di dunia telah memainkan peranan penting dalam [[sejarah]] dan perkembangan [[kebudayaan Barat|tamadun Barat]].<ref name="O'CollinsPref">O'Collins, p. v (preface).</ref> Dipimpin oleh Uskup Rom, yang dikenal sebagai [[Paus (Katolik)|Paus]], doktrin gereja diringkaskan dalam [[Pengakuan Iman Nicea]]. Pusat pentadbirannya, Tahkta Suci, berada di [[Kota Vatikan]], yang dikelilingi di [[Rom]], [[Itali]].
+'''Gereja Katolik''', kadangkala dirujuk sebagai '''Gereja Roman Katolik''', ialah mazhab gereja [[Kristian]] terbesar dengan lebih daripada 1.29 bilion orang penganut di seluruh dunia. Keberadaannya sebagai salah satu institusi agama tertua di dunia telah memainkan peranan penting dalam [[sejarah]] dan perkembangan [[kebudayaan Barat|tamadun Barat]].<ref name="O'CollinsPref">O'Collins, p. v (preface).</ref> Dipimpin oleh Uskup Rom, yang dikenal sebagai [[Paus (Katolik)|Paus]], doktrin gereja diringkaskan dalam [[Pengakuan Iman Nicea]]. Pusat pentadbirannya, Tahkta Suci, berada di [[Kota Vatikan]], yang dikelilingi di [[Rom]], [[Itali]].
 Mazhab gereja ini mengajar bahawa ia adalah gereja Satu, Suci, Katolik dan Apostolik yang diasaskan oleh [[Yesus Kristus]] dalam Suruhanjaya Agungnya,<ref name="Catholic News Service">{{cite web|url=http://www.catholicnews.com/data/stories/cns/0703923.htm|archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20070710201403/http://www.catholicnews.com/data/stories/cns/0703923.htm|dead-url=yes|archive-date=10 July 2007|title=Vatican congregation reaffirms truth, oneness of Catholic Church|publisher=Catholic News Service|accessdate=17 March 2012}}</ref><ref>{{cite book|last=Bokenkotter|first=Thomas|title=A Concise History of the Catholic Church|year=2004|publisher=Doubleday|location=New York|page=7|url=https://books.google.com/books?id=DISK1e7JXA8C&pg=PA7|isbn=9780307423481}}</ref> bahawa para uskupnya ialah pengganti para pengikut Kristus, dan Paus ialah pengganti kepada [[Santo Peter]] yang keutamaan diberikan oleh Yesus Kristus.<ref>Holy Bible: Matthew 16:19</ref> Ia menegaskan bahawa ia mengamalkan iman Kristian yang asal, menempuh kesempurnaan, diturunkan oleh tradisi suci. Gereja Latin, Gereja Katolik Timur, dan institut seperti perintah ''mendicant'' dan perintah monastik yang tertutup mencerminkan pelbagai penekanan teologi dan rohani di Gereja.<ref name="Gunton2">Colin Gunton. "Christianity among the Religions in the Encyclopedia of Religion", Religious Studies, Vol. 24, number 1, page 14. In a review of an article from the Encyclopedia of Religion, Gunton writes: "[T]he article [on Catholicism in the encyclopedia] rightly suggests caution, suggesting at the outset that Roman Catholicism is marked by several different doctrinal, theological and liturgical emphases."</ref>
@@ Baris 14: / Baris 14: @@
 == Nama ==
-[[File:Ignatius of Antiochie, poss. by Johann Apakass (17th c., Pushkin museum).jpg|thumb|Penggunaan pertama istilah "Gereja Katolik" (secara harfiah bermaksud "gereja universal") ialah oleh paderi gereja Santo Ignatius dari Antioch dalam ''Surat kepada Orang Smirnae'' (sekitar 100 AD).<ref>John Meyendorff, ''Catholicity and the Church'', St Vladimirs Seminary Press, 1997, {{ISBN|0-88141-006-3}}, page 7</ref> Beliau meninggal dunia di [[Rom]], dengan relik beliau terletak di Basilika San Clemente al Laterano.]]
+[[Fail:Ignatius of Antiochie, poss. by Johann Apakass (17th c., Pushkin museum).jpg|thumb|Penggunaan pertama istilah "Gereja Katolik" (secara harfiah bermaksud "gereja universal") ialah oleh paderi gereja Santo Ignatius dari Antioch dalam ''Surat kepada Orang Smirnae'' (sekitar 100 AD).<ref>John Meyendorff, ''Catholicity and the Church'', St Vladimirs Seminary Press, 1997, {{ISBN|0-88141-006-3}}, page 7</ref> Beliau meninggal dunia di [[Rom]], dengan relik beliau terletak di Basilika San Clemente al Laterano.]]
