Prajadhipok
Raja Prajadhipok راج ڤرءجاتيڤوق พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว | |
---|---|
Raja Rama VII | |
Raja Siam | |
Pemerintahan | 25 November 1925 – 2 Mac 1935 |
Kemahkotaan | 25 Februari 1926 |
Didahului oleh | Vajiravudh (Rama VI) |
Diikuti oleh | Ananda Mahidol (Rama VIII) |
Perdana Menteri | Lihat senarai |
Keputeraan | Istana Besar, Phra Nakhon, Siam | 8 November 1893
Kemangkatan | 30 Mei 1941 Surrey, England | (umur 47)
Pasangan | Rambhai Barni Svastivatana |
Kerabat | Dinasti Chakri |
Ayahanda | Chulalongkorn (Rama V) |
Bonda | Saovabha Phongsri |
Agama | Buddhisme |
Tandatangan |
Prajadhipok (Bahasa Thai: ประชาธิปก ; 8 November 1893 - 30 Mei 1941) juga dikenali dengan nama Rama VII adalah raja ketujuh dari dinasti Chakri, Siam. Baginda ialah raja mutlak terakhir dan raja berperlembagaan yang pertama di Siam. Pemerintahan baginda adalah semasa Siam bergelora disebabkan oleh perubahan politik dan sosial semasa Revolusi 1932. Bagindalah satu-satunya raja dinasti Chakri Siam yang menuruni takhta.
Kehidupan awal
[sunting | sunting sumber]Somdet Chaofa Prajadhipok Sakdidej (Bahasa Thai: สมเด็จเจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ ) atau Putera Prajadhipok Sakdidej dilahirkan pada 8 November 1893 di Bangkok, Siam (kini Thailand) kepada Raja Chulalongkorn dan Ratu Saovabha Phongsri. Putera Prajadhipok adalah anak bongsu daripada sembilan kanak-kanak yang dilahirkan oleh pasangan itu. Secara keseluruhan beliau merupakan anak raja kedua termuda (sejumlah 77), dan ke-33 dan anak bongsu daripada anak Chulalongkorn ini.[1]
Dengan tiada kemungkinan menaiki takhta, Putera Prajadhipok memilih untuk mengejar kerjaya tentera. Seperti kebanyakan kanak-kanak diraja, beliau telah dihantar ke luar negara untuk belajar, ke Kolej Eton pada tahun 1906, kemudian ke Akademi Tentera Woolwich yang beliau lulus pada tahun 1913. Beliau diterima kemasukan dalam Artileri Berkuda Diraja dalam Tentera British yang berpangkalan di Aldershot. Pada tahun 1910, Chulalongkorn mangkat dan digantikan oleh saudara Prajadhipok yang lebih tua (juga anak Ratu Saovabha), Putera Mahkota Vajiravudh, yang menjadi Raja Rama VI. Putera Prajadhipok pada masa itu telah ditugaskan dalam kedua-dua Tentera British dan Tentera Diraja Siam. Dengan tercetusnya Perang Dunia Pertama dan pengisytiharan berkecuali oleh Siam, Raja Vajiravudh mengarahkan adiknya untuk meletakkan jawatannya dalam suruhanjaya British dan kembali ke Siam serta-merta, suatu yang amat memalukan kepada putera itu, yang mahu berkhidmat dengan anak buahnya di perbatasan Barat. Setelah tiba di Siam, Prajadhipok menjadi seorang pegawai tentera berpangkat tinggi di Siam. Pada tahun 1917, beliau ditahbiskan sementara sebagai seorang sami, seperti kebiasaan kepada kebanyakan lelaki Buddha Siam.
Pada Ogos 1918, Putera Prajadhipok berkahwin rakan zaman kanak-kanak dan sepupunya, Mom Chao Rambhai Barni, keturunan Raja Mongkut (datuk Prajadhipok) dan Isteri Dirajanya, Piam. Mereka telah berkahwin di Istana Diraja Bang Pa-In dengan restu raja.
