Pilihan raya negeri Sarawak 1969

sejarah[sunting | sunting sumber]

Pilihan raya negeri Sarawak pertama telah diadakan pada hari Sabtu, 10 Mei 1969 dan dijadualkan siap pada hari Sabtu, 7 Jun 1969 yang berlangsung selama 4 minggu dan dilaksanakan secara berperingkat-peringkat. Ini disebabkan kekurangan sistem pengangkutan dan komunikasi di negeri itu pada masa itu. Pilihan raya negeri diadakan pada masa yang sama dengan pilihan raya umum 1969. Dewan Rakyat Parlimen Malaysia dan semua perhimpunan negeri dibubarkan pada 20 Mac 1969, kecuali untuk Kelantan (yang kemudian dibubarkan pada 31 Mac) dan Sabah (yang tidak dipilih untuk pilihan raya kerana ia telah diadakan pada tahun 1967). Tarikh pencalonan ditetapkan pada hari Sabtu, 5 April 1969. Walau bagaimanapun, kerana kerusuhan berlaku pada kejadian 13 Mei dan deklarasi kecemasan dan pengisytiharan Ordinan Darurat (Kuasa Perlu) No. 1 tahun 1969 pada 15 Mei 1969, semua Pengundian berterusan digantung sehingga 1970. Semasa penggantungan dikuatkuasakan, pengundian di 9 daripada 48 kawasan pilihan raya di Sarawak telah bermula. Tiada pilihan raya di Sarawak yang disiapkan pada masa itu.^[1]

Sebelum pilihan raya 1969, parti politik digantung daripada bertanding dalam pilihan raya umum. Parti politik kemudiannya memasuki kempen awam memanggil pengundi memboikot pemilihan. Pilihan raya parlimen dan negeri Sarawak disambung semula mulai Sabtu, 6 Jun 1970 hingga Sabtu, 4 Julai 1970. Semasa pemilihan semula, terdapat tragedi di Sarikei di bahagian ketiga Sarawak pada 29 Jun 1970. Pengganas komunis telah membunuh Tiga pegawai pilihan raya pada perjalanan pulang mereka setelah menyelesaikan pengundian di sebuah stesen. Ada juga insiden lombong tanah meletup di luar stesen pengundian di bahagian yang sama.^[1]

senarai jumlah calon[sunting | sunting sumber]

Pilihan raya ini menyaksikan 332,373 pengundi yang layak selepas pendaftaran pertama di Sarawak. Kadar pengundi yang muncul ialah 80.0%, yang dianggap tinggi berbanding dengan negeri-negeri lain di Malaysia. Sejumlah 221 calon bertanding untuk 48 kerusi negeri di Sarawak. Pecahan bilangan tempat duduk adalah:^[1]

33 kerusi dipertandingkan oleh Perikatan Sarawak). Ia terdiri daripada Parti Bumiputera Sarawak (BUMIPUTERA) dan Persatuan Cina Sarawak (SCA)
40 kerusi oleh Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP)
35 kerusi oleh Parti Pesaka Sarawak (Pesaka)
47 kerusi oleh Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP)

Terdapat 66 calon bebas yang bertanding untuk kerusi tersebut.^[1]

Parti politik	Jumlah undi	Peratusan undi (%)
Parti Perikatan Sarawak	63,668	25.4
Parti Rakyat Bersatu Sarawak	72,178	28.8
Parti Kebangsaan Sarawak	61,241	24.4
Parti Pesaka Sarawak	34,281	12.7
Bebas (66 calon)	18,987	7.6
Jumlah	250,355	100

senarai calon[sunting | sunting sumber]

Keputusan[sunting | sunting sumber]

SUPP kemudian menyertai Perikatan Sarawak untuk membentuk kerajaan campuran. Ini membolehkan gabungan itu memperoleh 27 daripada 48 kerusi di Majlis Negeri Negri Sarawak (kini Dewan Undangan Negeri Sarawak).

