Osmium

Osmium, ₇₆Os
Ciri-ciri umum
Rupa	keperakan, agak kebiruan
Osmium dalam jadual berkala
	renium ← osmium → iridium
Nombor atom (Z)	76
Kumpulan, kala	kumpulan 8, kala 6
Blok	Blok d
Konfigurasi elektron	[Xe] 4f14 5d6 6s2
Bil. elektron per petala/cengkerang	2, 8, 18, 32, 14, 2
Ciri-ciri fizikal
Takat lebur	3306 K (3033 °C, 5491 °F)
Takat didih	5285 K (5012 °C, 9054 °F)
Ketumpatan suhu bilik hampir	22.59 g/cm3
apabila cecair, pada t.l.	20 g/cm3
Haba pelakuran	31 kJ/mol
Haba pengewapan	378 kJ/mol
Muatan haba molar	24.7 J/(mol·K)
Ciri-ciri atom
Keadaan pengoksidaan	8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0, −1, −2, −4 (oksida yang agak berasid)
Keelektronegatifan	Skala Pauling: 2.2
Tenaga pengionan	pertama: 840 kJ/mol ; ke-2: 1600 kJ/mol
Jejari atom	empirik: 135 pm
Jejari kovalen	144±4 pm
Rampaian
Struktur hablur	heksagon disusun rapat (hcp)
Kelajuan bunyi rod nipis	4940 m/s (pada 20 °C)
Pekali pengembangan terma	5.1 µm/(m·K) (pada 25 °C)
Daya pengaliran terma	87.6 W/(m·K)
Kerintangan elektrik	81.2 nΩ·m (pada 0 °C)
Sifat kemagnetan	paramagnetik
Kerentanan magnet (χmol)	11·10−6 cm3/mol
Modulus ricih	222 GPa
Modulus pukal	462 GPa
Nisbah Poisson	0.25
Skala Mohs	7.0
Kekerasan Vickers	300 MPa
Kekerasan Brinell	293 MPa
Nombor CAS	7440-04-2
Sejarah
Penemuan dan pengasingan pertama	Smithson Tennant (1803)
Isotop utama bagi osmium
	lihat; bincang; sunting; \| rujukan \| dalam Wikidata

Osmium adalah unsur logam bersimbol Os dan nombor atom 76. Ia berbentuk pepejal keras, berwarna perak dan digunakan untuk membuat mata pen dan sebagai mangkin.

Sejarah[sunting | sunting sumber]

Unsur ini ditemui oleh Smithson Tennant pada tahun 1803 melalui pelarutan bijih platinum dengan akua regia dan juga menemui iridium dengan serentak.^[2]

Nama unsur ini berasal daripada perkataan Yunani, osme (οσμη, bau) sempena bau berasap yang terhasil daripada osmium tetroksida.^[3]

Sifat[sunting | sunting sumber]

Osmium merupakan unsur stabil yang paling tumpat dengan ketumpatan setinggi 22.587 ± 0.009 g/cm³, sedikit lebih tumpat berbanding logam iridium,^[4] dengan nilai ketumpatan sebanyak 22.562 ± 0.009 g/cm³ dan dua kali lebih tumpat berbanding plumbum.^[5]^[6]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

^ ^a ^b Haynes 2011, m/s. 4.134.
^ Hunt, L. B. (1987). "A History of Iridium" (PDF). Platinum Metals Review. 31 (1): 32–41. Dicapai pada 2012-03-15.
^ Weeks, M. E. (1968). Discovery of the Elements (ed. 7). Journal of Chemical Education. m/s. 414–418. ISBN 978-0-8486-8579-9. OCLC 23991202.
^ Arblaster, J. W. (1989). "Densities of osmium and iridium: recalculations based upon a review of the latest crystallographic data" (PDF). Platinum Metals Review. 33 (1): 14–16.
^ Arblaster, J. W. (1995). "Osmium, the Densest Metal Known". Platinum Metals Review. 39 (4): 164.
^ Haynes 2011, m/s. 4.25.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Kategori berkenaan Osmium di Wikimedia Commons
Takrifan kamus osmium di Wikikamus

Rencana berkenaan kimia ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

[FOOTNOTEHaynes20114.134-1] Haynes 2011, m/s. 4.134.

[hunt-2] Hunt, L. B. (1987). "A History of Iridium" (PDF). Platinum Metals Review. 31 (1): 32–41. Dicapai pada 2012-03-15.

[weeks-3] Weeks, M. E. (1968). Discovery of the Elements (ed. 7). Journal of Chemical Education. m/s. 414–418. ISBN 978-0-8486-8579-9. OCLC 23991202.

[Densities-4] Arblaster, J. W. (1989). "Densities of osmium and iridium: recalculations based upon a review of the latest crystallographic data" (PDF). Platinum Metals Review. 33 (1): 14–16.

[Densest-5] Arblaster, J. W. (1995). "Osmium, the Densest Metal Known". Platinum Metals Review. 39 (4): 164.

[FOOTNOTEHaynes20114.25-6] Haynes 2011, m/s. 4.25.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]