Penggantian negara

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Penggantian negara (Jawi: ‏ڤڠݢنتين نݢارا‎‎) ialah sebuah konsep dalam hubungan antarabangsa mengenai negara pengganti yang telah menjadi negara berdaulat ke atas wilayah (dan penduduk) yang sebelum ini berada di bawah kedaulatan negara lain. Teori ini berakar umbi dalam diplomasi abad ke-19.[1] Negara pengganti sering memperoleh personaliti undang-undang antarabangsa baharu, yang berbeza daripada negara sebelumnya, juga dikenali sebagai penerus atau pewaris sejarah, walaupun perubahan sempadannya mengekalkan ciri-ciri undang-undang yang sama dan memiliki semua hak dan kerukunan yang sedia ada (seperti negara baki).[2]

Penggantian negara separa dan sejagat[sunting | sunting sumber]

Penggantian negara boleh dicirikan sama ada bersifat sejagat atau separa. Penggantian negara sejagat berlaku apabila satu negara hilang sepenuhnya dan kedaulatannya digantikan dengan sebuah atau lebih negara pengganti. Penggantian negeri separa berlaku apabila negeri itu terus wujud selepas ia kehilangan kawalan ke atas sebahagian wilayahnya.[3]

Contoh penggantian negara separa ialah kes perpecahan Bangladesh dari Pakistan. Tiada cabaran terhadap tuntutan Pakistan untuk terus wujud dan mengekalkan keahliannya dalam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu: ia adalah penerus dan bukan pengganti. Bangladesh akhirnya diiktiraf sebagai negeri baharu: ia adalah pengganti dan terpaksa memohon keahlian PBB.

Contoh penggantian negara sejagat ialah pembubaran Czechoslovakia. Kedua-dua bahagian tidak mendakwa sebarang kesinambungan: kedua-dua Republik Czech dan Slovakia ialah negeri pengganti baharu.

Terdapat kes apabila sesebuah negara dipadamkan atau dimansuhkan sepenuhnya tanpa mempunyai sebarang negara pengganti. Kes seperti ini berlaku apabila, sebagai contoh, sebuah negara diilhak atau ditakluki oleh yang lain dan tidak lagi wujud walaupun dalam bentuk nominal (iaitu, "kerajaan dalam buangan" pun tidak ditubuhkan). Kes terbaharu ialah Republik Demokratik Jerman (Jerman Timur), yang telah dimansuhkan sepenuhnya selepas penyatuan semula Jerman. Jerman Moden adalah kesinambungan Republik Persekutuan Jerman dan bukan negara pengganti.

Pengelasan kes[sunting | sunting sumber]

Dalam permohonan mereka untuk memperoleh kemerdekaan, perbezaan harus dibuat antara kes yang berbeza walaupun garis persempadanan tidak selalu jelas: [4]

  • Perjanjian dua hala dan pelbagai hala semestinya menimbulkan pertimbangan yang berbeza.
  • Terdapat perjanjian sebenar dan perjanjian peribadi. Perjanjian sebenar mempengaruhi wilayah itu sendiri, seperti perjanjian sempadan atau pemberian hak transit, yang boleh diteruskan tanpa mengira keperibadian negara. Negara baru mesti mengambil alih negara dalam keadaan ia mendapatinya, kerana negara induk tidak boleh memberi lebih daripada yang dimilikinya. Perjanjian sedemikian boleh digambarkan sebagai "perjanjian mewujudkan obligasi tempatan semata-mata."[4]

Pengecualian kepada penggantian bertertib[sunting | sunting sumber]

Terdapat beberapa contoh terkini apabila sesebuah penggantian negara, seperti yang diterangkan di atas, tidak dipatuhi sepenuhnya. Ini kebanyakannya senarai pengecualian yang telah berlaku sejak penciptaan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu pada tahun 1945. Dalam tempoh sejarah kini, pengecualian terlalu banyak untuk disenaraikan.

