Aziz Sattar
Aziz Sattar | |
---|---|
Kelahiran | Abdul Aziz bin Sattar 8 Ogos 1925 |
Meninggal dunia | 6 Mei 2014 | (umur 88)
Sebab kematian | Serangan jantung |
Dikebumikan | Tanah Perkuburan Islam Bandar Tun Hussein Onn, Cheras, Selangor |
Pekerjaan | Pelakon, penyanyi, pelawak, pengarah, penulis |
Tahun aktif | 1953–2014 |
Terkenal kerana | Siri filem Bujang Lapok |
Pasangan |
|
Anak-anak | 7 |
Ibu | Satimah Jalal |
Bapa | Sattar Sawal |
Saudara | Zaini Sattar (adik) |
Datuk Abdul Aziz Sattar (8 Ogos 1925 – 6 Mei 2014) merupakan seorang pelakon filem Malaysia di zaman kegemilangan filem Melayu di Singapura.[1][2][3] Beliau telah terbabit dalam bidang seni sebagai pelakon, pengarah filem, pelawak dan penulis skrip sepanjang kerjaya beliau.[4][5]
Kehidupan awal
[sunting | sunting sumber]Beliau dilahirkan di Pakalongan, Kabupaten Gresik, Jawa Timur Indonesia pada 8 Ogos 1925. Beliau mendapat pendidikan di Sekolah Melayu Kota Raja, Singapura.[6]
Sejarah hidup Aziz di Tanah Melayu bermula ketika berusia tiga tahun, apabila dia mengikut bapanya, Sattar Sawal dan ibunya, Satimah Jalal, berhijrah ke Singapura pada 1928. Dibesarkan di kampung Pasir Panjang, di situlah dia mempunyai dua kawan rapat yang turut menjadi pelakon terkenal - Allahyarham Salleh Kamil dan Allahyarham Shariff Dol.[6]
Aziz mendapat pendidikan Sekolah Melayu sehingga darjah lima. Dia tidak dapat menyambung pelajarannya ketika zaman Pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Borneo Utara dan Sarawak di Malaya. Pada umur seawal 10 tahun, beliau yang merupakan pelawak semulajadi telah mula menyanyi dan menari semasa majlis perkahwinan dan kenduri-kenduri di kampung. Dalam usia awal 20-an, dia menjadi pemandu lori dengan gaji sebanyak RM150.[6]
Pada usia 15 tahun, Pak Aziz pernah diseksa askar Jepun kerana dituduh mencuri. Malah, beliau pernah merengkok dalam penjara selama enam bulan bersama ayah Seniwati Roseyatimah, Wak Jasni, kerana disyaki terbabit dalam kes rusuhan Natrah (Bertha Hertogh) di Singapura pada 1950.[6]
Kerjaya
[sunting | sunting sumber]Pada tahun 1950 beliau pernah menganggotai Pancaragam Suara Hiburan Keroncong, dan pada September 1951 berkerja di Studio Jalan Ampas, Singapura. Kehidupan Aziz mula berubah pada 1952 apabila dia diajak dua teman sekampungnya bekerja di studio Malay Film Productions. Pada peringkat awal, dia sekadar bekerja sebagai juru alihsuara. Namun, beliau terkejut kerana gajinya ketika itu jauh lebih rendah berbanding kerjanya sebagai pemandu lori iaitu hanya RM70 sebulan. Pada 1953, dia dipelawa berlakon sebagai watak tambahan dalam filem Putus Harapan. Filem pertama beliau membawa watak penting adalah filem Arjuna, diikuti siri Bujang Lapok dan Aksi Kuching.[6]
Aziz juga pernah menubuhkan syarikat penerbitan filemnya sendiri yang diberi nama Indra Film Production & Distributors dengan beberapa orang ahli-ahli perniagaan lain.[7] Beliau juga pernah menghidupkan semula trio Bujang Lapok yang terkubur sejak 1961 menerusi filem Bujang Lapok Kembali Daa (1985) yang menampilkan S. Shamsuddin, Nasir P. Ramlee dan dirinya sendiri.[8]
Beliau juga merupakan salah seorang daripada ahli kumpulan Panca Sitara versi 1990-an, bersama Datuk Ahmad Daud, Normadiah, Aziz Jaafar dan Nasir P. Ramlee.[9]
Beliau juga pernah muncul dalam telefilem Neon (2003) arahan Mohd Feroz Abdul Kader lakonan Allahyarham Faizal Yusup dan Eric Fuzi bersama ramai pelakon termasuk Rashidi Ishak, Azhar Sulaiman, Aziz M. Osman, Saiful Apek, Soffi Jikan, Boy Iman, Kuswadinata, Abby Abadi, Serina Redzuawan, Zila Bakarin, Rita Rudaini, Kartina Aziz dan ramai lagi.[10]
Kehidupan peribadi
[sunting | sunting sumber]Pak Aziz pernah empat kali berkahwin tetapi hanya dua pernikahannya saja yang lebih diperkatakan iaitu bersama Siti Rumiah Ahmad (isteri ketiga bercerai) dan Seniwati Dayang Sofia (isteri keempat - bercerai).