 Katolik (dari [[bahasa Greek|Greek]]: καθολικός, {{small|translit}}, ''katholikos'', {{small|terjemahan harfiah}} 'universal') mula-mula digunakan untuk menggambarkan gereja pada awal abad ke-2.<ref>MacCulloch, ''Christianity'', p. 127.</ref> Penggunaan kata pertama yang dikenali sebagai "gereja katolik" (καθολικὴ ἐκκλησία ''he katholike ekklesia'') berlaku dalam surat yang ditulis sekitar 110 AD dari Santo Ignatius dari Antioch kepada orang Smirnae.<ref>[Petikan St Ignatius kepada orang Smirnae: "Ke mana sahaja uskup itu akan muncul, di sana biarkanlah orang-orang itu, sama seperti di mana Yesus berada, terdapat Gereja universal [katholik]."</ref> Dalam ''Ceramah Kateketikal'' (sekitar 350) Santo Cyril dari Jerusalem, nama "Gereja Katolik" digunakan untuk membezakannya dari kumpulan lain yang juga menyebut diri mereka sebagai "gereja".<ref name="CathEnc1910_Catholic">{{cite encyclopedia|url=http://www.newadvent.org/cathen/03449a.htm|work=The Catholic Encyclopedia |title=Catholic|last=Thurston |first=Herbert |place=New York |publisher=Robert Appleton Company|date=1908 |accessdate=17 August 2012|editor-first=Kevin |editor-last=Knight |volume=3}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.tertullian.org/fathers2/NPNF2-07/Npnf2-07-23.htm|title=Cyril of Jerusalem, Lecture XVIII, 26 |publisher=Tertullian.org|date=6 August 2004 |accessdate=17 August 2012}}</ref> Pengertian "Katolik" lebih menegaskan dalam fatwa ''De fide Catolica'' yang dikeluarkan 380 oleh [[Theodosius I]], maharaja terakhir untuk memerintah kedua-dua bahagian [[Empayar Byzantine|timur]] dan [[Empayar Rom Barat|barat]] dari [[Empayar Rom]], ketika mendirikan gereja negara [[Empayar Rom]].<ref>http://webu2.upmf-grenoble.fr/Haiti/Cours/Ak/Constitutiones/Thessalonique.htm Edictum de fide catholica</ref>
@@ Baris 27: / Baris 27: @@
 === Tahkta Suci, kepausan, dan Kuria Rom ===
-[[File:Canonization 2014-The Canonization of Saint John XXIII and Saint John Paul II (14036966125).jpg|thumb|left|[[Paus Franciscus]] ialah paus ke-266 dan terkini mengetuai Gereja ini sejak [[konklaf kepausan, 2013|konklaf kepausan 2013]], beliau juga menjawat kerusi Uskup Rom secara ''[[ex officio]]'' serta memangku penguasaan dan kedaulatan [[Kota Vatikan]].]]
+[[Fail:Canonization 2014-The Canonization of Saint John XXIII and Saint John Paul II (14036966125).jpg|thumb|left|[[Paus Franciscus]] ialah paus ke-266 dan terkini mengetuai Gereja ini sejak [[konklaf kepausan, 2013|konklaf kepausan 2013]], beliau juga menjawat kerusi Uskup Rom secara ''[[ex officio]]'' serta memangku penguasaan dan kedaulatan [[Kota Vatikan]].]]
