Natrium fenilbutirat

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Natrium fenilbutirat
Data klinikal
Nama dagangBuphenyl, Pheburane, Ammonaps, lain-lain
AHFS/Drugs.comMicromedex Detailed Consumer Information
Data lesen
Kategori
kehamilan
  • AU: B3
Kaedah
pemberian		Mulut
Kod ATC
Status perundangan
Status perundangan
  • AU: S4 (Preskripsi sahaja) [1]
  • AS: Rx sahaja [2][3]
  • EU: Rx sahaja [4]
  • Rx sahaja
Data farmakokinetik
MetabolismeHati dan buah pinggang, menjadi asid fenilasetik
Penyingkiran separuh hayat0.8 jam (fenilbutirat), 1.15-1.29 jam (fenilasetat)
PerkumuhanKencing (80-100% sebagai fenilasetilglutamina)
Pengecam
  • Natrium 4-fenilbutanoat
Nombor CAS
PubChem CID
DrugBank
ChemSpider
UNII
KEGG
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.130.318 Sunting ini di Wikidata
Data kimia dan fizikal
FormulaC10H11NaO2
Jisim molar186.19 g·mol−1
Model 3D (JSmol)
  • [Na+].[O-]C(=O)CCCC1=CC=CC=C1
  • InChI=1S/C10H12O2.Na/c11-10(12)8-4-7-9-5-2-1-3-6-9;/h1-3,5-6H,4,7-8H2,(H,11,12);/q;+1/p-1 ☑Y
  • Key:VPZRWNZGLKXFOE-UHFFFAOYSA-M ☑Y
 ☒N☑Y (what is this?)  (verify)

Natrium fenilbutirat, di bawah jenama Buphenyl antara lain, ialah garam asid lemak aromatik, 4-fenilbutirat (4-PBA) atau asid 4-fenilbutirik.[5] Kompaun ini digunakan untuk merawat gangguan kitaran urea, kerana metabolitnya menawarkan laluan alternatif kepada kitaran urea untuk membenarkan perkumuhan nitrogen berlebihan.[6][7]

Natrium fenilbutirat juga merupakan perencat deasetilase histon dan caperon kimia, yang masing-masing membawa kepada penyelidikan tentang penggunaannya sebagai agen antikanser dan dalam penyakit lipatan protein salah seperti fibrosis sista.[5]

Struktur dan sifat[sunting | sunting sumber]

Natrium fenilbutirat ialah garam natrium daripada asid lemak aromatik, terdiri daripada cincin aromatik dan asid butirik. Nama kimia untuk natrium fenilbutirat ialah garam natrium asid 4-fenilbutirik. Ia membentuk kristal putih pudar yang larut dalam air.[2]

Kegunaan[sunting | sunting sumber]

Kegunaan perubatan[sunting | sunting sumber]

Sodium phenylbutyrate diambil secara lisan atau melalui intubasi nasogastrik sebagai tablet atau serbuk, dan rasanya sangat masin dan pahit. Ia merawat gangguan kitaran urea, suatu penyakit genetik di mana sisa nitrogen terkumpul dalam plasma darah sebagai glutamin ammonia (keadaan yang dipanggil hiperammonemia) disebabkan oleh kekurangan enzim karbamoil fosfat sintetase I, ornitina transkarbamilase atau sintetase asid argininosuksinik.[6][2] Jika tidak dikawal, ini menyebabkan kecacatan intelek dan kematian awal.[2] Metabolit natrium fenilbutirat membolehkan buah pinggang mengeluarkan nitrogen berlebihan sebagai gantian urea, dan ditambah pula dengan dialisis, suplemen asid amino dan diet terhad protein, kanak-kanak yang dilahirkan dengan gangguan kitaran urea biasanya boleh bertahan melebihi 12 bulan.[2] Pesakit mungkin memerlukan rawatan sepanjang hayat mereka.[2] Rawatan itu diperkenalkan oleh penyelidik pada tahun 1990-an, dan diluluskan oleh Pentadbiran Makanan dan Dadah AS (FDA) pada April 1996.[8]

