Isu berkaitan pandemik COVID-19 di Malaysia: Perbezaan antara semakan

← Suntingan sebelumnya Suntingan berikutnya →

Kandungan dihapus Kandungan ditambah

Dalam baris

Semakan pada 16:38, 12 Mac 2021

Rencana ini memaparkan isu-isu serta kontroversi yang berkait dengan pandemik COVID-19 di Malaysia. Isu-isu yang dibincangkan dalam rencana ini termasuk isu pengurusan bencana COVID-19 oleh pihak kerajaan, isu taraf hidup dan ekonomi di negara Malaysia.

Isu berkaitan kerajaan dan ahli politik

Kegagalan pengekangan kluster Sri Petaling ketika krisis politik

Perhimpunan Tabligh Sri Petaling berlaku selari dengan krisis domestik negara yang terbit daripada pengunduran Perdana Menteri Mahathir Mohamad pada 24 Februari, yang menyebabkan kejatuhan kerajaan gabungan Pakatan Harapan (PH) dan peletakan jawatan Menteri Kesihatan Dzulkefly Ahmad. Sebelum pembentukan kerajaan Perikatan Nasional yang baru di bawah pimpinan Perdana Menteri Muhyiddin Yassin pada 1 Mac, Kementerian Kesihatan tidak mempunyai menteri selama lebih dari dua minggu sehingga pelantikan Adham Baba pada 10 Mac. Selama itu, hanya ada nasihat dari Kementerian Kesihatan untuk mengurangkan pendedahan orang ramai.

Pada pertengahan April, Adham mengkritik pengurusan kerajaan PH terhadap kelompok Sri Petaling. Sebagai tindak balas, Dzulkefy mempertahankan persiapan kerajaan PH berkenaan COVID-19 dan mencadangkan agar Perdana Menteri Muhyiddin serta bekas Menteri Kementerian Dalam Negeri untuk bertanggungjawab atas wabak tersebut kerana pertemuan-pertemuan awam seperti Tabligh Jamaah adalah tertakluk kepada portfolionya.

Pengingkaran ahli politik terhadap norma baharu

Isu Mohd Khairuddin

Ketika pandemik COVID-19, Teresa Kok (Seputeh-PH) pada 18 Ogos 2020 telah membangkitkan di dalam Parlimen bahawa Dr. Khairuddin telah ke Turki atas urusan peribadi dan telah pulang ke Malaysia pada 7 Julai, dan pada 13 Julai, Dr. Khairuddin telah hadir ke Parlimen meskipun sepatutnya, berdasarkan undang-undang pencegahan COVID-19, Dr. Khairuddin perlu dikuarantin selama 14 hari. Dr. Khairuddin telah memohon maaf atas perlanggaran perintah tersebut, dan memulangkan gajinya sebanyak empat bulan terhadap Tabung Bantuan Bencana Negara sempena pandemik COVID-19.^[1]

Oleh itu, pada 22 Ogos, pihak Kementerian Kesihatan telah mengenakan kompaun sebanyak RM1,000 terhadap Dr. Khairuddin atas perlanggaran perintah kuarantin tersebut.^[2] Meskipun begitu, Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988 hanya memperuntukkan Ketua Pengarah dan penjawat-penjawat awam (dalam hal ini, pihak Kementerian Kesihatan) untuk memberi kompaun sehingga nilai RM1,000, dan pihak polis sedang meneruskan siasatan tentang perlanggaran ini.^[3]^[4]^[5] Kontroversi ini mendorong pihak kerajaan untuk mencadang untuk meminda semula akta tersebut.^[4] Menjelang 21 Oktober, pihak berkuasa mengesahkan bahawa Khairuddin tidak dikenakan sebarang tindakan lanjut memandangkan Khairuddin tidak menerima sebarang arahan supaya berkuarantin selepas kepulangannya.^[6]

Hal ini telah menimbulkan kemarahan rakyat serta ahli-ahli politik pembangkang dan kerajaan^[7] disebabkan oleh hukuman yang dikatakan berat sebelah terhadap seorang menteri, dengan perbandingan antara hukuman ini dengan hukuman yang diterima oleh golongan rakyat yang menerima denda yang lebih berat banyak diutarakan.^[3]^[8] Para penganalisis politik menyatakan bahawa pelepasan Mohd Khairuddin daripada sebarang tindakan dengan jelas menggambarkan ketidakadilan kedaulatan perundangan kepada golongan elit dengan rakyat, dan disifatkan bercanggah dengan ajaran Islam berdasarkan status Mohd Khairuddin sebagai ahli politik PAS.^[9]

Persepsi dan reaksi rakyat terhadap isu kerajaan

Tuntutan-tuntutan dalam tagar #KitaMintaLima

Perintah kawalan pergerakan yang bersasar dan efektif;
Sokongan penuh kepada pihak barisan hadapan dengan menyalur segala sumber bagi melawan COVID-19;
Moratorium bank automatik dan bantuan tunai kepada rakyat sepanjang PKP;
Penguatkuasaan tatacara operasi piawai Majlis Keselamatan Negara secara adil dan saksama, dan;
Peranti dan data Internet kepada semua pelajar dengan segera, atau;
Penamatan kerajaan Muhyiddin Yassin sebagai alternatif kepada tindakan-tindakan di atas.

Penampakan ahli politik yang dilihat tidak endahkan pandemik COVID-19 menyebabkan kehilangan kepercayaan rakyat terhadap kerajaan dan ahli-ahli politik Malaysia secara amnya. Tagar seperti #RakyatJagaRakyat, sebuah versi alternatif kepada tagar #KitaJagaKita yang disokong oleh kerajaan menjadi tular yang memperlihatkan ketidakpercayaan kalangan rakyat Malaysia kepada pihak kerajaan yang dikatakan sambalewa dalam pengurusan pandemik COVID-19 dan seterusnya membahayakan nyawa rakyat secara amnya.^[10] Selain itu, tindakan protes tidak langsung di dunia nyata juga dilakukan sesetengah pihak.^[11]^[12]

Akibat ketidakpuasan rakyat yang memuncak, pada 6 Februari 2021, sebuah tanda pagar aktivis #KitaMintaLima menjadi tular di media sosial yang menuntut campur tangan ketua negara Yang di-Pertuan Agong dalam menyelesaikan isu-isu pengurusan kerajaan dalam pandemik COVID-19 negara, dengan menuntut lima perkara (seperti di kotak di sebelah kanan).^[13] Selain itu, simbol-simbol seperti isyarat tapak tangan menandakan lima tuntutan terbabit juga dipopularkan. Berdasarkan pencetus tagar itu, tindakan itu dibuat selepas melihat komen-komen di laman Facebook yang membantah kerajaan Muhyiddin lalu mengumpulkan keluhan-keluhan yang diperoleh kepada lima perkara asas.^[14]

Para pakar membandingkan inti pati tagar tersebut dengan kejadian-kejadian serupa di luar negara seperti tuntutan para pemprotes dalam tunjuk perasaan Hong Kong 2019–2020. Meskipun begitu, para pakar juga berpendapat bahawa tindakan-tindakan aktivisme atas talian seperti ini adalah lazim di Malaysia, terutamanya dalam kalangan kelas pertengahan, dan mungkin tidak akan dibalas dengan sebarang tindakan lanjut.^[15]

Isu maklumat palsu

Nasihat daripada Menteri Kesihatan

Dalam wawancara Bicara Naratif oleh Radio Televisyen Malaysia (RTM) pada 19 Mac 2020, Menteri Kesihatan Adham Baba menasihatkan kepada orang ramai bahawa minum air suam akan membantu mencegah jangkitan COVID-19 dengan dakwaan bahawa virus akan dibawa ke perut dan asid pencernaan akan membunuh virus tersebut. Ucapannya tular di media sosial, dengan banyak netizen mempersoalkan kesahihannya. Dakwaan rawatan ini berkemungkinan berasal dari pos media sosial yang tular, dan telah banyak dicanggah oleh pakar kesihatan, termasuk WHO, yang telah menyatakan bahawa minum air suam tidak mencegah jangkitan koronavirus, meskipun minum air secara keseluruhannya adalah bermanfaat kepada kesihatan.

Pendidikan

Pengumuman mengejut Kementerian Pelajaran Tinggi

Pada Oktober, pihak Kementerian Pengajian Tinggi mengumumkan bahawa semua institut pengajian tinggi awam (IPTA) yang bakal menjalankan pendaftaran mahasiswa pada hari keesokannya untuk membatalkan pendaftaran fizikan akibat peningkatan mengejut kes COVID-19 di negara pada masa itu. Universiti Malaya dan Universiti Sains Malaysia tetap meneruskan pendaftaran fizikal pada waktu itu.