Hasil perkongsian hidup, beliau dikurniakan tujuh anak, 19 cucu dan lima cicit. Anak-anak beliau ialah: Ruzaiman, Ruzaidah, Ruzainah, Zainuddin, Dahlia, Dalina dan Sandakiah.
Pada 16 Disember 2006, Aziz berkahwin dengan Datin Hashimah Delan. Pasangan itu dinikahkan Pendaftar Nikah, Khairuddin Haiyon di Masjid Sultan Abdul Aziz, Shah Alam dengan mas kahwin RM100.[11]
Adiknya, Zaini Sattar meninggal dunia pada 7 Oktober 2018.[12]
Kematian
[sunting | sunting sumber]Aziz Sattar mengembuskan nafasnya yang terakhir pada 6 Mei 2014, kira-kira jam 2.00 pagi di Pusat Perubatan KPJ Kajang akibat serangan jantung pada usia 88 tahun.[13][14][15][16] Jenazah beliau selamat dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam Bandar Tun Hussien Onn, Cheras Perdana pada jam 2:10 petang hari yang sama.[17]
Filemografi
[sunting | sunting sumber]Filem
[sunting | sunting sumber]Tahun | Tajuk | Watak | Catatan |
---|---|---|---|
1953 | Putus Harapan | Guru Sekolah | Filem pertama, pelakon tambahan |
Mangsa | |||
1954 | Jasa | ||
Arjuna | |||
Iman | Awang | ||
1955 | Kipas Hikmat | Razid | |
Roh Membela | Amir | ||
1956 | Ribut | ||
Hang Tuah | Hang Lekiu | ||
Pencuri | |||
Keluarga Tolol | Aziz | ||
1957 | Putera Bertopeng | Pembantu Putera Ali | |
Pancha Delima | Pelakon undangan | ||
Bujang Lapok | Aziz | ||
Hantu Jerangkung | Ajis | ||
Kaseh Sayang | |||
1958 | Kaki Kuda | ||
Hantu Kubor | Ajis | ||
Anak Pontianak | Ah Chee | ||
Taufan | Aziz | ||
1959 | Nujum Pak Belalang | Badan | |
Raja Laksamana Bentan | Sin Chew | ||
Pendekar Bujang Lapok | Aziz | ||
Saudagar Minyak Urat | Hamid | ||
1960 | Sumpah Wanita | Labu | |
1961 | Ali Baba Bujang Lapok | Ali Baba | |
Seniman Bujang Lapok | Aziz | ||
1962 | Siti Muslihat | Pak Awang / Memanda Menteri | |
Labu dan Labi | Dirinya sendiri | Penampilan khas | |
1963 | Korban | ||
Nasib Si Labu Labi | Tok Kadi | Penampilan khas | |
Pilih Menantu | Aziz | ||
1964 | Jeritan Batin | ||
Siapa Besar | Busu bin Tengkorak Raja | ||
Mambang Moden | Ismail | ||
1965 | Taqdir | Gelam | |
Pusaka Pontianak | Kamarudin | ||
1966 | Aksi Kuching | Selamat | |
1968 | Ibulah Syurga | ||
1975 | Keluarga Si Comat | Pak Comot | Juga sebagai pengarah dan penulis |
1979 | Prebet Lapok | Aziz Lapok (Ayah Badul / Guru Tentera pada ketika dahulu) | |
Si Badol | Orang Kaya | ||
1980 | Penyamun Tarbus | Aziz Rabun | |
1981 | Da Di Du | Orang Tua | |
Setinggan | — | ||
1982 | Kami | — | Juga sebagai penerbit eksekutif |
1983 | Darah Satria | — | Sebagai pengarah dan penulis |
1984 | Tujuh Biang Keladi | — | |
1986 | Jiran | — | |
Bujang Lapok Kembali Daa | Aziz | ||
1988 | Perawan Malam | Bapa Kalsom | |
1989 | Tak Kisahlah Beb | Ayah Bob dan Ana | |
1990 | Adik | Pesakit Hospital Bahagia | |
Orang Kampung Otak Kimia | Bapak | ||
1991 | Juara | Sudin | |
Suci Dalam Debu | Dato Rashid | ||
1992 | Gelora Cinta | — | Sebagai pengarah dan penulis |
Queen Control | |||
Abang 92 | Wan Mat | ||
1993 | Tarik-Tarik | Wak Rodiman | |
1994 | Simfoni Duniaku | Sebagai pengarah dan penulis | |
1996 | Suami, Isteri dan .....? | Bapa Pengantin | Pelakon undangan |