Afghanistan[sunting | sunting sumber]

Negara Taliban di Afghanistan (Emiriah Islam Afghanistan) menjadi kerajaan de facto hampir seluruh negara pada pertengahan 1990-an, tetapi Perikatan Utara Afghanistan masih diiktiraf oleh banyak negara dan mengekalkan kerusi PBB. Pada 2021, Taliban sekali lagi mengambil alih kuasa, tetapi Setakat Ogos 2022 ia tidak mempunyai kerusi PBB Afghanistan.[5]

China[sunting | sunting sumber]

Republik Rakyat China (RRC) telah ditubuhkan pada tahun 1949 di tanah besar China dan menuntut penggantian dari Republik China (ROC). Wilayah ROC telah dikurangkan kepada terutamanya pulau Taiwan, yang mengambil kawalan dari Jepun pada tahun 1945, walaupun ia terus menuntut kawalan ke atas tanah besar. Pada permulaan Perang Dingin, RRC telah diiktiraf oleh beberapa negeri; ROC terus mewakili "China" di PBB dan memegang kerusi tetap Majlis Keselamatan PBB. Pada tahun 1971, PRC menggantikan ROC dalam PBB melalui Resolusi Perhimpunan Agung 2758 ; ini mengikuti trend pengiktirafan yang lebih besar untuk PRC dengan mengorbankan ROC. Walaupun resolusi itu tidak menyebut tentang Taiwan, ROC terus tidak diwakili dalam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu tetapi menjalankan kedaulatan ke atas Kawasan Taiwan . Selain tanah besar China, ROC juga menuntut tanah sempadan yang tidak dituntut oleh RRC, terutamanya Mongolia Luar.

Israel[sunting | sunting sumber]

Israel mengambil pandangan bahawa, berdasarkan pengisytiharan kemerdekaannya pada tahun 1948, personaliti antarabangsa baharu dari Palestin Bermandat telah diwujudkan, dan ia bermula dengan catatan yang bersih, dan hanya terikat dengan apa-apa kewajipan antarabangsa yang menjejaskan wilayah itu sebagai apa yang Israel mungkin terima.[4]

Kampuchea/Kemboja[sunting | sunting sumber]

Apabila Kampuchea Demokratik yang diketuai oleh Pol Pot telah dipindahkan secara ketenteraan oleh Republik Rakyat Kampuchea yang disokong oleh Vietnam, kerusi Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu negara itu telah dipegang oleh Kampuchea Demokratik selama bertahun-tahun. Ia kini dipegang oleh Kerajaan Kemboja.

Korea[sunting | sunting sumber]

Apabila Kerajaan Sementara Republik Korea dibentuk pada tahun 1919, ia menuntut kesinambungan secara langsung daripada status Korea sebelum 1910. Apabila Republik Korea moden dibentuk pada tahun 1948, ia mendakwa bahawa ia adalah sama dengan Kerajaan Sementara Republik Korea dan bahawa Kerajaan Sementara menggantikan Empayar Korea.[6] Satu prinsip penting negara moden Republik Korea ialah penggabungan Empayar Korea ke dalam Empayar Jepun dari 1910 hingga 1945 diiktiraf di peringkat antarabangsa sebagai pendudukan haram.

Korea Selatan menyambung semula keahlian kepada organisasi antarabangsa seperti Kesatuan Pos Sedunia dan mengesahkan semula bahawa perjanjian sebelum 1910 masih berkuat kuasa.[7]

Empayar Uthmaniyyah/Turki[sunting | sunting sumber]

Terdapat beberapa perdebatan mengenai sama ada Republik Turki moden ialah negara yang meneruskan Empayar Uthmaniyyah atau penggantinya.[8] Kedua-dua entiti itu bertempur di pihak yang berlawanan dalam Perang Kemerdekaan Turki (1919–23), malah secara ringkas wujud bersama sebagai unit pentadbiran yang berasingan (semasa berperang antara satu sama lain): Turki dengan ibu kotanya di Angora (kini Ankara) dan Empayar Uthmaniyyah dari Konstantinopel (kini Istanbul), tetapi senario jenis ini juga biasa berlaku dalam perang saudara. Pergerakan Kebangsaan Turki, yang diketuai oleh Mustafa Kemal yang berpaling tadah daripada Tentera Uthmaniyyah, menubuhkan republik moden itu sebagai sebuah negara bangsa (atau rejim kerajaan baharu) dengan mengalahkan unsur-unsur yang menentang dalam Perang Kemerdekaan Turki. Masih terdapat perdebatan tentang sama ada konflik itu adalah perang kemerdekaan, atau perang saudara yang membawa kepada perubahan rejim.