Selepas perang di Eropah berakhir, beliau menghadiri École Superieure de Guerre (Sekolah Cemerlang Peperangan) di Perancis, kembali ke Siam kepada tentera Siam. Pada masa ini, beliau telah diberi gelaran tambahan Krom Luang Sukhothai (putera Sukhothai). Prajadhipok menjalani kehidupan yang secara umumnya tenang dengan isterinya di kediaman mereka, Istana Sukhothai, bersebelahan dengan Sungai Chao Phraya. Pasangan itu tidak mempunyai anak. Prajadhipok kemudian mendapati dirinya semakin ke hadapan dalam pewarisan takhta, kerana saudara-saudaranya meninggal dunia dalam tempoh yang agak singkat. Pada tahun 1925, Raja Vajiravudh sendiri meninggal dunia pada usia 44 tahun. Prajadhipok menjadi raja mutlak hanya berusia tiga puluh dua. Beliau dinobatkan Raja Siam pada 25 Februari 1926.
Nama pemerintahan
[sunting | sunting sumber]Sebagai raja, Prajadhipok telah disebut dengan namanya pemerintahan Phrabat Somdet Phra Pokklao Chao Yuhua (พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว) dan dokumen yang lebih rasmi Phrabat Somdet Phra Poraminthramaha Prajadhipok Phra Pokklao Chao Yuhua (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว).
Thailand hari ini biasanya memanggilnya Ratchakan thi Chet (secara harfiah "Raja Ketujuh") atau lebih kolokial, Phra Pok Klao (พระปกเกล้า), dan dalam panggilan asing, Raja Rama VII. Sistem yang merujuk kepada raja-raja Chakri sebagai "Rama" (diikuti dengan nombor) telah dimulakan oleh Raja Vajiravudh bagi mengikuti amalan Eropah.
Raja mutlak terakhir
[sunting | sunting sumber]Agak tidak bersedia untuk tanggungjawab barunya, Prajadhipok walau bagaimanapun adalah bijak, diplomatik dalam urusannya dengan orang lain, bersederhana, dan bersemangat untuk belajar. Bagaimanapun, beliau telah mewarisi masalah yang serius daripada pendahulunya. Yang paling penting daripada masalah-masalah ini ialah ekonomi. Bajet mengalami defisit besar dan akaun kewangan diraja adalah suatu mimpi ngeri. Seluruh dunia sedang dalam kesakitan akibat Kemelesetan Besar.
Dalam tempoh setengah tahun, hanya tiga daripada dua belas menteri Vajiravhud masih berkhidmat kepada raja baru, yang lain telah digantikan oleh ahli-ahli keluarga diraja. Walaupun pelantikan keluarga dikembalikan pegawai yang berbakat dan berpengalaman, mereka juga memberi isyarat kembalinya oligarki diraja. Raja itu dengan jelas berharap dapat memperlihatkan suatu kelainan yang jelas selepas pemerintahan yang keenam menjadi buah mulut orang, dan pilihan orang untuk mengisi jawatan tertinggi kelihatan dipengaruhi terutamanya oleh keinginan untuk memulihkan kerajaan jenis Chulalongkorn.[2]
Dalam inovasi institusi yang bertujuan untuk memulihkan keyakinan terhadap pemerintahan beraja dan kerajaan, Prajadhipok, yang lebih kurang tindakan pertama beliau sebagai raja, mengumumkan penubuhan Majlis Tertinggi Negeri Siam. Dewan penasihat ini terdiri daripada beberapa ahli keluarga diraja yang berpengalaman dan berwibawa, termasuk bekas Menteri Dalam Negeri yang telah lama berkhidmat (dan orang kanan Raja Chulalongkorn), Putera Damrong Rajanubhab. Secara beransur-ansur, putera-putera ini mengambil kuasa untuk diri mereka sendiri, memonopoli semua jawatan menteri utama dan melantik anak lelaki dan saudara-saudara mereka untuk jawatan pentadbiran dan ketenteraan. Ramai daripada mereka berasa adalah menjadi tanggungjawab mereka untuk menebus kesilapan pemerintahan sebelumnya, tetapi perbuatan mereka tidak umumnya dihargai, kerajaan gagal untuk berkomunikasi dengan rakyat akan tujuan dasar mereka dalam mengejar untuk membetulkan penggunaan kewangan yang berlebih-lebihan oleh Vajiravudh.[3]
Tidak seperti pendahulunya, raja amat rajin membaca hampir semua kertas negeri yang datang kepada beliau, dari penghujahan menteri hinggalah petisyen oleh rakyat. Raja juga cermat dan teliti; beliau akan mendapatkan uasan dan cadangan daripada pelbagai pakar, memperlihatkan perkara-perkara yang baik dalam setiap dokumen yang dihantar, tetapi apabila pelbagai pilihan muncul, beliau jarang dapat untuk membuat keputusan. Beliau selalu bergantung kepada Majlis Tertinggi untuk memandunya kepada keputusan tertentu.
