Undekana

Undekana
Nama
	Nama IUPAC pilihan Undekana
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	1120-21-4 ;
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif;
Rujukan Beilstein	1697099
ChEBI	CHEBI:46342 ;
ChEMBL	ChEMBL132474 ;
ChemSpider	13619 ;
ECHA InfoCard	100.013.001
Nombor EC	214-300-6;
MeSH	undecane
PubChem CID	14257;
Nombor RTECS	YQ1525000;
UNII	JV0QT00NUE ;
Nombor PBB	2330
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID9021689 ;
	InChI InChI=1S/C11H24/c1-3-5-7-9-11-10-8-6-4-2/h3-11H2,1-2H3 Key: RSJKGSCJYJTIGS-UHFFFAOYSA-N ;
	SMILES CCCCCCCCCCC;
Sifat
Formula kimia	C11H24
Jisim molar	156.31 g·mol−1
Rupa bentuk	Cecair tak berwarna
Bau	Seperti petrol atau tiada bau
Ketumpatan	740 mg mL−1
Takat lebur	−26.6 hingga −25.0 °C; −15.8 hingga −12.9 °F; 246.6 hingga 248.2 K
Takat didih	193 hingga 197 °C; 379 hingga 386 °F; 466 hingga 470 K
log P	6.312
Tekanan wap	55 Pa (25 °C)
Pemalar hukum Henry (kH)	5.4 nmol Pa−1 kg−1
Kerentanan magnet (χ)	-131.84·10−6 cm3/mol
Indeks biasan (nD)	1.417
Termokimia
Muatan haba tentu, C	345.05 J K−1 mol−1
Entropi molar; piawai So298	458.15 J K−1 mol−1
Entalpi pembentukan; piawai (ΔfH⦵298)	−329.8–−324.6 kJ mol−1
Entalpi pembakaran; piawai (ΔcH⦵298)	−7.4339–−7.4287 MJ mol−1
Bahaya
Piktogram GHS
Perkataan isyarat GHS	Danger
Penyata bahaya GHS	H304, H315, H319, H331, H335
Penyata pencegahan GHS	P261, P301+310, P305+351+338, P311, P331
Takat kilat	62.0 °C (143.6 °F; 335.1 K)
Sebatian berkaitan
Alkana berkaitan	Dekana; Dodekana;
	Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
	pengesahan (apa yang perlu: /?)
	Rujukan kotak info

Undekana (juga hendekana) ialah sebatian hidrokarbon alkana cecair dengan formula kimia CH₃(CH₂)₉CH₃. Ia digunakan sebagai penarik seksual ringan dalam pelbagai organisma rama-rama dan lipas serta bahan isyarat amaran bagi sebilangan semut.^[3] Ia memiliki 159 buah isomer.^[4]

Undekana juga boleh digunakan sebagai piawai dalaman dalam kromatografi gas apabila menguruskan hidrokarbon lain. Oleh kerana takat didih undekana (196 °C) banyak dikenali, ia boleh digunakan sebagai perbandingan dalam masa pengekalan dalam kromatografi gas bagi molekul dengan struktur yang baru diketahui. Sebagai contoh, jika seseorang bekerja dengan lajur kapilari metil silikon bersambung silang 50 m dengan suhu ketuhar meningkat perlahan, bermula sekitar 60 °C, molekul 11 karbon seperti undekana boleh digunakan sebagai standard dalaman untuk dibandingkan dengan masa pengekalan molekul 10, 11 atau 12 karbon lain, bergantung pada strukturnya.

Rujukan[sunting | sunting sumber]

^ "undecane - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 September 2004. Identification and Related Records. Dicapai pada 5 January 2012.
^ Yaws, Carl L. (1999). Chemical Properties Handbook. New York: McGraw-Hill. m/s. 159–179. ISBN 0-07-073401-1.
^ Hölldobler B, Wilson EO (1990). The Ants. Harvard University Press. m/s. 287. ISBN 0-674-04075-9.
^ Stoermer, Martin (2023). "Undecane Isomers". figshare. doi:10.6084/M9.FIGSHARE.24309724.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Undecane at Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases

Rencana berkenaan kimia ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

[1] "undecane - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 September 2004. Identification and Related Records. Dicapai pada 5 January 2012.

[Yaws-2] Yaws, Carl L. (1999). Chemical Properties Handbook. New York: McGraw-Hill. m/s. 159–179. ISBN 0-07-073401-1.

[3] Hölldobler B, Wilson EO (1990). The Ants. Harvard University Press. m/s. 287. ISBN 0-674-04075-9.

[4] Stoermer, Martin (2023). "Undecane Isomers". figshare. doi:10.6084/M9.FIGSHARE.24309724.

[1]

[2]

[3]

[4]