Siping-siping

Relief pertempuran di candi induk pada kompleks candi Penataran menampilkan pahlawan berperisai bersisik, tahun 1269 saka atau 1347 Masihi.

Siping-siping, simping-simping, atau sisimping, ialah sejenis baju zirah yang digunakan di Jawa. Ia adalah jaket tanpa lengan pendek yang diperbuat daripada plat logam berbentuk sisik.

Penerangan

Tidak seperti kawaca yang hanya dipakai oleh tentera berpangkat tinggi, pakaian tempur ini kebanyakannya dipakai oleh askar infantri. Ia biasanya ditakrifkan sebagai perisai sisik, Suryo Supomo menafsirkannya sebagai jaket bersalut logam. Mereka yang membuktikan diri mereka dalam pertempuran yang disebut dalam Nawanatya (prosa panduan untuk etika kerajaan yang disusun pada abad ke-14) mempunyai jaket "dihiasi dengan cakera cengkerang". Beberapa naskah Jawa menunjukkan bahawa ada yang diperbuat daripada loyang.

Oleh kerana kekurangan bukti zirah logam yang masih wujud dalam tentera Jawa, Jiří Jákl mencadangkan bahawa penyedutan mungkin diperbuat daripada kulit kerbau yang diperkuat dengan bahagian logam. Kemungkinan lain ialah ia diperbuat daripada kulit kerbau dan diperkuat dengan cakera kecil cangkerang yang dipanggil siping-siping.

Pada mulanya perkataan siping-siping merujuk kepada sejenis kerang laut dan cangkerangnya. Ia pertama kali muncul dalam teks Kadiri (1042–1222). Dalam bahasa Jawa Moden, perkataan simping masih merujuk kepada sejenis cangkang tiram. Menurut Kamus Besar Bahasa Indonesia, simping adalah "kekapis yang cangkangnya bulat, pipih dan tipis, satu cangkang berwarna merah dan lebih cembung daripada cangkang lainnya yang berwarna putih" atau Amusium pleuronectes.

Muzium Pitt River mempunyai perisai sisik Jawa yang diperbuat daripada tanduk. Ia tidak berlengan dan direka bentuk menyerupai sisik tenggiling.

Pada masa tragedi Bubat (1357), tercatat bahawa pasukan elit Sunda di bawah pimpinan patih Anepaken memakai baju besi (sisimping atau siping-siping). Seperti yang tertulis dalam Kidung Sunda:

Jajakanirabagus kadi ring surat, saha watang jininjring, asisimping emas, alancingan bot sabrang, pantes olahe prajurit, wangsya amenak, tus ning Sunda sinaring.

Pengawalnya kacak, sama seperti dalam gambar; mereka mempunyai tombak daripada kayu jring, memakai baju zirah emas (sisimping) dan seluar (lancingan) daripada pembuatan halus. Mereka tahu menunjukkan diri sebagai pahlawan yang mulia dari keluarga yang baik, bunga pemuda Sunda.

Begitu juga parti Majapahit dalam Kidung Sunda, tentera Jawa tercatat menggunakan siping-siping emas.

• 
  Relief yang menunjukkan perisai bersisik, mungkin dari kompleks candi Penataran .
• 
  Relief di kompleks candi Penataran.

Relief usang di Candi Penataran, menunjukkan penunggang kuda berzirah, pahlawan berzirah, dan rata (kereta kuda perang).

Lihat pula

• Baju rantai
• Baju lamina
• Baju empurau
• Baru Oroba
• Baru lema'a
• Karambalangan
• Kawaca