Dewan Undangan Negeri Sabah

Dewan Undangan Negeri Sabah
Dewan Undangan Negeri Sabah;
	Lamin Koundangan Pogun Sabah; Sabah State Legislative Assembly; 沙巴州议会
	Lencana Dewan Undangan Negeri Sabah
	Dewan ke-16
Jenis
Jenis	Satu dewan
Sejarah
Diasaskan	25 September 1963
Kepimpinan
Yang di-Pertua Negeri	Juhar Mahiruddin ; sejak 1 Januari 2011
Speaker	Datuk Haji Kadzim Haji M. Yahya ; sejak 8 Oktober 2020
Timbalan Speaker	dalam proses
Timbalan Speaker	dalam proses
Ketua Menteri	Hajiji Mohd Noor, GRS - Perikatan Nasional (BERSATU)
Pemimpin Pembangkang	dalam proses, WARISAN
Setiausaha	Bernard Joseph Dalinting
Struktur
Ahli	73 dipilih dan maksimum 6 dilantik
Kumpulan politik	(Setakat 8 Oktober 2020); Kerajaan (44):; Gabungan Rakyat Sabah (44); Perikatan Nasional (21); BERSATU (11); STAR (6); PAS (1); SAPP (1); ; Barisan Nasional (14) UMNO (14); ; PBS (7); Keyakinan dan pembekalan (3):; Ahli politik bebas (3) Pembangkang (32):; WARISAN+ (32) WARISAN (23); ; Pakatan Harapan (8); DAP (6); PKR (2); ; ; UPKO (1);
Jawatankuasa	Jawatankuasa Tetap; Jawatankuasa Kira-kira Wang Awam; Jawatankuasa Hak dan Kebebasan;
Pilihan raya
Sistem pengundian	Pemenang undi terbanyak
Pilihan raya terakhir	26 September 2020
Tempat persidangan
	Bangunan Dewan Undangan Negeri Sabah, Likas, Kota Kinabalu
	www.sabah.gov.my/dun
	sunting

Dewan Undangan Negeri Sabah (bahasa Kadazandusun: Lamin Koundangan Pogun Sabah) merupakan sebahagian badan perundangan Sabah, Malaysia, yang lain ialah Yang di-Pertua Negeri Sabah. Dewan ini bermesyuarat di Bangunan Dewan Undangan Negeri Sabah di Likas di ibu negeri Kota Kinabalu.

Badan perundangan satu kamar ini kini mempunyai 60 kerusi mewakili bahagian pilihan raya negeri yang dipilih melalui sistem pilihan raya pemenang undi terbanyak di seluruh negeri.

Seperti di peringkat persekutuan di Malaysia, Sabah menggunakan kerajaan berparlimen gaya Westminster, dalamnya para ahli dipilih ke dalam dewan undangan melalui pilihan raya umum, daripadanya Ketua Menteri dan kabinet dilantik berdasarkan sokongan majoriti. Ketua Menteri ialah ketua kerajaan negeri manakala Yang di-Pertua Negeri bertindak sebagai ketua negeri. Parti terbesar yang tidak membentuk kerajaan negeri dikenali sebagai pembangkang rasmi, pemimpinnya diiktiraf sebagai pemimpin pembangkang oleh speaker.

Para ahli dewan merujuk diri mereka sebagai "Ahli Dewan Undangan Negeri" (ADUN) dan kadangkala sebagai "ahli dewan negeri".

Dewan yang terkini dipilih pada 26 September 2020 merupakan Dewan Undangan Negeri Sabah ke-16. Gabungan Rakyat Sabah yang dianggotai oleh Barisan Nasional yang diwakili Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO), Perikatan Nasional yang diwakili Parti Pribumi Bersatu Malaysia (BERSATU) dan Parti Solidariti Tanah Aiku (STAR Sabah), dan Parti Bersatu Sabah (PBS) telah membentuk sebuah kerajaan negeri pada 26 September 2020.

Dewan ini dibentuk selepas Dewan penggal ke-15 telah dibubarkan pada 30 Julai 2020 oleh Yang di-Pertua Negeri Sabah, Juhar Mahiruddin, yang mengakibatkan pilihan raya mengejut diadakan^[2].