Pada tahun 1932, dengan negara yang mendalam dalam kemelesetan, Majlis Tertinggi memilih untuk memperkenalkan pemotongan perbelanjaan, gaji perkhidmatan awam, dan belanjawan ketenteraan. Raja meramalkan bahawa dasar-dasar ini mungkin mewujudkan rasa tidak puas hati, terutamanya dalam tentera, dan oleh itu dia telah mengadakan mesyuarat khas pegawai-pegawai untuk menjelaskan mengapa pemotongan adalah perlu. Dalam ucapannya beliau menyatakan yang berikut, "Beta sendiri tidak tahu apa-apa tentang kewangan, dan apa yang beta boleh lakukan ialah mendengar pendapat orang lain dan memilih yang terbaik ... Jika beta telah membuat kesilapan, beta benar-benar layak untuk disingkirkan oleh rakyat Siam. "
Tiada raja sebelumnya pernah bercakap begitu jujur. Banyak mentafsirkan kata-kata beliau bukan sebagai rayuan untuk persefahaman dan kerjasama, tetapi sebagai tanda kelemahan dan bukti bahawa sistem pemerintahan autokrat yang mampu berbuat silap perlu dimansuhkan.[4]
Raja Prajadhipok mengalihkan perhatiannya kepada persoalan politik masa depan di Siam. Diilhamkan oleh contoh British, raja mahu membolehkan orang biasa untuk mempunyai suara dalam urusan negara dengan penciptaan parlimen. Satu cadangan perlembagaan telah diperintahkan supaya digubal, tetapi kehendak raja telah ditolak oleh penasihatnya. Yang paling lantang antaranya Putera Damrong dan Francis B. Sayre, penasihat Siam dalam hal ehwal luar negeri, yang merasakan bahawa penduduk adalah politik yang tidak matang dan belum bersedia untuk demokrasi [5]—satu kesimpulan yang dicapai, secara ironinya, oleh pengasas Parti Rakyat.
Walau bagaimanapun, didorong oleh pergolakan untuk perubahan perlembagaan yang radikal, raja pada tahun 1926 mula bergerak untuk membangunkan konsep prachaphiban, or "perbandaran", yang muncul lewat pemerintahan kelima sebagai undang-undang mengenai kebersihan.[6] Maklumat diperolehi mengenai pemerintahan tempatan sendiri di negara-negara sekitarnya, dan cadangan untuk membenarkan majlis perbandaran tertentu untuk menaikkan cukai tempatan dan menguruskan belanjawan mereka sendiri telah disediakan. Hakikat bahawa orang ramai tidak cukup terdidik untuk membuat kerja-kerja sebegini menghalang kejayaan usaha pentadbiran tersebut. Walau bagaimanapun, idea mengajar orang Siam terhadap konsep demokrasi melalui ukuran pengagihan kuasa alami majlis perbandaran telah menjadi, dalam fikiran Prajadhipok, asas kepada penggubalan dasar masa depan.[7] Sebelum langkah-langkah praktikal boleh diambil, bagaimanapun, monarki mutlak tiba-tiba dihentikan.
Rampasan kuasa 1932
[sunting | sunting sumber]Sekumpulan kecil tentera dan penjawat awam mula diam-diam merancang untuk menggulingkan monarki mutlak dan membawa kerajaan berperlembagaan. Usaha mereka berakhir dengan "revolusi" hampir tanpa pertumpahan darah pada pagi 24 Jun 1932 oleh Parti Rakyat (Khana Ratsadorn - คณะราษฎร). Walaupun Prajadhipok berada jauh di Istana Klai Kangwon di Hua Hin, komplot mengambil alih Dewan Singgahsana Ananda Samakhom di Bangkok dan menahan pegawai utama (terutamanya raja-raja dan kerabat raja). Parti Rakyat menuntut Prajadhipok menjadi raja berperlembagaan dan memberikan orang Thai perlembagaan. Sekiranya terdapat tindak balas yang negatif, mereka berhak untuk mengisytiharkan Siam sebuah republik. Raja segera menerima permintaan Parti Rakyat dan perlembagaan "kekal" pertama Siam telah diisytiharkan pada 10 Disember.