Senarai penuh wakil ditunjukkan di bawah:^[1]

No.	Perlembagaan Negeri	Anggota Majlis Negeri yang dipilih	Parti Undi
Perikatan 15 \| SNAP 12 \| SUPP 12 \| Pesaka 8 \| IND 1
S01	Lundu	Chong Kim Mook	SUPP
S02	Bau	Ong Ah Khim	SUPP
S03	Kuching Barat	Cheng Yew Kiew	Perikatan
S04	Kuching Timor	Stephen K.T. Yong	SUPP
S05	Semariang	Ajibah Abol	Perikatan
S06	Sekama	Sim Kheng Hong	SUPP
S07	Sebandi	Ikhwan bin Abang Haji Zainei	Perikatan
S08	Muara Tuang	Mohamad Musa	Perikatan
S09	Batu Kawah	Chong Kiun Kong	SUPP
S10	Bengoh	Segus Anak Ginyai	SUPP
S11	Tarat	Nelson Kundai Ngareng	SNAP
S12	Tebakang	Michael Ben Ak Panggi	SNAP
S13	Semera	Lee Thiam Kee(Puteh)	Perikatan
S14	Gedong	Abang Haji Abdul Rahim	Perikatan
S15	Lingga-Sebuyau	Dato' Penghulu Tawi Sli	Pesaka
S16	Simanggang	Nelson Liap Kudu	SNAP
S17	Engkilili-Skrang	Simon Dembab Maja	Pesaka
S18	Ulu Ai	David Anak Jemut	SNAP
S19	Saribas	Kihok bin Amat	Perikatan
S20	Layar	Dato' Stephen Kalong Ningkan	SNAP
S21	Kalaka	Wan Alwi bin Tuanku Ibrahim	Pesaka
S22	Krian	Dunstan Endawie Enchana	SNAP
S23	Kuala Rajang	Dato' Haji Abdul Rahman Ya'kub	Perikatan
S24	Repok	Khoo Peng Loong	SUPP
S25	Matu-Daro	Awang Hipni bin Pengiran Anu	Perikatan
S26	Binatang	Anthony Teo Tiao Gin	SUPP
S27	Sibu Tengah	Chew Kim Poon	SUPP
S28	Sibu Luar	Wong Kah Sing	SUPP
S29	Igan	Ling Beng Siong	Perikatan
S30	Dudong	Kong Chung Siew	SUPP
S31	Balingian	Mohd. Pauzi bin Hamdani	Perikatan
S32	Oya	Vincent Ferrer Suyong	Perikatan
S33	Pakan	Mandi Anak Sanar	Pesaka
S34	Meluan	Gramong Anak Jelian	SNAP
S35	Machan	Thomas Kana	Pesaka
S36	Ngemah	Lias Anak Kana	IND
S37	Song	Ngelambong Bangau	SNAP
S38	Pelagus	Bennet Jarrow	Pesaka
S39	Baleh	Kenyan Anak Temenggong Koh	Pesaka
S40	Belaga	Nyipa Kilah	SUPP
S41	Tatau	Awang Ismail bin Pg. Zainuddin	Perikatan
S42	Kemana	Ahok Anak Jalin	Pesaka
S43	Subis	Francis Loke	SNAP
S44	Miri	Chia Chin Shin	Alliance
S45	Marudi	Edward Jeli Anak Blayong	SNAP
S46	Telang Usan	Balan Seling	SNAP
S47	Limbang	Dato' James Wong Kim Min	SNAP
S48	Lawas	Awang Daud bin Awang Metusin	Alliance

Peratusan undi yang diperoleh oleh setiap parti[sunting | sunting sumber]

Parti politik	Jumlah undi	Peratusan undi (%)
Parti Perikatan Sarawak	63,668	25.4
Parti Rakyat Bersatu Sarawak	72,178	28.8
Parti Kebangsaan Sarawak	61,241	24.4
Parti Pesaka Sarawak	34,281	12.7
Bebas (66 calon)	18,987	7.6
Jumlah	250,355	100

Lihat juga[sunting | sunting sumber]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

^ ^a ^b ^c ^d ^e Report on the parliamentary (Dewan Rakyat) and state legislative assembly general elections 1969 of the states of Malaya, Sabah, and Sarawak (Malay-English bilingual version). Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. URL accessed on 19 November 2009

[spr-1] Report on the parliamentary (Dewan Rakyat) and state legislative assembly general elections 1969 of the states of Malaya, Sabah, and Sarawak (Malay-English bilingual version). Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia. URL accessed on 19 November 2009

[1]