Penggubalan undang-undang

Sejajar dengan tradisi sistem Westminster, kebanyakan undang-undang bermula dengan kabinet (rang undang-undang kerajaan), dan diluluskan oleh badan perundangan selepas peringkat-peringkat perbahasan dan mwmbuat keputusan. Ahli biasa boleh memperkenalkan secara peribadi (rang undang-undang bukan kerajaan), memainkan peranan penting dalam meneliti rang undang-undang dalam perbahasan dan jawatankuasa dan rang undang-undang yang dipinda dipersembahkan kepada badan perundangan oleh kabinet.

Anggota lantikan

Dewan Undangan Negeri Sabah boleh mempunyai tidak lebih daripada enam orang anggota lantikan yang dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Ketua Menteri.^[3]

Penjawat

Yang di-Pertua Dewan

Yang di-Pertua Dewan Undangan Negeri Sabah dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Ketua Menteri. Datuk Haji Kadzim M Yahya dilantik menjadi Yang di-Pertua DUN pada 8 Oktober 2020^[4] menggantikan Datuk Syed Abas Syed Ali (BN-UMNO) yang telah berkhidmat sejak 7 Ogos 2015^[5].

Ketua Kerajaan

Ketua Menteri dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri Sabah atas dasar bahawa beliau boleh mendapat majoriti di dewan. Datuk Seri Panglima Hajiji Mohd Noor (BERSATU), anggota bagi DUN Sulaman, telah menjadi Ketua Menteri Sabah bermula 29 September 2020.

Ketua Pembangkang

Pemimpin minoriti selalunya pemimpin pembangkang dilantik oleh parti terbesar yang tidak membentuk kerajaan negeri.

Peta bahagian pilihan raya negeri Sabah

Rajah bagi komposisi tempat dan DUN Sabah

Komposisi DUN terkini (2020)

Kemas kini pada 27 September 2020.

Kerajaan + Keyakinan dan perbekalan							Pembangkang
Gabungan Rakyat Sabah (GRS) + Bebas + ADUN Lantikan							WARISAN+
PN				BN	PBS	IND	WARISAN	PH		UPKO
21				16	7	3	23	8		1
13	6	1	1	16				6	2
BERSATU	STAR	PAS	SAPP	UMNO	PBS	IND	WARISAN	DAP	PKR	UPKO