Prajadhipok kembali ke Bangkok pada 26 Jun dan menerima komplot rampasan kuasa menghadao diraja. Ketika mereka masuk ke dalam bilik, Prajadhipok mempelawa mereka, berkata "Saya bangkit sebagai penghormatan kepada Khana Ratsadorn."[8][9] Ia merupakan suatu isyarat penting kerana, menurut upacara diraja sebelumnya, raja-raja adalah untuk tetap duduk manakala rakyat mereka akan tunduk sujud. Prajadhipok telah mengakui keadaan berubah. Monarki mutlak telah tamat.[3]
Raja berperlembagaan pertama
[sunting | sunting sumber]Hubungan raja dengan Parti Rakyat merosot dengan cepat, terutamanya selepas menewaskan penyingkiran Phraya Manopakorn Nititada sebagai Perdana Menteri oleh pemimpin Khana Ratsadon, Phraya Phahol Phonphayuhasena.
Pada bulan Oktober 1933, Putera Boworadej yang licik, bekas menteri pertahanan yang popular telah meletak jawatan daripada kabinet Prajadhipok dalam membantah pemotongan bajet, mengetuai pemberontakan bersenjata terhadap kerajaan. Dalam Pemberontakan Boworadet, beliau menggerakkan beberapa pasukan pendudukan wilayah dan berarak ke Bangkok, menawan Don Mueang. Putera Boworadej menuduh kerajaan tidak menghormati raja dan menggalakkan komunisme, dan menuntut bahawa pemimpin kerajaan meletakkan jawatan. Boworadej berharap bahawa pasukan-pasukan pendudukan di Bangkok akan menyokong beliau, tetapi komander mereka memastikan bahawa mereka tetap setia kepada kerajaan. Tentera Laut Diraja Thai mengisytiharkan berkecuali dan pergi ke pangkalannya di selatan. Selepas pertempuran sengit berhampiran Don Mueang, pasukan Boworadej yang kekurangan peluru telah dikalahkan dan putera itu sendiri melarikan diri dalam buangan ke Indochina Perancis.
Tidak ada bukti yang Prajadhipok memberikan apa-apa sokongan kepada pemberontak.[7][10] Walau bagaimanapun, pemberontakan mengurangkan prestij raja. Apabila pemberontakan bermula, Prajadhipok segera memberitahu kerajaan bahawa beliau kesal dengan perselisihan dan kekacauan awam. Pasangan diraja kemudian berlindung di Songkhla, di selatan Siam. Pengunduran raja dari tempat kejadian telah ditafsirkan oleh Khana Ratsadorn sebagai kegagalan untuk melakukan tugasnya. Dengan tidak memberi sokongan penuh di belakang tentera kerajaan, beliau telah melemahkan kepercayaan mereka kepadanya.[7]
Pada tahun 1934, Perhimpunan mengundi untuk meminda kanun keseksaan awam dan tentera. Salah satu perubahan yang dicadangkan itu akan membolehkan hukuman mati dijalankan tanpa kelulusan raja.[11] Raja membantah, dan dalam dua pucuk surat yang dikemukakan kepada Perhimpunan mengatakan mengakhiri adat lama yang dipandang tinggi ini akan membuat orang berfikir bahawa kerajaan yang mengkehendaki hak untuk menandatangani waran kematian untuk menghapuskan musuh-musuh politik. Sebagai kompromi, beliau mencadangkan untuk mengadakan referendum mengenai isu itu.[12]
Ramai orang dalam Dewan Perhimpunan berang. Mereka merasakan raja telah membayangkan bahawa Dewan Perhimpunan tidak benar-benar mewakili kehendak rakyat dan mengundi untuk mengesahkan semula perubahan kanun keseksaan.[13]
Prajadhipok, yang hubungan dengan Khana Ratsadorn telah merosot untuk beberapa waktu, membuat lawatan ke Eropah sebelum melawat England untuk rawatan perubatan. Beliau terus memberi maklum balas dengan kerajaan mengenai syarat-syarat yang beliau akan terus berkhidmat. Serta mengekalkan beberapa kuasa prerogatif diraja tradisional, seperti kurniaan pengampunan, dia tidak sabar untuk mengurangkan kuasa rejim baru yang semakin tidak demokratik. Perjanjian telah dicapai pada kanun keseksaan, tetapi Prajadhipok menyatakan beliau tidak bersedia untuk pulang ke rumah sehingga jaminan telah dibuat untuk keselamatannya, dan perlembagaan telah dipinda untuk membuat Dewan Perhimpunan sebagai sebuah badan yang dipilih sepenuhnya. Kerajaan enggan mematuhi, dan pada 14 Oktober, Prajadhipok mengumumkan hasratnya untuk turun takhta melainkan jika permintaannya dipenuhi.