Akibat pengumuman tersebut, Menteri Pengajian Tinggi, Noraini Ahmad diserang kerana keputusan tersebut yang menyebabkan para pelajar IPTA tersadai.^[16] Rata-rata kalangan rakyat memberi tekanan kepadanya agar meletak jawatan susulan tindakan tersebut serta ada yang mengejek Noraini di laman sosial.^[16] Walau bagaimanapun, Noraini memohon maaf atas kesulitan akibat pengumuman tersebut.^[17] Pihak akademik menyatakan bahawa isu ini menampakkan isu-isu yang lebih besar, termasuklah isu kekurangan autonomi IPT akibat penguasaan berlebihan pihak kerajaan serta kemarahan rakyat kepada mutu sistem pendidikan yang dikatakan merudum saban masa.^[18]

Berikutan pengumuman tersebut, sebuah tagar #SiswaJagaSiswa menjadi tular pada waktu tersebut dan bertujuan sebagai wadah penyaluran bantuan kepada golongan pelajar IPTA, terutamanya pelajar baharu yang terkandas pada masa itu.^[19] Pihak IPTA pula dipuji kerana mengambil tindakan pantas dalam menjaga kebajikan pelajar yang terkesan seperti pemberian keperluan harian, akses Internet dan wang bantuan.^[20]

Perbekalan dan logistik

Kekurangan peralatan asas perubatan

Sejak kes virus yang disyaki muncul di Bintulu, Sarawak, farmasi di negeri itu telah mula kehabisan topeng muka, penyembur pembasmian kuman, pembersih tangan, gel mandi dan produk lain.^[21] Beberapa kawasan lain juga menghadapi gangguan bekalan topeng muka.^[22]^[23] Berikutan kejadian ini, Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna menyatakan bahawa kementerian itu memberi perhatian terhadap kekurangan bekalan topeng^[24] dan memberi amaran kepada peniaga untuk tidak menaikkan harga topeng muka sementara kekurangan bekalan, jika tidak, mereka akan dikompaun oleh kementerian.^[25] Sesetengah farmasi seperti Caring Pharmacy menasihati pelanggan untuk tidak membeli topeng muka dalam kuantiti yang banyak pada masa yang sama dengan mengambil kira keperluan pelanggan lain. Farmasi itu hanya menetapkan bahawa pelanggan hanya boleh membeli maksimum 1 kotak topeng pada satu masa.^[26]

Sosial dan hak asasi manusia

Layanan terhadap pendatang asing

Pandemik COVID-19 juga menyaksikan peningkatan sentimen kebencian kepada pelarian Rohingya di Malaysia. Sebuah laporan Reuters mendapati bahawa sentimen ini bermula pada April 2020 menerusi tuduhan dan fitnah besar-besaran, terutamanya di Facebook bahawa pelarian Rohingya bertanggungjawab dalam menyebarkan virus COVID-19 di Malaysia.^[27] Pihak Reuters dalam laporan itu juga menemui puluhan laman Facebook anti-Rohingya yang bertanggungjawab menyebarkan tuduhan-tuduhan sebegitu.^[27]

Kontroversi dokumentari Al Jazeera

Locked Up in Malaysia's Lockdown merupakan sebuah dokumentari oleh agensi berita antarabangsa Al Jazeera yang mengkritik layanan pihak berkuasa Malaysia terhadap golongan banduan, terutamanya pendatang asing ketika pelaksanaan PKP. Pihak kerajaan Malaysia menolak dakwaan dalam video tersebut,^[28] dan mengesahkan bahawa dokumentari itu adalah rakaman haram di sisi undang-undang.^[29]

Sosioekonomi

Isu 'kluster kayangan'

'Kluster kayangan' merujuk kepada golongan taraf hidup atasan Malaysia yang pulang daripada luar negara dan tidak menghormati SOP yang ditetapkan kerajaan Malaysia ketika PKP, termasuk tidak menghormati para petugas yang bertanggungjawab dalam melaksanaan tugas-tugas berkaitan PKP, dan mula tular sejak awal April 2020.^[30]

Pemberian bantuan kepada para selebriti

Pada awal penguatkuasaan PKP (Mac 2020), sebuah isu timbul apabila para selebitri dan penggiat seni tanah air memohon bantuan kewangan daripada pihak kerajaan, yakni Bantuan Pakej Rangsangan Ekonomi Prihatin Rakyat (PRIHATIN) susulan perintah tersebut.^[31] Hal ini terbit daripada pendapat sesetengah rakyat yang mendakwa para artis sepatutnya tidak begitu terkesan akibat PKP berikutan stereotaip terhadap taraf hidup para artis yang sering digambarkan sebagai berkeidupan mewah.^[32] Sebagai tindak balas, beberapa orang artis tampil memberi penjelasan dengan menyatakan bahawa PKP telah memutuskan pendapatan utama para penggiat seni dengan menghalang penganjuran acara-acara hiburan seperti konsert, dan bukan semua selebriti yang dapat menikmati kehidupan mewah seperti yang disangkakan.^[32]^[33]

Rujukan

^ Zainal, Fatimah (22 Ogos 2020). "Khairuddin apologises for violating quarantine, donates four months minister's salary to Covid-19 fund". The Star (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020.
^ Povera, Adib (22 Ogos 2020). "Khairuddin slapped with RM1,000 fine for breaching quarantine". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020.
^ ^a ^b Povera, Adib (22 Ogos 2020). "Act 342 only provides maximum compound of RM1k, cops still probing Khairuddin's case". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020.
^ ^a ^b Yusof, Teh Athira (25 Ogos 2020). "Health Ministry wants fine for flouting SOPs raised from RM1,000 to RM10,000". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 27 Ogos 2020.
^ "Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit" (PDF). Kementerian Kesihatan Malaysia. m/s. 20. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2020-10-21. Dicapai pada 24 Ogos 2020. 25. Ketua Pengarah atau mana-mana pegawai awam yang diberikuasa olehnya bagi maksud ini secara bertulis boleh mengkompaun apa-apa kesalahan di bawah Akta ini atau mana-mana peraturan yang dibuat di bawah Akta ini yang telah ditetapkan oleh peraturan-peraturan sebagai boleh dikompaun dengan mendapatkan daripada pesalah itu sejumlah wang yang tidak melebehi seribu ringgit.
^ Abu Bakar, Adam (21 Oktober 2020). "Khairuddin in the clear, cops say no further action over quarantine breach". Free Malaysia Today. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-01. Dicapai pada 23 Oktober 2020.
^ Zainal, Fatimah (23 Ogos 2020). "Umno leader wants Khairuddin to be charged in court with breaking quarantine rule" (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020. Dicapai pada 24 Ogos 2020.
^ Kaur, Minderjeet (23 Ogos 2020). "Why wasn't minister charged in court for flouting quarantine rule, asks opposition". Free Malaysia Today (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020. Dicapai pada 24 Ogos 2020.
^ Kaur, Minderjeet (22 Oktober 2020). "Excusing Khairuddin puts a stain on Putrajaya's image, say analysts". Free Malaysia Today (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-01. Dicapai pada 23 Oktober 2020.
^ Ong, Justin (3 Oktober 2020). "Fury erupts online over ministry's move to delay physical student intakes at public universities". Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-12. Dicapai pada 3 Oktober 2020.
^ "'F*ck Politics!' banner in Ipoh pretty much captures Malaysia's mood right now". Coconuts KL (dalam bahasa Inggeris). 5 Oktober 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-27. Dicapai pada 2021-02-12.
^ "'#PoliticiansPuncaVirus' trends online as Malaysians blame ministers over COVID-resurgence". Coconuts KL (dalam bahasa Inggeris). 2 Oktober 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-05. Dicapai pada 2021-02-12.
^ Afiq Ariffin (6 Februari 2021). "#KitaMintaLima mula tular, rakyat mohon beban diringankan". Astro Awani. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-02-11. Dicapai pada 11 Mac 2021.
^ Ramieza Wahid (6 Februari 2021). "#KitaMintaLima: Dari suka-suka menjadi sohor kini". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-02-20. Dicapai pada 11 Mac 2021.
^ Tashny Sukumaran (9 Februari 2021). "Echoing Hong Kong protests, Malaysia's 'five demands' to king over coronavirus go viral". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Februari 2021. Dicapai pada 11 Mac 2021.
^ ^a ^b Ong, Justin (3 Oktober 2020). "Fury erupts online over ministry's move to delay physical student intakes at public universities". Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-12. Dicapai pada 3 Oktober 2020.
^ "Noraini mohon maaf atas segala kesulitan". Utusan Malaysia. 3 Oktober 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-03. Dicapai pada 3 Oktober 2020.
^ Lau, Jouyce (8 Oktober 2020). "Malaysia's U-turn on reopening campuses leaves students in lurch". Times Higher Education (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-21. Dicapai pada 16 Oktober 2020.
^ "#SiswaJagaSiswa: Twitter dibanjiri bantuan kepada pelajar terkandas". Astro Awani. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-18. Dicapai pada 3 Oktober 2020.
^ Menon, Sandhya; Rajaendram, Rebecca (6 Oktober 2020). "Students laud varsities for acting quickly on internet enrolment". The Star (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-12-05. Dicapai pada 16 Oktober 2020.
^ "抢购口罩消息满天飞 . 砂人闻武汉肺炎色变". 星洲網. 2020-01-28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-03-12. Dicapai pada 2021-02-12.
^ ""哪里有卖口罩"．社媒贴文求助买口罩". 星洲網. 2020-01-30. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-20. Dicapai pada 2020-02-11.
^ "銮现人龙抢口罩·店家拉铁闸控制人流". 星洲網. 2020-01-29. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-03-03. Dicapai pada 2021-02-12.
^ "Supply of face masks being monitored, says Saifuddin". The Star (dalam bahasa Inggeris). 2020-01-28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-05. Dicapai pada 2020-02-08.
^ "Stern action against traders raising price of face masks". The Star (dalam bahasa Inggeris). 2020-01-28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-05. Dicapai pada 2020-02-08.
^ "康宁药剂行口罩逐步来货‧每人限购1盒口罩". 星洲網. 2020-01-28.
^ ^a ^b Latiff, Rozanna; Ananthalakshmi, A. (14 Oktober 2020). Birsel, Robert (penyunting). "Anti-migrant sentiment fanned on Facebook in Malaysia". Reuters (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-03. Dicapai pada 16 Oktober 2020.
^ Omar Ahmad (5 Julai 2020). "Laporan Al Jazeera tidak benar". myMetro. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Julai 2020. Dicapai pada 24 Julai 2020.
^ Mohd Hazrizal Mohd Hanapiah (20 Julai 2020). "Al Jazeera tiada lesen sah terbit dokumentari". Sinar Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Julai 2020. Dicapai pada 24 Julai 2020.
^ Chik, Razak (10 April 2020). "COVID-19: 'Kluster elit' sombong, cerewet ... belum dirawat, perangai perit". Astro Awani. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-17. Dicapai pada 16 Oktober 2020.
^ Serimah Mohd Sallehuddin (2 April 2020). "'Komen kesat ketika anak baca doa'". Berita Harian. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-12-06. Dicapai pada 1 Mac 2021.
^ ^a ^b Fatin Farhana Ariffin (25 Mac 2020). "COVID-19 : Artis juga perlu bantuan kerajaan". Berita Harian. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-01-20. Dicapai pada 1 Mac 2021.
^ Fatin Farhana Ariffin (27 Mac 2020). "'Jangan salah faham'". Berita Harian. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-02-26. Dicapai pada 1 Mac 2021.