 Hierarki Gereja Katolik diketuai oleh Uskup Rom, yang dikenal sebagai paus ([[bahasa Latin|b. Latin]]: ''papa''; "bapa"), yang merupakan pemimpin Gereja Katolik di seluruh dunia.<ref name="section880">{{cite web|url=http://www.vatican.va/archive/ENG0015/_P2A.HTM#PZ|work=Catechism of the Catholic Church|title= Christ's Faithful – Hierarchy, Laity, Consecrated Life: The episcopal college and its head, the Pope|publisher=Libreria Editrice Vaticana|location=Vatican City|year=1993|accessdate=14 April 2013}}</ref> Paus terkini, [[Paus Franciscus|Franciscus]], dipilih pada 13 Mac 2013 oleh konklaf kepausan.<ref name=habemus_papem_2013>{{cite web|url=http://www.news.va/en/news/habemus-papam-cardinal-bergolio-elected-pope |title=Habemus Papam! Cardinal Bergoglio Elected Pope Francis |publisher=News.va |accessdate=14 March 2013}}</ref>
 Jawatan paus dikenali sebagai kepausan. Gereja Katolik menegaskan bahawa Kristus melancarkan kepausan setelah memberikan kunci Syurga kepada [[Santo Peter|Santo Petrus]]. Bidang kuasa gerejanya disebut "[[Takhta Suci]]" (''Holy See''; ''Sancta Sedes'' dalam Latin), atau "Apostolik Suci" (yang bermaksud rasul suci Petrus).<ref>{{cite book|first=Jaroslav|last=Pelikan|url=https://books.google.com/books?id=S-Qve0IqI5YC&pg=PA114|title=Christian Tradition: A History of the Development of Doctrine, Volume 4: Reformation of Church and Dogma (1300–1700)|publisher=University of Chicago Press|year=1985|isbn=978-0-226-65377-8|page=114}}</ref><ref>Robert Feduccia (editor), ''Primary Source Readings in Catholic Church History'' (Saint Mary's Press 2005 {{ISBN|978-0-88489-868-9}}), p. 85. Accessed at [https://books.google.com/books?id=Bkc6gh1JdGkC&pg=PA85&dq=%22apostolic+see%22+%22saint+peter%22#v=onepage&q=%22apostolic%20see%22%20%22saint%20peter%22&f=false Google Books]</ref> Secara langsung, berkhidmat kepada Paus ialah [[Kuria Rom]], badan pentadbiran pusat yang mentadbir urusan sehari-hari Gereja.
-Paus juga ialah pemegang Kedaulatan Kota Vatikan,<ref>{{cite web|url=http://www.vaticanstate.va/EN/State_and_Government/ |title=Vatican City State – State and Government |publisher=Vaticanstate.va |accessdate=11 August 2010 </ref> sebuah kota kecil di dalam kota Rom, yang merupakan entiti yang berbeza dari Takhta Suci. Ia adalah sebagai ketua Takhta Suci, bukan sebagai ketua Negara Kota Vatikan, bahawa Paus menerima duta negara dan menghantar wakil diplomatik mereka sendiri.<ref>British Foreign and Commonwealth Office. [http://www.fco.gov.uk/en/travel-and-living-abroad/travel-advice-by-country/country-profile/europe/holy-see/ "Country Profile: Vatican City State/Holy See"]. ''Travel and Living Abroad'', 27 February 2012. Retrieved 26 June 2012 |date=31 December 2010 }}</ref> Takhta Suci juga menganugerahkan perintah, perhiasan dan pingat, seperti [[golongan kesatriaan|perintah kesatriaan]] pada Zaman Pertengahan.
+Paus juga ialah pemegang Kedaulatan Kota Vatikan,<ref>{{cite web|url=http://www.vaticanstate.va/EN/State_and_Government/ |title=Vatican City State – State and Government |publisher=Vaticanstate.va |accessdate=11 August 2010 </ref> sebuah kota kecil di dalam kota Rom, yang merupakan entiti yang berbeza dari Takhta Suci. Ia adalah sebagai ketua Takhta Suci, bukan sebagai ketua Negara Kota Vatikan, bahawa Paus menerima duta negara dan menghantar wakil diplomatik mereka sendiri.<ref>British Foreign and Commonwealth Office. [http://www.fco.gov.uk/en/travel-and-living-abroad/travel-advice-by-country/country-profile/europe/holy-see/ "Country Profile: Vatican City State/Holy See"]. ''Travel and Living Abroad'', 27 February 2012. Retrieved 26 June 2012 |date=31 December 2010 }}</ref> Takhta Suci juga menganugerahkan darjah kebesaran, bintang dan pingat, seperti [[golongan kesateriaan]] pada Zaman Pertengahan.
 Ketika [[Basilika St. Peter|Basilika Saint Peter]] yang terkenal terletak di [[Kota Vatikan]], di atas tapak tradisional kubur Saint Peter, katedral paus untuk Keuskupan Rom ialah Saint John Lateran, yang terletak di dalam kota Rom, walaupun menikmati keistimewaan luar wilayah yang diiktiraf kepada Takhta Suci.