1997 | Layar Lara | Uncle Osman | |
1998 | Jibon | Tok Batin | |
2002 | Embun | Pak Mail | |
Soalnya Siapa? | Dato’ Johar | Penampilan khas | |
2004 | Pontianak Harum Sundal Malam | Tok Selampit | |
Father | Juga sebagai pengarah bersama | ||
2005 | Maaria | — | |
Pontianak Harum Sundal Malam II | Tok Selampit | ||
2006 | Cicak-Man | Menteri | |
2007 | Budak Lapok | Pak Ajis (suara) | |
Anak Halal | Pak Ali | Penampilan khas | |
2009 | Setem | Pak Ramli | |
Momok The Movie | Pak Ajis | ||
Duhai Si Pari-Pari | Pak Ajis | ||
2010 | Kecoh Betul | Pak Aziz | |
2012 | Untuk Tiga Hari | Tok Kadi | |
2014 | Terbaik dari Langit | Atuk Berg | Filem terakhir, dikeluarkan secara anumerta |
2016 | Radhi Rudy Bin Dadu | Cik Amat |
Drama
[sunting | sunting sumber]Tahun | Tajuk | Watak | Saluran TV | Catatan |
---|---|---|---|---|
2000 | Kelab Malam | TV2 | Sitkom | |
2000–2002 | Abang Sidi | Abang Sidi (suara) | TV1 | |
2007 | Manjalara | Tok Kamal | TV3 | |
Anak Pontianak | Tok Siddiq | |||
2008 | Ali Din | Syekh Mahfuz | ||
Bilik No. 13 | Pakcik | TV2 | Episod: "Karipap" | |
2010 | Bujang Sepah Lalalitamplom (Musim 1) | Pak Long Mustar | Astro Prima | |
2012 | Kias Ramadan | Pak Wahab | TV3 | Episod: "Terminal Kasih" |
Cinta Alif Ba Ta | Pak Deris | TV AlHijrah | Penampilan khas | |
Upin & Ipin (Musim ke-6) | Dirinya sendiri (suara) | TV9 | Episod: "Kenangan Mengusik Jiwa" | |
Tanah Kubur (Musim 4) | Bomoh | Astro Oasis | Episod: "Susuk Marhabbah" | |
2014 | Tanah Kubur (Musim 9) | Pak Taib | Episod: "Sesat Dalam Cahaya" |
Telefilem
[sunting | sunting sumber]Tahun | Tajuk | Watak | Saluran TV | Catatan |
---|---|---|---|---|
1988 | Racun Bulan Madu | — | TV3 | Sebagai pengarah |
1994 | Ratu Jamu | |||
2002 | Tuan Rumah | Format VCD | ||
Menanti Hujan Tuduh | Sebagai pengarah | |||
2003 | Momok | Pak Ajis | ||
Siapa Tak Sayang Bini | — | Sebagai penulis | ||
Tiga Dara Pingitan | Datuk Jai | |||
Aisah Lima Puluh Sen | Bapa Aisah | Astro Ria | ||
Neon | Penduduk Kampung II | VCD | Penampilan khas | |
2004 | Pontianak DOT3: 2ND Jibam | |||
2005 | Janji Rock | |||
Sekeras Kerikil | Pak Derus | |||
Sutun | Astro Ria | Penampilan khas | ||
2008 | Stok Lama | Sebagai pengarah | ||
2011 | Mariam Anisa | Astro Prima | ||
Arahan Pertama | ||||
2012 | 50:50 | TV1 | Telefilem terakhir |
Televisyen
[sunting | sunting sumber]Tahun | Tajuk | Peranan | Saluran TV |
---|---|---|---|
2008 | Temujanji | Tetamu Jemputan | Astro Awani |
Anugerah dan pencalonan
[sunting | sunting sumber]Tarikh anugerah/penghormatan
[sunting | sunting sumber]- 1981 Filem Komedi Terbaik, Filem Festival Malaysia ke-2. (Filem: Penyamun Tarbus)
- 1990 Ahli Mangku Negara, Agong.
- 1994 Anugerah Seniman Veteran, Filem Festival Malaysia ke-11.
- 2000 Menerima "Tokoh Budaya Kolej Burhanuddin Helmi" dari Universiti Kebangsaan Malaysia
- 2000 Anugerah Seniman Veteran (Lelaki), Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2000.
- 2007 Darjah Panglima Jasa Negara (PJN) sempena Hari Keputeraan Yang di-Pertuan Agong Tuanku Mizan Zainal Abidin[18]
Profesional/ahli persatuan
[sunting | sunting sumber]- Bendahari, Persatuan SENIMAN.