[1] Zainal, Fatimah (22 Ogos 2020). "Khairuddin apologises for violating quarantine, donates four months minister's salary to Covid-19 fund". The Star (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020.

[2] Povera, Adib (22 Ogos 2020). "Khairuddin slapped with RM1,000 fine for breaching quarantine". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020.

[Adib-3] Povera, Adib (22 Ogos 2020). "Act 342 only provides maximum compound of RM1k, cops still probing Khairuddin's case". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020.

[Teh_Athira-4] Yusof, Teh Athira (25 Ogos 2020). "Health Ministry wants fine for flouting SOPs raised from RM1,000 to RM10,000". New Straits Times (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 27 Ogos 2020.

[5] "Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit" (PDF). Kementerian Kesihatan Malaysia. m/s. 20. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2020-10-21. Dicapai pada 24 Ogos 2020. 25. Ketua Pengarah atau mana-mana pegawai awam yang diberikuasa olehnya bagi maksud ini secara bertulis boleh mengkompaun apa-apa kesalahan di bawah Akta ini atau mana-mana peraturan yang dibuat di bawah Akta ini yang telah ditetapkan oleh peraturan-peraturan sebagai boleh dikompaun dengan mendapatkan daripada pesalah itu sejumlah wang yang tidak melebehi seribu ringgit.

[6] Abu Bakar, Adam (21 Oktober 2020). "Khairuddin in the clear, cops say no further action over quarantine breach". Free Malaysia Today. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-01. Dicapai pada 23 Oktober 2020.

[7] Zainal, Fatimah (23 Ogos 2020). "Umno leader wants Khairuddin to be charged in court with breaking quarantine rule" (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020. Dicapai pada 24 Ogos 2020.

[8] Kaur, Minderjeet (23 Ogos 2020). "Why wasn't minister charged in court for flouting quarantine rule, asks opposition". Free Malaysia Today (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Ogos 2020. Dicapai pada 24 Ogos 2020.

[9] Kaur, Minderjeet (22 Oktober 2020). "Excusing Khairuddin puts a stain on Putrajaya's image, say analysts". Free Malaysia Today (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-01. Dicapai pada 23 Oktober 2020.

[10] Ong, Justin (3 Oktober 2020). "Fury erupts online over ministry's move to delay physical student intakes at public universities". Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-12. Dicapai pada 3 Oktober 2020.

[11] "'F*ck Politics!' banner in Ipoh pretty much captures Malaysia's mood right now". Coconuts KL (dalam bahasa Inggeris). 5 Oktober 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-27. Dicapai pada 2021-02-12.

[12] "'#PoliticiansPuncaVirus' trends online as Malaysians blame ministers over COVID-resurgence". Coconuts KL (dalam bahasa Inggeris). 2 Oktober 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-05. Dicapai pada 2021-02-12.

[13] Afiq Ariffin (6 Februari 2021). "#KitaMintaLima mula tular, rakyat mohon beban diringankan". Astro Awani. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-02-11. Dicapai pada 11 Mac 2021.

[14] Ramieza Wahid (6 Februari 2021). "#KitaMintaLima: Dari suka-suka menjadi sohor kini". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-02-20. Dicapai pada 11 Mac 2021.

[15] Tashny Sukumaran (9 Februari 2021). "Echoing Hong Kong protests, Malaysia's 'five demands' to king over coronavirus go viral". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Februari 2021. Dicapai pada 11 Mac 2021.

[:0-16] Ong, Justin (3 Oktober 2020). "Fury erupts online over ministry's move to delay physical student intakes at public universities". Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-12. Dicapai pada 3 Oktober 2020.

[17] "Noraini mohon maaf atas segala kesulitan". Utusan Malaysia. 3 Oktober 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-03. Dicapai pada 3 Oktober 2020.

[18] Lau, Jouyce (8 Oktober 2020). "Malaysia's U-turn on reopening campuses leaves students in lurch". Times Higher Education (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-21. Dicapai pada 16 Oktober 2020.

[19] "#SiswaJagaSiswa: Twitter dibanjiri bantuan kepada pelajar terkandas". Astro Awani. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-18. Dicapai pada 3 Oktober 2020.

[20] Menon, Sandhya; Rajaendram, Rebecca (6 Oktober 2020). "Students laud varsities for acting quickly on internet enrolment". The Star (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-12-05. Dicapai pada 16 Oktober 2020.

[21] "抢购口罩消息满天飞 . 砂人闻武汉肺炎色变". 星洲網. 2020-01-28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-03-12. Dicapai pada 2021-02-12.

[22] ""哪里有卖口罩"．社媒贴文求助买口罩". 星洲網. 2020-01-30. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-20. Dicapai pada 2020-02-11.

[23] "銮现人龙抢口罩·店家拉铁闸控制人流". 星洲網. 2020-01-29. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-03-03. Dicapai pada 2021-02-12.

[24] "Supply of face masks being monitored, says Saifuddin". The Star (dalam bahasa Inggeris). 2020-01-28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-05. Dicapai pada 2020-02-08.

[25] "Stern action against traders raising price of face masks". The Star (dalam bahasa Inggeris). 2020-01-28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-05. Dicapai pada 2020-02-08.

[26] "康宁药剂行口罩逐步来货‧每人限购1盒口罩". 星洲網. 2020-01-28.

[:1-27] Latiff, Rozanna; Ananthalakshmi, A. (14 Oktober 2020). Birsel, Robert (penyunting). "Anti-migrant sentiment fanned on Facebook in Malaysia". Reuters (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-03. Dicapai pada 16 Oktober 2020.