@@ Baris 47: / Baris 47: @@
 == Nota ==
+{{Reflist|group=note}}
-<references group="nota bahasa"/>
 == Rujukan ==
+* '''NOTA:''' ''CCC'' bermaksud ''[[Catechism of the Catholic Church]]''. Nombor selepas ''CCC'' ialah nombor perenggan yang terdapat 2865 perenggan semuanya. Nombor dipetik dalam the ''[[Compendium of the Catechism of the Catholic Church|Compendium of the CCC]]'' ialah nombor soalan yang terdapat 598 soalan semuanya. Petikan undang-undang kanun dari ''[[Code of Canons of the Eastern Churches]]'' 1990 dilabelkan "''CCEO'', Canon xxx", untuk membezakan daripada kanun ''[[1983 Code of Canon Law|Code of Canon Law]]'' 1983, yang dilabelkan "Canon xxx".
-{{reflist|20em}}
+{{Reflist|20em|
+<!--Begin list references-->
+|refs=
+<ref name=note1cite1>{{cite web |url=https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20070629_responsa-quaestiones_en.html |title=Responses to Some Questions regarding Certain Aspects of the Doctrine of the Church |publisher=Vatican.va |quote=It is possible, according to Catholic doctrine, to affirm correctly that the Church of Christ is present and operative in the churches and [[ecclesial community|ecclesial Communities]] not yet fully in communion with the Catholic Church, on account of the elements of sanctification and truth that are present in them. |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130813100622/https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20070629_responsa-quaestiones_en.html |archive-date=13 August 2013}}</ref>
+<ref name=note1cite2>{{cite news |title=Declaration on the Unicity and Salvific Universality of Jesus Christ and the Church ''Dominus Iesus'' § 17 |publisher=Vatican.va |quote=Therefore, there exists a single Church of Christ, which subsists in the Catholic Church, governed by the Successor of Peter and by the Bishops in communion with him. The Churches which, while not existing in perfect ''Koinonia'' with the Catholic Church, remain united to her by means of the closest bonds, that is, by apostolic succession and a valid Eucharist, are true [[particular Churches]]. Therefore, the Church of Christ is present and operative also in these Churches, even though they lack full communion with the Catholic Church since they do not accept the Catholic doctrine of the Primacy, which, according to the will of God, the Bishop of Rome objectively has and exercises over the entire Church. ... 'The Christian faithful are therefore not permitted to imagine that the Church of Christ is nothing more than a collection—divided, yet in some way one—of Churches and [[ecclesial community|ecclesial communities]]; nor are they free to hold that today the Church of Christ nowhere really exists, and must be considered only as a goal which all Churches and ecclesial communities must strive to reach.'}}</ref>
+<!--UNUSED REF AS OF APRIL 2017<ref name=suiiuris>{{cite web |url=https://www.scribd.com/doc/2057012/Malankara-Catholic-Church-sui-iuris-Juridical-Status-and-Power-of-Governance |title=Malankara Catholic Church sui iuris: Juridical Status and Power of Governance |work=Scribd |quote=A church ''sui iuris'' is "a community of the Christian faithful, which is joined together by a hierarchy according to the norm of law and which is expressly or tacitly recognized as sui iuris by the supreme authority of the Church" (CCEO.27). The term ''sui iuris'' is an innovation of the CCEO, and it denotes the relative autonomy of the oriental Catholic Churches. This canonical term, pregnant with many juridical nuances, indicates the God-given mission of the Oriental Catholic Churches to keep up their patrimonial autonomous nature. And the autonomy of these churches is relative in the sense that it is under the supreme authority of the Roman Pontiff. — Fr. Thomas Kuzhinapurath, 1998}}</ref>-->
+<!--End List references-->
+}}
 == Pautan luar ==
@@ Baris 59: / Baris 72: @@
 {{Kawalan kewibawaan}}
-[[Kategori:Gereja Katolik Rom]]
+[[Kategori:Gereja Katolik]]
 [[Kategori:Gereja]]

Kawalan kewibawaan
Umum	ISNI 1 VIAF 1 WorldCat Identities 1
Perpustakaan negara	Norway Sepanyol Perancis (data) 2 (data) Catalonia Jerman Itali Israel Amerika Syarikat 2 Latvia Jepun Republik Czech 2 Australia Croatia Poland Sweden Vatican
Institut penyelidikan seni	Nama Artis (Getty)
Pangkalan data saintifik	CiNii (Jepun)
Lain-lain	Aplikasi Berfaset Terminologi Subjek RISM (Perancis) The RISM id institutions/51006400 is not valid. RERO (Switzerland) 1 Rangkaian Sosial dan Konteks Arkib SUDOC (Perancis) 1