- 1994-1996 Pengerusi Jawatankuasa, GAFIM
- 1997 Pengerusi Jawatankuasa Penerangan, Festival Filem Malaysia ke-13.
- ... - 2014 Presiden Persatuan Bawean Malaysia (PBM)
Penghargaan
[sunting | sunting sumber]Penghargaan Malaysia
[sunting | sunting sumber]- Malaysia :
- Panglima Jasa Negara (PJN) – Datuk (2007)[19][20]
- Kesatria Mangku Negara (KMN) (2003)[19]
- Ahli Mangku Negara (AMN) (1990)[19]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Danial Aziz Ahmad (26 Julai 2021). "Aziz Sattar: Pelakon Komedi Yang Dirindui Rakyat Malaysia". The Patriots. Dicapai pada 9 Disember 2021.
- ^ "Aktor berjiwa pejuang". Berita Harian Singapura. 4 Oktober 2009. m/s. 13.
- ^ Riadz Radzi (7 Mei 2014). "Perginya Bujang Lapok terakhir". Harian Metro. Dicapai pada 17 November 2021.
- ^ "Datuk Abdul Aziz Sattar". Arkib Negara Malaysia. Dicapai pada 2 Oktober 2018.
- ^ Aqil Syakir (19 Ogos 2021). "Aziz Sattar, seniman ke-2 era filem Melayu klasik yang menerima tawaran Hollywood". Soscili. Dicapai pada 8 November 2021.
- ^ a b c d e Roslen Fadzil (9 Oktober 2006). "Aziz Sattar layak dapat pengiktirafan". Berita Minggu. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Julai 2007. Dicapai pada 21 November 2013.
- ^ "Aziz Sattar taukeh filem". Berita Harian Singapura. 17 Disember 1978. m/s. 7. Dicapai pada 8 November 2018.
- ^ A. Kadir Pandi (5 Ogos 1984). "Aziz Sattar berura2 hasilkan filem 'Bujang Lapuk Moden'". Berita Minggu. m/s. 7. Dicapai pada 9 Disember 2018.
- ^ Anuar Othman (1 Ogos 1991). "Panca Sitara cari bakal pengganti". Berita Harian Singapura. m/s. 5. Dicapai pada 8 November 2018.
- ^ "Neon - tampilkan 66 pelakon popular". Utusan Malaysia. 22 Disember 2003. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-07-02. Dicapai pada 31 Julai 2017.
- ^ "Aziz Sattar nikah 16 Disember". Berita Harian. 16 Disember 2006. m/s. 5.
- ^ Mary Victoria Dass (7 Oktober 2018). "Adik Allahyarham Aziz Sattar meninggal dunia". Berita Harian. Dicapai pada 8 November 2018.
- ^ Niezam Abdullah (6 Mei 2014). "Seniman Aziz Sattar Meninggal Dunia". mStar. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-05-06. Dicapai pada 2014-05-06.
- ^ "Aziz Sattar meninggal dunia". Berita Harian. 6 Mei 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 Mei 2014. Dicapai pada 6 Mei 2014.
- ^ "Malay film legend Aziz Sattar dies". The Sun, Malaysia. 6 Mei 2014. Dicapai pada 9 Disember 2018.
- ^ Niezam Abdullah (6 Mei 2014). "Screen legend Aziz Sattar passes away at 89". The Star Online. Dicapai pada 9 Disember 2018.
- ^ Mohd Al Qayum Azizi (6 Mei 2014). "Jenazah Aziz Sattar Selamat Dikebumikan". mStar Online. Dicapai pada 9 Disember 2018.
- ^ Datuk Aziz Sattar Diarkibkan 2011-12-14 di Wayback Machine Sinemamalaysia.com.my: 2013: Anugerah artis lelaki sepanjang hayat (Anugerah Bintang Popular Berita Harian)
- ^ a b c "SEMAKAN PENERIMA DARJAH KEBESARAN, BINTANG DAN PINGAT". Jabatan Perdana Menteri Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 Disember 2019. Dicapai pada 14 Julai 2021.
- ^ "My thoughts in words: Datuk Aziz Sattar". Lidah Benar. 3 Jun 2007. Dicapai pada 21 November 2019.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- Kelahiran 1925
- Kematian 2014
- Orang Singapura berketurunan Melayu
- Pelakon lelaki Malaysia
- Orang Singapura berketurunan Jawa
- Pelakon filem Malaysia
- Pelakon televisyen Malaysia
- Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20
- Pelawak Malaysia
- Orang Malaysia berketurunan Melayu
- Pelakon Melayu
- Orang Malaysia berketurunan Jawa
- Pelawak Melayu
- Pengarah filem Malaysia
- Pengarah televisyen Malaysia
- Penulis skrip Malaysia
- Kematian akibat serangan jantung
- Warga Studio Jalan Ampas