[28] Omar Ahmad (5 Julai 2020). "Laporan Al Jazeera tidak benar". myMetro. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Julai 2020. Dicapai pada 24 Julai 2020.

[29] Mohd Hazrizal Mohd Hanapiah (20 Julai 2020). "Al Jazeera tiada lesen sah terbit dokumentari". Sinar Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Julai 2020. Dicapai pada 24 Julai 2020.

[30] Chik, Razak (10 April 2020). "COVID-19: 'Kluster elit' sombong, cerewet ... belum dirawat, perangai perit". Astro Awani. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-17. Dicapai pada 16 Oktober 2020.

[31] Serimah Mohd Sallehuddin (2 April 2020). "'Komen kesat ketika anak baca doa'". Berita Harian. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-12-06. Dicapai pada 1 Mac 2021.

[BHArtis-32] Fatin Farhana Ariffin (25 Mac 2020). "COVID-19 : Artis juga perlu bantuan kerajaan". Berita Harian. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-01-20. Dicapai pada 1 Mac 2021.

[33] Fatin Farhana Ariffin (27 Mac 2020). "'Jangan salah faham'". Berita Harian. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-02-26. Dicapai pada 1 Mac 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

@@ Baris 14: / Baris 14: @@
 Ketika [[Pandemik COVID-19 di Malaysia|pandemik COVID-19]], [[Teresa Kok]] ([[Seputeh (kawasan persekutuan)|Seputeh]]-PH) pada 18 Ogos 2020 telah membangkitkan di dalam Parlimen bahawa Dr. Khairuddin telah ke Turki atas urusan peribadi dan telah pulang ke Malaysia pada 7 Julai, dan pada 13 Julai, Dr. Khairuddin telah hadir ke Parlimen meskipun sepatutnya, berdasarkan undang-undang pencegahan COVID-19, Dr. Khairuddin perlu dikuarantin selama 14 hari. Dr. Khairuddin telah memohon maaf atas perlanggaran perintah tersebut, dan memulangkan gajinya sebanyak empat bulan terhadap Tabung Bantuan Bencana Negara sempena pandemik COVID-19.<ref>{{cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/08/22/khairuddin-apologises-for-violating-quarantine-donates-four-months-minister039s-salary-to-covid-19-fund|title=Khairuddin apologises for violating quarantine, donates four months minister's salary to Covid-19 fund|last=Zainal|first=Fatimah|date=22 Ogos 2020|website=The Star|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823035504/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/08/22/khairuddin-apologises-for-violating-quarantine-donates-four-months-minister039s-salary-to-covid-19-fund|archive-date=24 Ogos 2020}}</ref>
-Oleh itu, pada 22 Ogos, pihak Kementerian Kesihatan telah mengenakan kompaun sebanyak RM1,000 terhadap Dr. Khairuddin atas perlanggaran perintah kuarantin tersebut.<ref>{{cite web|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618522/khairuddin-slapped-rm1000-fine-breaching-quarantine|title=Khairuddin slapped with RM1,000 fine for breaching quarantine|last=Povera|first=Adib|date=22 Ogos 2020|website=New Straits Times|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823033820/https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618522/khairuddin-slapped-rm1000-fine-breaching-quarantine|archive-date=24 Ogos 2020}}</ref> Meskipun begitu, [[Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988]] hanya memperuntukkan Ketua Pengarah dan penjawat-penjawat awam (dalam hal ini, pihak Kementerian Kesihatan) untuk memberi kompaun sehingga nilai RM1,000, dan pihak polis sedang meneruskan siasatan tentang perlanggaran ini.<ref name="Adib">{{Cite web|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618553/act-342-only-provides-maximum-compound-rm1k-cops-still-probing|title=Act 342 only provides maximum compound of RM1k, cops still probing Khairuddin's case|last=Povera|first=Adib|date=22 Ogos 2020|website=New Straits Times|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823032452/https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618553/act-342-only-provides-maximum-compound-rm1k-cops-still-probing|archive-date=24 Ogos 2020}}</ref><ref name="Teh Athira">{{cite web|url=https://www.nst.com.my/amp/news/nation/2020/08/619360/health-ministry-wants-fine-flouting-sops-raised-rm1000-rm10000?usqp=mq331AQFKAGwASA%3D&amp_js_v=0.1#referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&amp_tf=From%20%251%24s&ampshare=https%3A%2F%2Fwww.nst.com.my%2Fnews%2Fnation%2F2020%2F08%2F619360%2Fhealth-ministry-wants-fine-flouting-sops-raised-rm1000-rm10000|title=Health Ministry wants fine for flouting SOPs raised from RM1,000 to RM10,000|last=Yusof|first=Teh Athira|date=25 Ogos 2020|website=New Straits Times|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200827031157/https://www.nst.com.my/amp/news/nation/2020/08/619360/health-ministry-wants-fine-flouting-sops-raised-rm1000-rm10000?usqp=mq331AQFKAGwASA%3D&amp_js_v=0.1|archive-date=27 Ogos 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=http://enotifikasi.moh.gov.my/DMS/Documentation/CDCAct1988.pdf|title=Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit|website=Kementerian Kesihatan Malaysia|page=20|access-date=24 Ogos 2020|quote=25. Ketua Pengarah atau mana-mana pegawai awam yang diberikuasa olehnya bagi maksud ini secara bertulis boleh mengkompaun apa-apa kesalahan di bawah Akta ini atau mana-mana peraturan yang dibuat di bawah Akta ini yang telah ditetapkan oleh peraturan-peraturan sebagai boleh dikompaun dengan mendapatkan daripada pesalah itu sejumlah wang yang tidak melebehi seribu ringgit.}}</ref> Kontroversi ini mendorong pihak kerajaan untuk mencadang untuk meminda semula akta tersebut.<ref name="Teh Athira" /> Menjelang 21 Oktober, pihak berkuasa mengesahkan bahawa Khairuddin tidak dikenakan sebarang tindakan lanjut memandangkan Khairuddin tidak menerima sebarang arahan supaya berkuarantin selepas kepulangannya.<ref>{{Cite web|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/10/21/khairuddin-in-the-clear-cops-say-no-further-action-over-sop-breach/|title=Khairuddin in the clear, cops say no further action over quarantine breach|last=Abu Bakar|first=Adam|date=21 Oktober 2020|website=Free Malaysia Today|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=23 Oktober 2020}}</ref>
+Oleh itu, pada 22 Ogos, pihak Kementerian Kesihatan telah mengenakan kompaun sebanyak RM1,000 terhadap Dr. Khairuddin atas perlanggaran perintah kuarantin tersebut.<ref>{{cite web|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618522/khairuddin-slapped-rm1000-fine-breaching-quarantine|title=Khairuddin slapped with RM1,000 fine for breaching quarantine|last=Povera|first=Adib|date=22 Ogos 2020|website=New Straits Times|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823033820/https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618522/khairuddin-slapped-rm1000-fine-breaching-quarantine|archive-date=24 Ogos 2020}}</ref> Meskipun begitu, [[Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit 1988]] hanya memperuntukkan Ketua Pengarah dan penjawat-penjawat awam (dalam hal ini, pihak Kementerian Kesihatan) untuk memberi kompaun sehingga nilai RM1,000, dan pihak polis sedang meneruskan siasatan tentang perlanggaran ini.<ref name="Adib">{{Cite web|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618553/act-342-only-provides-maximum-compound-rm1k-cops-still-probing|title=Act 342 only provides maximum compound of RM1k, cops still probing Khairuddin's case|last=Povera|first=Adib|date=22 Ogos 2020|website=New Straits Times|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200823032452/https://www.nst.com.my/news/nation/2020/08/618553/act-342-only-provides-maximum-compound-rm1k-cops-still-probing|archive-date=24 Ogos 2020}}</ref><ref name="Teh Athira">{{cite web|url=https://www.nst.com.my/amp/news/nation/2020/08/619360/health-ministry-wants-fine-flouting-sops-raised-rm1000-rm10000?usqp=mq331AQFKAGwASA%3D&amp_js_v=0.1#referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&amp_tf=From%20%251%24s&ampshare=https%3A%2F%2Fwww.nst.com.my%2Fnews%2Fnation%2F2020%2F08%2F619360%2Fhealth-ministry-wants-fine-flouting-sops-raised-rm1000-rm10000|title=Health Ministry wants fine for flouting SOPs raised from RM1,000 to RM10,000|last=Yusof|first=Teh Athira|date=25 Ogos 2020|website=New Straits Times|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200827031157/https://www.nst.com.my/amp/news/nation/2020/08/619360/health-ministry-wants-fine-flouting-sops-raised-rm1000-rm10000?usqp=mq331AQFKAGwASA%3D&amp_js_v=0.1|archive-date=27 Ogos 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=http://enotifikasi.moh.gov.my/DMS/Documentation/CDCAct1988.pdf|title=Akta Pencegahan dan Pengawalan Penyakit Berjangkit|website=Kementerian Kesihatan Malaysia|page=20|access-date=24 Ogos 2020|quote=25. Ketua Pengarah atau mana-mana pegawai awam yang diberikuasa olehnya bagi maksud ini secara bertulis boleh mengkompaun apa-apa kesalahan di bawah Akta ini atau mana-mana peraturan yang dibuat di bawah Akta ini yang telah ditetapkan oleh peraturan-peraturan sebagai boleh dikompaun dengan mendapatkan daripada pesalah itu sejumlah wang yang tidak melebehi seribu ringgit.