Kesan sampingan buruk[sunting | sunting sumber]

Hampir ​1⁄4 wanita mungkin mengalami kesan sampingan buruk: amenorea atau disfungsi haid.[2] Kehilangan selera makan dilihat dalam 4% pesakit. Bau badan akibat metabolisme fenilbutirat menjejaskan 3% pesakit, dan 3% mengalami rasa yang tidak menyenangkan. Laporan gejala gastrousus dan petunjuk keneurotoksikan ringan juga dilihat dalam kurang daripada 2% pesakit.[2] Pengambilan semasa kehamilan tidak disyorkan kerana rawatan natrium fenilbutirat boleh menyerupai fenilketonuria dalam ibu akibat penghasilan fenilalanina, yang berpotensi menyebabkan kerosakan otak janin.[6]

Farmakologi[sunting | sunting sumber]

Penyingkiran nitrogen oleh metabolit fenilbutirat.

Fenilbutirat ialah prodrug. Dalam tubuh manusia, ia mula-mula ditukar kepada fenilbutiril-CoA, dan kemudian dimetabolismekan oleh mitokondria pengoksidaan beta, terutamanya dalam hati dan buah pinggang, kepada bentuk aktif, fenilasetat.[9] Fenilasetat bergabung dengan dengan glutamina menjadi fenilasetilglutamina yang disingkirkan melalui kencing. Ia mengandungi jumlah nitrogen yang sama seperti urea, menjadikannya alternatif kepada urea untuk mengeluarkan nitrogen.[2]

Tablet 5 g atau serbuk natrium fenilbutirat yang diambil melalui mulut boleh dikesan dalam darah dalam masa 15 minit, dan mencapai kepekatan puncak dalam aliran darah dalam masa sejam. Ia dimetabolismekan menjadi fenilasetat dalam masa setengah jam.[2]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ "Prescription medicines: registration of new chemical entities in Australia, 2017". Therapeutic Goods Administration (TGA). 21 June 2022. Dicapai pada 9 April 2023.
  2. ^ a b c d e f g h i j "Buphenyl- sodium phenylbutyrate tablet Buphenyl- sodium phenylbutyrate powder". DailyMed. 11 March 2020. Dicapai pada 19 October 2020.
  3. ^ "Olpruva - sodium phenylbutyrate kit". DailyMed. 22 December 2022. Dicapai pada 21 January 2023.
  4. ^ "Ammonaps EPAR". European Medicines Agency. 17 September 2018. Dicapai pada 3 January 2023.
  5. ^ a b "Clinical and Experimental Applications of Sodium Phenylbutyrate". Drugs in R&D. 11 (3): 227–249. September 2011. doi:10.2165/11591280-000000000-00000. PMC 3586072. PMID 21902286.
  6. ^ a b c "Alternative pathway therapy for urea cycle disorders: twenty years later". Journal of Pediatrics. 138 (1 Suppl): S46–S54, discussion S54–S55. January 2001. doi:10.1067/mpd.2001.111836. PMID 11148549.
  7. ^ "Ammonia toxicity and its prevention in inherited defects of the urea cycle". Diabetes, Obesity & Metabolism. 11 (9): 823–35. September 2009. doi:10.1111/j.1463-1326.2009.01054.x. PMID 19531057.
  8. ^ "Buphenyl: FDA-Approved Drugs". U.S. Food and Drugs Administration (FDA). Dicapai pada 26 October 2013.
  9. ^ Kormanik, Kaitlyn; Kang, Heejung; Cuebas, Dean; Vockley, Jerry; Mohsen, Al-Walid (2012-12-01). "Evidence for involvement of medium chain acyl-CoA dehydrogenase in the metabolism of phenylbutyrate". Molecular Genetics and Metabolism. 107 (4): 684–689. doi:10.1016/j.ymgme.2012.10.009. ISSN 1096-7206. PMC 3504130. PMID 23141465.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Natrium_fenilbutirat&oldid=5888699"