Lawatan Raja Prajadhipok ke Eropah
[sunting | sunting sumber]-
Raja Prajadhipok dan Adolf Hitler di lapangan terbang Berlin Tempelhof, 1934
Turun Takhta
[sunting | sunting sumber]Parti Rakyat menolak kata dua, dan pada 2 Mac 1935, Prajadhipok turun takhta dan digantikan oleh Ananda Mahidol. Prajadhipok mengeluarkan kenyataan ringkas mengkritik rejim yang termasuk frasa berikut, kerana sering dipetik oleh pengkritik politik Thailand, "Beta bersedia untuk menyerahkan kuasa beta yang sebelum ini dilaksanakan kepada rakyat secara keseluruhan, tetapi beta tidak bersedia untuk mengubah mereka kepada mana-mana individu atau mana-mana kumpulan untuk menggunakan dengan cara yang autokratik tanpa menyahut suara rakyat. "
Saya sanggup menyerahkan kuasa yang dahulunya saya lakukan kepada rakyat secara keseluruhan, tetapi saya tidak mahu menyerahkannya kepada mana-mana individu atau mana-mana kumpulan untuk menggunakan secara autokratik tanpa mendengarkan suara rakyat.
Sebagai demokrat idealistik, bekas raja itu mempunyai alasan yang baik untuk mengadu.[2] Jawatankuasa Eksekutif dan Kabinet tidak kelihatan teruja untuk membangunkan suasana perdebatan atau untuk dibimbing oleh resolusi Perhimpunan.
Tindak balas kepada penurunan takhta tersebut disenyapkan. Semua orang takut dengan apa yang mungkin berlaku seterusnya. Kerajaan enggan mencabar sebarang dakwaan dalam kenyataan penurunan takhta raja kerana takut membangkitkan kontroversi. Pembangkang kerajaan berdiam diri kerana mereka berasa takut dan diabaikan oleh raja yang mereka anggap sebagai satu-satunya orang yang mampu berdiri terhadap rejim. Dalam erti kata lain, monarki mutlak telah digantikan dengan Parti Rakyat, dengan tentera menjulang di sayap sebagai pengadil muktamad kuasa.[3]
Kehidupan selepas penurunan takhta
[sunting | sunting sumber]Prajadhipok menghabiskan sisa hidupnya dengan Ratu Rambhai Barni di England. Pada masa penurunan, pasangan itu tinggal di Knowle House, di Surrey, hanya di luar London. Walau bagaimanapun, rumah ini tidak sesuai memandangkan kesihatannya, lalu mereka berpindah ke Glen Pammant, masih di Surrey, rumah yang lebih kecil, tetapi dengan lebih banyak ruang untuk berjalan kaki. Mereka kekal di sana selama dua tahun. Pasangan itu tidak mempunyai anak, tetapi memelihara bayi yang merupakan cucu salah satu adik kandung Raja Chulalongkorn. Anak angkat itu, Putera Jirasakdi, kemudian menjadi seorang juruterbang di Bantuan Pengangkutan Udara Britain. Beliau meninggal dunia ketika pesawat yang dia terbangkan terhempas pada tahun 1942.
Mereka berpindah sekali lagi ke Vane Court, rumah tertua di kampung Biddenden di Kent. Beliau menjalani kehidupan yang aman di sana, berkebun di waktu pagi dan menulis autobiografinya pada sebelah petang.
Pada tahun 1938, pasangan diraja berpindah ke rumah Compton, di kampung Wentworth di Virginia Water, Surrey.
Disebabkan pengeboman oleh Luftwaffe Jerman pada tahun 1940, pasangan itu berpindah lagi, pertama ke sebuah rumah kecil di Devon, dan kemudian ke Hotel Lake Vyrnwy di Powys, Wales, di mana bekas raja itu mengalami serangan jantung.
Pasangan itu kembali ke rumah Compton, kerana dia menyatakan keutamaan beliau untuk mangkat di sana. Raja Prajadhipok mangkat akibat kegagalan jantung pada 30 Mei 1941.