|archive-date=2020-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021210742/http://enotifikasi.moh.gov.my/DMS/Documentation/CDCAct1988.pdf|url-status=live}}</ref> Kontroversi ini mendorong pihak kerajaan untuk mencadang untuk meminda semula akta tersebut.<ref name="Teh Athira" /> Menjelang 21 Oktober, pihak berkuasa mengesahkan bahawa Khairuddin tidak dikenakan sebarang tindakan lanjut memandangkan Khairuddin tidak menerima sebarang arahan supaya berkuarantin selepas kepulangannya.<ref>{{Cite web|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/10/21/khairuddin-in-the-clear-cops-say-no-further-action-over-sop-breach/|title=Khairuddin in the clear, cops say no further action over quarantine breach|last=Abu Bakar|first=Adam|date=21 Oktober 2020|website=Free Malaysia Today|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101105053/https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/10/21/khairuddin-in-the-clear-cops-say-no-further-action-over-sop-breach/|archive-date=2020-11-01|access-date=23 Oktober 2020}}</ref>
-Hal ini telah menimbulkan kemarahan rakyat serta ahli-ahli politik pembangkang dan kerajaan<ref>{{cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/08/23/umno-leader-wants-khairuddin-to-be-charged-in-court-for-breaking-quarantine-rule|title=Umno leader wants Khairuddin to be charged in court with breaking quarantine rule|last=Zainal|first=Fatimah|date=23 Ogos 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824065326/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/08/23/umno-leader-wants-khairuddin-to-be-charged-in-court-for-breaking-quarantine-rule|archive-date=24 Ogos 2020|access-date=24 Ogos 2020}}</ref> disebabkan oleh hukuman yang dikatakan berat sebelah terhadap seorang menteri, dengan perbandingan antara hukuman ini dengan hukuman yang diterima oleh golongan rakyat yang menerima denda yang lebih berat banyak diutarakan.<ref name="Adib" /><ref>{{cite web|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/08/24/why-wasnt-minister-charged-in-court-for-flouting-quarantine-rule-asks-opposition/|title=Why wasn’t minister charged in court for flouting quarantine rule, asks opposition|last=Kaur|first=Minderjeet|date=23 Ogos 2020|website=[[Free Malaysia Today]]|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824065754/https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/08/24/why-wasnt-minister-charged-in-court-for-flouting-quarantine-rule-asks-opposition/|archive-date=24 Ogos 2020|access-date=24 Ogos 2020}}</ref> Para penganalisis politik menyatakan bahawa pelepasan Mohd Khairuddin daripada sebarang tindakan dengan jelas menggambarkan ketidakadilan kedaulatan perundangan kepada golongan elit dengan rakyat, dan disifatkan bercanggah dengan ajaran Islam berdasarkan status Mohd Khairuddin sebagai ahli politik PAS.<ref>{{Cite web|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/10/22/excusing-khairuddin-puts-a-stain-on-putrajayas-image-say-analysts/|title=Excusing Khairuddin puts a stain on Putrajaya’s image, say analysts|last=Kaur|first=Minderjeet|date=22 Oktober 2020|website=Free Malaysia Today|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=23 Oktober 2020}}</ref>
+Hal ini telah menimbulkan kemarahan rakyat serta ahli-ahli politik pembangkang dan kerajaan<ref>{{cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/08/23/umno-leader-wants-khairuddin-to-be-charged-in-court-for-breaking-quarantine-rule|title=Umno leader wants Khairuddin to be charged in court with breaking quarantine rule|last=Zainal|first=Fatimah|date=23 Ogos 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824065326/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/08/23/umno-leader-wants-khairuddin-to-be-charged-in-court-for-breaking-quarantine-rule|archive-date=24 Ogos 2020|access-date=24 Ogos 2020}}</ref> disebabkan oleh hukuman yang dikatakan berat sebelah terhadap seorang menteri, dengan perbandingan antara hukuman ini dengan hukuman yang diterima oleh golongan rakyat yang menerima denda yang lebih berat banyak diutarakan.<ref name="Adib" /><ref>{{cite web|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/08/24/why-wasnt-minister-charged-in-court-for-flouting-quarantine-rule-asks-opposition/|title=Why wasn’t minister charged in court for flouting quarantine rule, asks opposition|last=Kaur|first=Minderjeet|date=23 Ogos 2020|website=[[Free Malaysia Today]]|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200824065754/https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/08/24/why-wasnt-minister-charged-in-court-for-flouting-quarantine-rule-asks-opposition/|archive-date=24 Ogos 2020|access-date=24 Ogos 2020}}</ref> Para penganalisis politik menyatakan bahawa pelepasan Mohd Khairuddin daripada sebarang tindakan dengan jelas menggambarkan ketidakadilan kedaulatan perundangan kepada golongan elit dengan rakyat, dan disifatkan bercanggah dengan ajaran Islam berdasarkan status Mohd Khairuddin sebagai ahli politik PAS.<ref>{{Cite web|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/10/22/excusing-khairuddin-puts-a-stain-on-putrajayas-image-say-analysts/|title=Excusing Khairuddin puts a stain on Putrajaya’s image, say analysts|last=Kaur|first=Minderjeet|date=22 Oktober 2020|website=Free Malaysia Today|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201101090545/https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2020/10/22/excusing-khairuddin-puts-a-stain-on-putrajayas-image-say-analysts/|archive-date=2020-11-01|access-date=23 Oktober 2020}}</ref>
 === Persepsi dan reaksi rakyat terhadap isu kerajaan ===
@@ Baris 34: / Baris 34: @@
 }}
-Penampakan ahli politik yang dilihat tidak endahkan pandemik COVID-19 menyebabkan kehilangan kepercayaan rakyat terhadap kerajaan dan ahli-ahli politik Malaysia secara amnya. Tagar seperti #RakyatJagaRakyat, sebuah versi alternatif kepada tagar [[Kita Jaga Kita|#KitaJagaKita]] yang disokong oleh kerajaan menjadi tular yang memperlihatkan ketidakpercayaan kalangan rakyat Malaysia kepada pihak kerajaan yang dikatakan sambalewa dalam pengurusan pandemik COVID-19 dan seterusnya membahayakan nyawa rakyat secara amnya.<ref>{{Cite web|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/10/03/fury-erupts-online-over-ministrys-move-to-delay-physical-student-intakes-at/1909047|title=Fury erupts online over ministry’s move to delay physical student intakes at public universities|last=Ong|first=Justin|date=3 Oktober 2020|website=[[Malay Mail]]|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Selain itu, tindakan protes tidak langsung di dunia nyata juga dilakukan sesetengah pihak.<ref>{{cite web|url=https://coconuts.co/kl/news/fck-politics-banner-in-ipoh-pretty-much-captures-malaysias-mood-right-now/|title=‘F*ck Politics!’ banner in Ipoh pretty much captures Malaysia’s mood right now|date=5 Oktober 2020|website=Coconuts KL|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://coconuts.co/kl/news/politicianspuncavirus-trends-online-as-malaysians-blame-ministers-over-covid-resurgence/|title=‘#PoliticiansPuncaVirus’ trends online as Malaysians blame ministers over COVID-resurgence|date=2 Oktober 2020|website=Coconuts KL|language=en}}</ref>