Persoalan penggantian negeri adalah relevan dengan isu pembaikan pembunuhan beramai-ramai Armenia.[9]

Kesatuan Soviet[sunting | sunting sumber]

SFSR Rusia dalam Kesatuan Soviet pada 1956–1991

Konvensyen antarabangsa sejak berakhirnya Perang Dingin telah membezakan dua keadaan yang berbeza apabila keistimewaan tersebut dicari oleh negara pengganti tersebut, hanya yang pertama negara pengganti tersebut boleh mengambil nama atau kedudukan istimewa antarabangsa negara pendahulu mereka. Set pertama keadaan timbul pada pembubaran Kesatuan Republik Sosialis Soviet (USSR) pada tahun 1991. Salah satu republik konstituen USSR, Persekutuan Rusia telah mendakwa sebagai "negara penerus USSR" dengan alasan ia mengandungi 51.7% penduduk USSR dan 76.3% wilayahnya. Akibatnya, Rusia mengisytiharkan bahawa keahlian USSR dan kerusi Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu "sedang diteruskan oleh Persekutuan Rusia."[10] Ini juga diterima oleh seluruh bekas negeri USSR; dalam surat bertarikh 24 Disember 1991, Presiden Rusia Boris Yeltsin memaklumkan Setiausaha Agung bahawa keahlian USSR dalam Majlis Keselamatan dan semua organ Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu yang lain sedang diteruskan oleh Persekutuan Rusia dengan sokongan sembilan negara anggota Komanwel Negara Merdeka.[11] Semua kedutaan Soviet menjadi kedutaan Rusia. Ukraine, negara pengganti Republik Sosialis Soviet Ukraine (secara sah[12]) sebagai salah satu ahli pengasas Kesatuan Soviet, tidak mengiktiraf tuntutan eksklusif Rusia untuk penggantian Kesatuan Soviet dan menuntut status sedemikian untuk Ukraine juga, yang dinyatakan dalam Artikel 7 dan 8 Undang-undang mengenai Penggantian Ukraine yang dikeluarkan pada tahun 1991. Selepas kemerdekaan, Ukraine telah meneruskan tuntutan terhadap Persekutuan Rusia di mahkamah asing, berusaha untuk mendapatkan semula bahagiannya dalam harta asing yang dahulunya dimiliki oleh Kesatuan Soviet.[13][14][15]

Lihat juga[sunting | sunting sumber]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ "The Term State Succession Under International Law Signifies The Transmission of The Rights and Obligations of One State to Another in Consequence of Territorial Sovereignty". The Lawyers & Jurists. 2013-09-09. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-08-06. Dicapai pada 2017-08-06.
  2. ^ Crawford, James (2006). The Creation of States in International Law. Clarendon Press. m/s. 667–72. ISBN 9780199228423.
  3. ^ "Kinds of State Succession". www.sheir.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-08-07.
  4. ^ a b c Commonwealth and Colonial Law by Kenneth Roberts-Wray, London, Stevens, 1966. P. 267.
  5. ^ Dawi, Akmal (2022-08-25). "UN Security Council Stumbles on Taliban Travel Waiver". VOA (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2022-08-28.
  6. ^ "Riss 통합검색 - 국내학술지논문 상세보기".
  7. ^ "대한제국 국제조악 효력확인". 1986-08-04.
  8. ^ Öktem, Emre (2011). "Turkey: Successor or Continuing State of the Ottoman Empire?". Leiden Journal of International Law. Cambridge University Press. 24: 561–583. doi:10.1017/S0922156511000252.
  9. ^ Dumberry, Patrick (2012). "Is Turkey the 'Continuing' State of the Ottoman Empire Under International Law?". Netherlands International Law Review. 59 (2): 235–262. doi:10.1017/S0165070X12000162.
  10. ^ Bühler, Konrad G. (2001). State Succession and Membership in International Organizations. Legal Aspects of International Organization Series. 38. Martinus Nijhoff Publishers. m/s. 158–64. ISBN 9789041115539.
  11. ^ "Member States of the United Nations - Russia*". the United Nations. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 December 2013. Dicapai pada 28 December 2013.
  12. ^ "Ukraine is the legal successor of the Ukrainian People's Republic". Istorychna Pravda (dalam bahasa Ukrainian). 22 August 2023. Dicapai pada 22 August 2023.CS1 maint: unrecognized language (link)
  13. ^ On Legal Succession of Ukraine, Articles 7 and 8.
  14. ^ "Про правонаступництво України". Zakon.rada.gov.ua. Dicapai pada 21 February 2022.
  15. ^ "Раздел СССР. РФ обсудит нулевой вариант долгов СССР, если Украина компенсирует $20 млрд долга‏". Korrespondent.net.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Penggantian_negara&oldid=6193869"