Pembakaran mayat beliau telah diadakan di Golders Green Crematorium di Utara London. Upacara yang ringkas itu dihadiri hanya oleh Ratu Ramphai dan segelintir saudara terdekat. Ratu Ramphaiphanni masih tinggal di rumah Compton selama lapan tahun sebelum dia kembali ke Thailand pada tahun 1949, membawa abu raja kembali bersamanya.
Hanya sehingga beliau berusia 25 tahun, autobiografi raja yang ditinggalkan masih belum selesai.
Legasi
[sunting | sunting sumber]Antara raja-raja Chakri kebelakangan ini, terutamanya Chulalongkorn dan Bhumibol, Prajadhipok muncul dengan fitnahan yang agak mengubah sejarah. Beliau ialah seorang yang bekerja keras, pentadbir yang intelektual yang sama dengan tuntutan jawatannya, dan yang utama kegagalan berbuat demikian adalah kerana memandang rendah permintaan elit Bangkok yang semakin bangkit untuk berkuasa. Sehingga kematiannya dalam buangan, banyak, seperti yang ahli sejarah David K. Wyatt nyatakan "yang akan bersetuju dengan pendapatnya bahawa langkah ke arah demokrasi pada tahun 1932 masih terlalu awal."[10]
Penghormatan kepada Prajadhipok
[sunting | sunting sumber]-
Patung Raja di Universiti Terbuka Sukhothai Thammathirat, Nonthaburi
-
Patung Raja Rama VII di Rumah Parlimen Thailand
Gelaran dan gaya rasmi
[sunting | sunting sumber]- 8 November 1893 - 4 Mac 1905: Baginda Putera Prajadhipok Sakdidej
- 4 Mac 1905 - 26 November 1925: Baginda Putera Prajadhipok Sakdidej, Putera Sukhothai
- 26 November 1925 - 2 Mac 1935 :Baginda Raja Siam
- 2 Mac 1935 - 30 Mei 1941: Baginda Putera Prajadhipok Sakdidej, Putera Sukhothai
- 24 Mei 1949 - sekarang :Baginda Raja Prajadhipok (gelaran selepas kemangkatan)
Tajuk Thai
[sunting | sunting sumber]Thailand Knight Grand Cordon of Order of the Royal House of Chakri
Thailand Knight Grand Cordon of Order of the Nine Gems
Thailand Knight Grand Cordon of Order of Chula Chom Klao
Tajuk Asing
[sunting | sunting sumber]Denmark Knights of the Order of the Elephant
Kerajaan Itali (1861–1946) Order of the Most Holy Annunciation BAR.svg
Kerajaan Itali (1861–1946) Knight Grand Cross of the Order of Saints Maurice and Lazarus
Kerajaan Itali (1861–1946) Knight Grand Cross of Order of the Crown of Italy
Keturunan
[sunting | sunting sumber]Keturunan Prajadhipok
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Rujukan
[sunting | sunting sumber]Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Prajadhipok |
- ^ Soravij.com: Siamese Royalty. The Descendants of King Rama V of Siam. Retrieved on 2009-03-14
- ^ a b Terwiel, B.J. (2005) Thailand's Political History: From the Fall of Ayutthaya to Recent Times. River Books.
- ^ a b c Stowe, Judith A. (1990) Siam Becomes Thailand. Hurst & Company.
- ^ Vella, Walter (1955) The Impact of the West on Government in Thailand. University of California Press.
- ^ Batson, Benjamin (1974) Siam's Political Future: Documents from the End of the Absolute Monarchy. Cornell University
- ^ Sonthi Techanan (1976) Plans for Democratic Development in the Seventh Reign. Kasetsart University.
- ^ a b c Batson, Benjamin. (1984) The End of the Absolute Monarchy in Siam. Oxford University Press.
- ^ Thawatt Mokarapong. (1972) History of the Thai Revolution. Chalermnit.
- ^ Pridi Phanomyong (1974) Ma vie mouvementée. Paris.
- ^ a b Wyatt, David K. (1982) Thailand: A Short History. New Haven.
- ^ Bangkok Times Weekly Magazine ( 22 August 1934).
- ^ Sivaram, M. (1936) The New Siam in the Making. Bangkok.
- ^ Bangkok Times Weekly Magazine ( 1 October 1934).
Prajadhipok Dinasti Chakri Tarikh keputeraan: 8 November 1893 Tarikh kemangkatan: 30 Mei 1941
| ||
Didahului oleh Vajiravudh |
Raja Siam 1925–1935 |
Diikuti oleh: Ananda Mahidol |