+Penampakan ahli politik yang dilihat tidak endahkan pandemik COVID-19 menyebabkan kehilangan kepercayaan rakyat terhadap kerajaan dan ahli-ahli politik Malaysia secara amnya. Tagar seperti #RakyatJagaRakyat, sebuah versi alternatif kepada tagar [[Kita Jaga Kita|#KitaJagaKita]] yang disokong oleh kerajaan menjadi tular yang memperlihatkan ketidakpercayaan kalangan rakyat Malaysia kepada pihak kerajaan yang dikatakan sambalewa dalam pengurusan pandemik COVID-19 dan seterusnya membahayakan nyawa rakyat secara amnya.<ref>{{Cite web|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/10/03/fury-erupts-online-over-ministrys-move-to-delay-physical-student-intakes-at/1909047|title=Fury erupts online over ministry’s move to delay physical student intakes at public universities|last=Ong|first=Justin|date=3 Oktober 2020|website=[[Malay Mail]]|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201012203841/https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/10/03/fury-erupts-online-over-ministrys-move-to-delay-physical-student-intakes-at/1909047|archive-date=2020-10-12|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Selain itu, tindakan protes tidak langsung di dunia nyata juga dilakukan sesetengah pihak.<ref>{{cite web|url=https://coconuts.co/kl/news/fck-politics-banner-in-ipoh-pretty-much-captures-malaysias-mood-right-now/|title=‘F*ck Politics!’ banner in Ipoh pretty much captures Malaysia’s mood right now|date=5 Oktober 2020|website=Coconuts KL|language=en|access-date=2021-02-12|archive-date=2020-11-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20201127173139/https://coconuts.co/kl/news/fck-politics-banner-in-ipoh-pretty-much-captures-malaysias-mood-right-now/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://coconuts.co/kl/news/politicianspuncavirus-trends-online-as-malaysians-blame-ministers-over-covid-resurgence/|title=‘#PoliticiansPuncaVirus’ trends online as Malaysians blame ministers over COVID-resurgence|date=2 Oktober 2020|website=Coconuts KL|language=en|access-date=2021-02-12|archive-date=2020-11-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20201105192827/https://coconuts.co/kl/news/politicianspuncavirus-trends-online-as-malaysians-blame-ministers-over-covid-resurgence/|url-status=live}}</ref>
-Akibat ketidakpuasan rakyat yang memuncak, pada 6 Februari 2021, sebuah tanda pagar aktivis #KitaMintaLima menjadi tular di media sosial yang menuntut campur tangan ketua negara Yang di-Pertuan Agong dalam menyelesaikan isu-isu pengurusan kerajaan dalam pandemik COVID-19 negara, dengan menuntut lima perkara (seperti di kotak di sebelah kanan).<ref>{{cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kitamintalima-mula-tular-rakyat-mohon-beban-diringankan-281588|title=#KitaMintaLima mula tular, rakyat mohon beban diringankan|author=Afiq Ariffin|date=6 Februari 2021|access-date=11 Mac 2021|website=Astro Awani}}</ref> Selain itu, simbol-simbol seperti isyarat tapak tangan menandakan lima tuntutan terbabit juga dipopularkan. Berdasarkan pencetus tagar itu, tindakan itu dibuat selepas melihat komen-komen di laman Facebook yang membantah kerajaan Muhyiddin lalu mengumpulkan keluhan-keluhan yang diperoleh kepada lima perkara asas.<ref>{{cite web|url=https://www.malaysiakini.com/news/561951|title=#KitaMintaLima: Dari suka-suka menjadi sohor kini|author=Ramieza Wahid|date=6 Februari 2021|access-date=11 Mac 2021|website=Malaysiakini}}</ref>
+Akibat ketidakpuasan rakyat yang memuncak, pada 6 Februari 2021, sebuah tanda pagar aktivis #KitaMintaLima menjadi tular di media sosial yang menuntut campur tangan ketua negara Yang di-Pertuan Agong dalam menyelesaikan isu-isu pengurusan kerajaan dalam pandemik COVID-19 negara, dengan menuntut lima perkara (seperti di kotak di sebelah kanan).<ref>{{cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kitamintalima-mula-tular-rakyat-mohon-beban-diringankan-281588|title=#KitaMintaLima mula tular, rakyat mohon beban diringankan|author=Afiq Ariffin|date=6 Februari 2021|access-date=11 Mac 2021|website=Astro Awani|archive-date=2021-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20210211192639/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kitamintalima-mula-tular-rakyat-mohon-beban-diringankan-281588|url-status=live}}</ref> Selain itu, simbol-simbol seperti isyarat tapak tangan menandakan lima tuntutan terbabit juga dipopularkan. Berdasarkan pencetus tagar itu, tindakan itu dibuat selepas melihat komen-komen di laman Facebook yang membantah kerajaan Muhyiddin lalu mengumpulkan keluhan-keluhan yang diperoleh kepada lima perkara asas.<ref>{{cite web|url=https://www.malaysiakini.com/news/561951|title=#KitaMintaLima: Dari suka-suka menjadi sohor kini|author=Ramieza Wahid|date=6 Februari 2021|access-date=11 Mac 2021|website=Malaysiakini|archive-date=2021-02-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210220190937/https://www.malaysiakini.com/news/561951|url-status=live}}</ref>
 Para pakar membandingkan inti pati tagar tersebut dengan kejadian-kejadian serupa di luar negara seperti tuntutan para pemprotes dalam [[tunjuk perasaan Hong Kong 2019–2020]]. Meskipun begitu, para pakar juga berpendapat bahawa tindakan-tindakan aktivisme atas talian seperti ini adalah lazim di Malaysia, terutamanya dalam kalangan kelas pertengahan, dan mungkin tidak akan dibalas dengan sebarang tindakan lanjut.<ref>{{cite web|url=https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3121050/echo-hong-kong-protests-malaysias-five-demands-king-over|title=Echoing Hong Kong protests, Malaysia’s ‘five demands’ to king over coronavirus go viral|author=Tashny Sukumaran|date=9 Februari 2021|access-date=11 Mac 2021|website=South China Morning Post|lang=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20210209022314/https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3121050/echo-hong-kong-protests-malaysias-five-demands-king-over|archive-date=9 Februari 2021}}</ref>
@@ Baris 50: / Baris 50: @@
 Pada Oktober, pihak Kementerian Pengajian Tinggi mengumumkan bahawa semua institut pengajian tinggi awam (IPTA) yang bakal menjalankan pendaftaran mahasiswa pada hari keesokannya untuk membatalkan pendaftaran fizikan akibat peningkatan mengejut kes COVID-19 di negara pada masa itu. Universiti Malaya dan Universiti Sains Malaysia tetap meneruskan pendaftaran fizikal pada waktu itu.
-Akibat pengumuman tersebut, Menteri Pengajian Tinggi, [[Noraini Ahmad]] diserang kerana keputusan tersebut yang menyebabkan para pelajar IPTA tersadai.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/10/03/fury-erupts-online-over-ministrys-move-to-delay-physical-student-intakes-at/1909047|title=Fury erupts online over ministry’s move to delay physical student intakes at public universities|last=Ong|first=Justin|date=3 Oktober 2020|website=[[Malay Mail]]|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Rata-rata kalangan rakyat memberi tekanan kepadanya agar meletak jawatan susulan tindakan tersebut serta ada yang mengejek Noraini di laman sosial.<ref name=":0" /> Walau bagaimanapun, Noraini memohon maaf atas kesulitan akibat pengumuman tersebut.<ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/nasional/2020/10/noraini-mohon-maaf-atas-segala-kesulitan/|title=Noraini mohon maaf atas segala kesulitan|last=|first=|date=3 Oktober 2020|website=Utusan Malaysia|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Pihak akademik menyatakan bahawa isu ini menampakkan isu-isu yang lebih besar, termasuklah isu kekurangan autonomi IPT akibat penguasaan berlebihan pihak kerajaan serta kemarahan rakyat kepada mutu sistem pendidikan yang dikatakan merudum saban masa.<ref>{{Cite web|url=https://www.timeshighereducation.com/news/malaysias-u-turn-reopening-campuses-leaves-students-lurch|title=Malaysia’s U-turn on reopening campuses leaves students in lurch|last=Lau|first=Jouyce|date=8 Oktober 2020|website=[[Times Higher Education]]|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=16 Oktober 2020}}</ref>
+Akibat pengumuman tersebut, Menteri Pengajian Tinggi, [[Noraini Ahmad]] diserang kerana keputusan tersebut yang menyebabkan para pelajar IPTA tersadai.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/10/03/fury-erupts-online-over-ministrys-move-to-delay-physical-student-intakes-at/1909047|title=Fury erupts online over ministry’s move to delay physical student intakes at public universities|last=Ong|first=Justin|date=3 Oktober 2020|website=[[Malay Mail]]|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201012203841/https://www.malaymail.com/news/malaysia/2020/10/03/fury-erupts-online-over-ministrys-move-to-delay-physical-student-intakes-at/1909047|archive-date=2020-10-12|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Rata-rata kalangan rakyat memberi tekanan kepadanya agar meletak jawatan susulan tindakan tersebut serta ada yang mengejek Noraini di laman sosial.<ref name=":0" /> Walau bagaimanapun, Noraini memohon maaf atas kesulitan akibat pengumuman tersebut.<ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/nasional/2020/10/noraini-mohon-maaf-atas-segala-kesulitan/|title=Noraini mohon maaf atas segala kesulitan|last=|first=|date=3 Oktober 2020|website=Utusan Malaysia|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201103085155/https://www.utusan.com.my/nasional/2020/10/noraini-mohon-maaf-atas-segala-kesulitan/|archive-date=2020-11-03|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Pihak akademik menyatakan bahawa isu ini menampakkan isu-isu yang lebih besar, termasuklah isu kekurangan autonomi IPT akibat penguasaan berlebihan pihak kerajaan serta kemarahan rakyat kepada mutu sistem pendidikan yang dikatakan merudum saban masa.<ref>{{Cite web|url=https://www.timeshighereducation.com/news/malaysias-u-turn-reopening-campuses-leaves-students-lurch|title=Malaysia’s U-turn on reopening campuses leaves students in lurch|last=Lau|first=Jouyce|date=8 Oktober 2020|website=[[Times Higher Education]]|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201021002613/https://www.timeshighereducation.com/news/malaysias-u-turn-reopening-campuses-leaves-students-lurch|archive-date=2020-10-21|access-date=16 Oktober 2020}}</ref>
-Berikutan pengumuman tersebut, sebuah tagar #SiswaJagaSiswa menjadi tular pada waktu tersebut dan bertujuan sebagai wadah penyaluran bantuan kepada golongan pelajar IPTA, terutamanya pelajar baharu yang terkandas pada masa itu.<ref>{{Cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/siswajagasiswa-twitter-dibanjiri-bantuan-kepada-pelajar-terkandas-261958|title=#SiswaJagaSiswa: Twitter dibanjiri bantuan kepada pelajar terkandas|last=|first=|date=|website=Astro Awani|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Pihak IPTA pula dipuji kerana mengambil tindakan pantas dalam menjaga kebajikan pelajar yang terkesan seperti pemberian keperluan harian, akses Internet dan wang bantuan.<ref>{{Cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/10/06/students-laud-varsities-for-acting-quickly-on-internet-enrolment|title=Students laud varsities for acting quickly on internet enrolment|last=Menon|first=Sandhya|last2=Rajaendram|first2=Rebecca|date=6 Oktober 2020|website=The Star|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=16 Oktober 2020}}</ref>
+Berikutan pengumuman tersebut, sebuah tagar #SiswaJagaSiswa menjadi tular pada waktu tersebut dan bertujuan sebagai wadah penyaluran bantuan kepada golongan pelajar IPTA, terutamanya pelajar baharu yang terkandas pada masa itu.<ref>{{Cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/siswajagasiswa-twitter-dibanjiri-bantuan-kepada-pelajar-terkandas-261958|title=#SiswaJagaSiswa: Twitter dibanjiri bantuan kepada pelajar terkandas|last=|first=|date=|website=Astro Awani|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201018032610/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/siswajagasiswa-twitter-dibanjiri-bantuan-kepada-pelajar-terkandas-261958|archive-date=2020-10-18|access-date=3 Oktober 2020}}</ref> Pihak IPTA pula dipuji kerana mengambil tindakan pantas dalam menjaga kebajikan pelajar yang terkesan seperti pemberian keperluan harian, akses Internet dan wang bantuan.<ref>{{Cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/10/06/students-laud-varsities-for-acting-quickly-on-internet-enrolment|title=Students laud varsities for acting quickly on internet enrolment|last=Menon|first=Sandhya|last2=Rajaendram|first2=Rebecca|date=6 Oktober 2020|website=The Star|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201205161253/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/10/06/students-laud-varsities-for-acting-quickly-on-internet-enrolment|archive-date=2020-12-05|access-date=16 Oktober 2020}}</ref>
 == Perbekalan dan logistik ==
 === Kekurangan peralatan asas perubatan ===
-Sejak kes virus yang disyaki muncul di Bintulu, Sarawak, farmasi di negeri itu telah mula kehabisan topeng muka, penyembur pembasmian kuman, pembersih tangan, gel mandi dan produk lain.<ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2207450.html|title=抢购口罩 消息满天飞 . 砂人闻武汉肺炎色变|date=2020-01-28|work=星洲網}}</ref> Beberapa kawasan lain juga menghadapi gangguan bekalan topeng muka.<ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2208549.html|title=“哪里有卖口罩”．社媒贴文求助买口罩|date=2020-01-30|work=星洲網|archive-url=https://web.archive.org/web/20200220111028/https://www.sinchew.com.my/content/content_2208549.html|archive-date=2020-02-20|access-date=2020-02-11}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2208021.html|title=銮现人龙抢口罩·店家拉铁闸控制人流|date=2020-01-29|work=星洲網}}</ref> Berikutan kejadian ini, [[Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Malaysia|Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna]] menyatakan bahawa kementerian itu memberi perhatian terhadap kekurangan bekalan topeng<ref>{{Cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/supply-of-face-masks-being-monitored-says-saifuddin|title=Supply of face masks being monitored, says Saifuddin|date=2020-01-28|access-date=2020-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20200205050052/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/supply-of-face-masks-being-monitored-says-saifuddin|archive-date=2020-02-05|work=The Star|language=en}}</ref> dan memberi amaran kepada peniaga untuk tidak menaikkan harga topeng muka sementara kekurangan bekalan, jika tidak, mereka akan dikompaun oleh kementerian.<ref>{{Cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/stern-action-against-traders-raising-price-of-face-masks|title=Stern action against traders raising price of face masks|date=2020-01-28|access-date=2020-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20200205050051/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/stern-action-against-traders-raising-price-of-face-masks|archive-date=2020-02-05|work=The Star|language=en}}</ref> Sesetengah farmasi seperti ''Caring Pharmacy'' menasihati pelanggan untuk tidak membeli topeng muka dalam kuantiti yang banyak pada masa yang sama dengan mengambil kira keperluan pelanggan lain. Farmasi itu hanya menetapkan bahawa pelanggan hanya boleh membeli maksimum 1 kotak topeng pada satu masa.<ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2207468.html|title=康宁药剂行口罩逐步来货‧每人限购1盒口罩|date=2020-01-28|work=星洲網}}</ref>
+Sejak kes virus yang disyaki muncul di Bintulu, Sarawak, farmasi di negeri itu telah mula kehabisan topeng muka, penyembur pembasmian kuman, pembersih tangan, gel mandi dan produk lain.<ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2207450.html|title=抢购口罩 消息满天飞 . 砂人闻武汉肺炎色变|date=2020-01-28|work=星洲網|access-date=2021-02-12|archive-date=2021-03-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20210312163729/https://www.sinchew.com.my/content/content_2207450.html|url-status=live}}</ref> Beberapa kawasan lain juga menghadapi gangguan bekalan topeng muka.<ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2208549.html|title=“哪里有卖口罩”．社媒贴文求助买口罩|date=2020-01-30|work=星洲網|archive-url=https://web.archive.org/web/20200220111028/https://www.sinchew.com.my/content/content_2208549.html|archive-date=2020-02-20|access-date=2020-02-11}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2208021.html|title=銮现人龙抢口罩·店家拉铁闸控制人流|date=2020-01-29|work=星洲網|access-date=2021-02-12|archive-date=2021-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20210303183655/https://www.sinchew.com.my/content/content_2208021.html|url-status=live}}</ref> Berikutan kejadian ini, [[Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Malaysia|Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna]] menyatakan bahawa kementerian itu memberi perhatian terhadap kekurangan bekalan topeng<ref>{{Cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/supply-of-face-masks-being-monitored-says-saifuddin|title=Supply of face masks being monitored, says Saifuddin|date=2020-01-28|access-date=2020-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20200205050052/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/supply-of-face-masks-being-monitored-says-saifuddin|archive-date=2020-02-05|work=The Star|language=en}}</ref> dan memberi amaran kepada peniaga untuk tidak menaikkan harga topeng muka sementara kekurangan bekalan, jika tidak, mereka akan dikompaun oleh kementerian.<ref>{{Cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/stern-action-against-traders-raising-price-of-face-masks|title=Stern action against traders raising price of face masks|date=2020-01-28|access-date=2020-02-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20200205050051/https://www.thestar.com.my/news/nation/2020/01/28/stern-action-against-traders-raising-price-of-face-masks|archive-date=2020-02-05|work=The Star|language=en}}</ref> Sesetengah farmasi seperti ''Caring Pharmacy'' menasihati pelanggan untuk tidak membeli topeng muka dalam kuantiti yang banyak pada masa yang sama dengan mengambil kira keperluan pelanggan lain. Farmasi itu hanya menetapkan bahawa pelanggan hanya boleh membeli maksimum 1 kotak topeng pada satu masa.<ref>{{Cite web|url=https://www.sinchew.com.my/content/content_2207468.html|title=康宁药剂行口罩逐步来货‧每人限购1盒口罩|date=2020-01-28|work=星洲網}}</ref>
 == Sosial dan hak asasi manusia ==
 === Layanan terhadap pendatang asing ===
-Pandemik COVID-19 juga menyaksikan peningkatan sentimen kebencian kepada [[pelarian Rohingya]] di Malaysia. Sebuah laporan [[Reuters]] mendapati bahawa sentimen ini bermula pada April 2020 menerusi tuduhan dan fitnah besar-besaran, terutamanya di Facebook bahawa pelarian Rohingya bertanggungjawab dalam menyebarkan virus COVID-19 di Malaysia.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/facebook-malaysia-rohingya-idUSKBN26Z0CP|title=Anti-migrant sentiment fanned on Facebook in Malaysia|last=Latiff|first=Rozanna|last2=Ananthalakshmi|first2=A.|date=14 Oktober 2020|editor-last=Birsel|editor-first=Robert|website=[[Reuters]]|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=16 Oktober 2020}}</ref> Pihak Reuters dalam laporan itu juga menemui puluhan laman Facebook anti-Rohingya yang bertanggungjawab menyebarkan tuduhan-tuduhan sebegitu.<ref name=":1" />
+Pandemik COVID-19 juga menyaksikan peningkatan sentimen kebencian kepada [[pelarian Rohingya]] di Malaysia. Sebuah laporan [[Reuters]] mendapati bahawa sentimen ini bermula pada April 2020 menerusi tuduhan dan fitnah besar-besaran, terutamanya di Facebook bahawa pelarian Rohingya bertanggungjawab dalam menyebarkan virus COVID-19 di Malaysia.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.reuters.com/article/facebook-malaysia-rohingya-idUSKBN26Z0CP|title=Anti-migrant sentiment fanned on Facebook in Malaysia|last=Latiff|first=Rozanna|last2=Ananthalakshmi|first2=A.|date=14 Oktober 2020|editor-last=Birsel|editor-first=Robert|website=[[Reuters]]|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201103032021/https://www.reuters.com/article/facebook-malaysia-rohingya-idUSKBN26Z0CP|archive-date=2020-11-03|access-date=16 Oktober 2020}}</ref> Pihak Reuters dalam laporan itu juga menemui puluhan laman Facebook anti-Rohingya yang bertanggungjawab menyebarkan tuduhan-tuduhan sebegitu.<ref name=":1" />
 ==== Kontroversi dokumentari Al Jazeera ====
@@ Baris 70: / Baris 70: @@
 === Isu 'kluster kayangan' ===
-'Kluster kayangan' merujuk kepada golongan taraf hidup atasan Malaysia yang pulang daripada luar negara dan tidak menghormati SOP yang ditetapkan kerajaan Malaysia ketika PKP, termasuk tidak menghormati para petugas yang bertanggungjawab dalam melaksanaan tugas-tugas berkaitan PKP, dan mula tular sejak awal April 2020.<ref>{{Cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-kluster-elit-sombong-cerewet-belum-dirawat-perangai-perit-237628|title=COVID-19: 'Kluster elit' sombong, cerewet ... belum dirawat, perangai perit|last=Chik|first=Razak|date=10 April 2020|website=[[Astro Awani]]|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=16 Oktober 2020}}</ref>
+'Kluster kayangan' merujuk kepada golongan taraf hidup atasan Malaysia yang pulang daripada luar negara dan tidak menghormati SOP yang ditetapkan kerajaan Malaysia ketika PKP, termasuk tidak menghormati para petugas yang bertanggungjawab dalam melaksanaan tugas-tugas berkaitan PKP, dan mula tular sejak awal April 2020.<ref>{{Cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-kluster-elit-sombong-cerewet-belum-dirawat-perangai-perit-237628|title=COVID-19: 'Kluster elit' sombong, cerewet ... belum dirawat, perangai perit|last=Chik|first=Razak|date=10 April 2020|website=[[Astro Awani]]|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201017020253/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-kluster-elit-sombong-cerewet-belum-dirawat-perangai-perit-237628|archive-date=2020-10-17|access-date=16 Oktober 2020}}</ref>
 === Pemberian bantuan kepada para selebriti ===
-Pada awal penguatkuasaan PKP (Mac 2020), sebuah isu timbul apabila para selebitri dan penggiat seni tanah air memohon bantuan kewangan daripada pihak kerajaan, yakni Bantuan Pakej Rangsangan Ekonomi Prihatin Rakyat (PRIHATIN) susulan perintah tersebut.<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/04/672165/komen-kesat-ketika-anak-baca-doa|title='Komen kesat ketika anak baca doa'|author=Serimah Mohd Sallehuddin|website=[[Berita Harian]]|date=2 April 2020|access-date=1 Mac 2021}}</ref> Hal ini terbit daripada pendapat sesetengah rakyat yang mendakwa para artis sepatutnya tidak begitu terkesan akibat PKP berikutan stereotaip terhadap taraf hidup para artis yang sering digambarkan sebagai berkeidupan mewah.<ref name="BHArtis">{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/03/669203/covid-19-artis-juga-perlu-bantuan-kerajaan|title=COVID-19 : Artis juga perlu bantuan kerajaan|author=Fatin Farhana Ariffin|website=[[Berita Harian]]|date=25 Mac 2020|access-date=1 Mac 2021}}</ref> Sebagai tindak balas, beberapa orang artis tampil memberi penjelasan dengan menyatakan bahawa PKP telah memutuskan pendapatan utama para penggiat seni dengan menghalang penganjuran acara-acara hiburan seperti konsert, dan bukan semua selebriti yang dapat menikmati kehidupan mewah seperti yang disangkakan.<ref name="BHArtis" /><ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/03/669818/jangan-salah-faham|title='Jangan salah faham'|author=Fatin Farhana Ariffin|website=[[Berita Harian]]|date=27 Mac 2020|access-date=1 Mac 2021}}</ref>
+Pada awal penguatkuasaan PKP (Mac 2020), sebuah isu timbul apabila para selebitri dan penggiat seni tanah air memohon bantuan kewangan daripada pihak kerajaan, yakni Bantuan Pakej Rangsangan Ekonomi Prihatin Rakyat (PRIHATIN) susulan perintah tersebut.<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/04/672165/komen-kesat-ketika-anak-baca-doa|title='Komen kesat ketika anak baca doa'|author=Serimah Mohd Sallehuddin|website=[[Berita Harian]]|date=2 April 2020|access-date=1 Mac 2021|archive-date=2020-12-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20201206180058/https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/04/672165/komen-kesat-ketika-anak-baca-doa|url-status=live}}</ref> Hal ini terbit daripada pendapat sesetengah rakyat yang mendakwa para artis sepatutnya tidak begitu terkesan akibat PKP berikutan stereotaip terhadap taraf hidup para artis yang sering digambarkan sebagai berkeidupan mewah.<ref name="BHArtis">{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/03/669203/covid-19-artis-juga-perlu-bantuan-kerajaan|title=COVID-19 : Artis juga perlu bantuan kerajaan|author=Fatin Farhana Ariffin|website=[[Berita Harian]]|date=25 Mac 2020|access-date=1 Mac 2021|archive-date=2021-01-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210120200137/https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/03/669203/covid-19-artis-juga-perlu-bantuan-kerajaan|url-status=live}}</ref> Sebagai tindak balas, beberapa orang artis tampil memberi penjelasan dengan menyatakan bahawa PKP telah memutuskan pendapatan utama para penggiat seni dengan menghalang penganjuran acara-acara hiburan seperti konsert, dan bukan semua selebriti yang dapat menikmati kehidupan mewah seperti yang disangkakan.<ref name="BHArtis" /><ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/03/669818/jangan-salah-faham|title='Jangan salah faham'|author=Fatin Farhana Ariffin|website=[[Berita Harian]]|date=27 Mac 2020|access-date=1 Mac 2021|archive-date=2021-02-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20210226175101/https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/03/669818/jangan-salah-faham|url-status=live}}</ref>
 == Rujukan ==