No.	Dewan Undangan Negeri	Nama	Gabungan (Parti)
N1	Banggi	Mohamad Mohammarin	WARISAN
N2	Bengkoka	Harun Durabi	BN (UMNO)
N3	Pitas	Ruddy Awah	Bebas
N4	Tanjong Kapor	Ben Chong Chen Bin	WARISAN
N5	Matunggong	Julita Mojungki	PBS
N6	Bandau	Datuk Wetrom @ Mohd Fikri Bahanda	PN (BERSATU)
N7	Tandek	Hendrus Anding	PBS
N8	Pintasan	Fairuz Renddan	PN (BERSATU)
N9	Tempasuk	Mohd Arsad Bistari	BN (UMNO)
N10	Usukan	Datuk Seri Salleh Said Keruak	BN (UMNO)
N11	Kadamaian	Datuk Ewon Benedick	UPKO
N12	Sulaman	Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Haji Noor	PN (BERSATU)
N13	Pantai Dalit	Jasnih Daya	BN (UMNO)
N14	Tamparuli	Datuk Jahid Jahim	PBS
N15	Kiulu	Datuk Joniston Bangkuai	PBS
N16	Karambunai	Datuk Yakubah Khan	BN (UMNO)
N17	Darau	Azhar Matussin	WARISAN
N18	Inanam	Peto Galim	PH (PKR )
N19	Likas	Tan Lee Fatt	PH (DAP)
N20	Api-Api	Christina Liew Chin Jin	PH (PKR )
N21	Luyang	Phoong Jin Zhe	PH (DAP)
N22	Tanjong Aru	Junz Wong Hong Jun	WARISAN
N23	Petagas	Datuk Awang Ahmad Shah	WARISAN
N24	Tanjung Keramat	Shahelmy Yahya	BN (UMNO)
N25	Kapayan	Jannie Lasimbang	PH (DAP)
N26	Moyog	Datuk Darell Leiking	WARISAN
N27	Limbahau	Datuk Juil Nuatim	WARISAN
N28	Kawang	Ghulamhaidar @ Yusof Khan Bahadar	PN (BERSATU)
N29	Pantai Manis	Mohd Tamin @ Tamin Zainal	BN (UMNO)
N30	Bongawan	Dr. Daud Yusof	WARISAN
N31	Membakut	Mohd Arifin Mohd Arif	PN (BERSATU)
N32	Klias	Isnin Aliasnih	PN (BERSATU)
N33	Kuala Penyu	Limus Jury	PN (BERSATU)
N34	Lumadan	Ruslan Muharam	PBS
N35	Sindumin	Datuk Dr Yusof Yacob	WARISAN
N36	Kundasang	Datuk Dr Joachim Gunsalam	PBS
N37	Karanaan	Datuk Masidi Manjun	PN (BERSATU)
N38	Paginatan	Abidin Madingkir	PN (STAR)
N39	Tambunan	Jeffrey Kitingan	PN (STAR)
N40	Bingkor	Robert Tawik @ Nordin	PN (STAR)
N41	Liawan	Annuar Ayub	PN (STAR)
N42	Melalap	Peter Anthony	WARISAN
N43	Kemabong	Rubin Balang	Bebas
N44	Tulid	Everitis Gungkit	PN (STAR)
N45	Sook	Ellron Angin	PN (STAR)
N46	Nabawan	Abdul Ghani Mohamed Yassin	PN (BERSATU)
N47	Telupid	Jonnybone J Kurum	PBS
N48	Sugut	Datuk James Ratib	BN (UMNO)
N49	Labuk	Samad Jambri	PN (BERSATU)
N50	Gum-Gum	Arunarsin Taib	WARISAN
N51	Sungai Manila	Mokran Ingkat	BN (UMNO)
N52	Sungai Sibuga	Mohamad Hamsan Awang Supian	BN (UMNO)
N53	Sekong	Alias Sani	WARISAN
N54	Karamunting	George Hiew Vun Zin	WARISAN
N55	Elopura	Calvin Chong Ket Kiun	PH (DAP)
N56	Tanjong Papat	Frankie Poon Ming Fung	PH (DAP)
N57	Kuamut	Masiung Banah	Bebas
N58	Lamag	Datuk Seri Bung Moktar Radin	BN (UMNO)
N59	Sukau	Datuk Jafry Ariffin	BN (UMNO)
N60	Tungku	Assaffal @ Samsul Kamal P. Alian	WARISAN
N61	Segama	Datuk Mohamaddin Ketapi	WARISAN
N62	Silam	Datu Dumi Masdal	WARISAN
N63	Kunak	Norazlinah Arif	WARISAN
N64	Sulabayan	Datuk Dr Jaujan Sambakong	WARISAN
N65	Senallang	Datuk Seri Panglima Shafie Apdal	WARISAN
N66	Bugaya	Manis Muka Mohd Darah	WARISAN
N67	Balung	Hamild @ Hamid Awang	BN (UMNO)
N68	Apas	Nizam Abu Bakar Titingan	PN (BERSATU)
N69	Sri Tanjong	Justin Wong Yung Bin	PH (DAP)
N70	Kukusan	Rina Jainal	WARISAN
N71	Tanjung Batu	Andi Muhammad Surady Bandy	BN (UMNO)
N72	Merotai	Sarifudin Hata	WARISAN
N73	Sebatik	Hassan A Gani Pg Amir	WARISAN
	Anggota Dilantik	Dr Aliakbar Gulasan	PAS
	Anggota Dilantik	Datuk Raime Unggi	BN (UMNO)
	Anggota Dilantik	Suhaimi Nasir	BN (UMNO)
	Anggota Dilantik	Jaffari Waliam	PN (BERSATU)
	Anggota Dilantik
	Anggota Dilantik

Susunan tempat duduk DUN (2018)

				Setiausaha Kewangan Negeri	Penasihat Perundangan Negeri	Setiausaha Negeri	Peguam Negeri
					Bentara
Kosong	Kosong	Kosong							Kosong	Kosong	Kosong
Kosong	Kosong	Kosong	Kosong					Kosong	Kosong	Kosong	Kosong
Kosong	Kosong	Kosong	Kosong					Kosong	Kosong	Kosong	Kosong
Kosong	Kosong	Kosong	Kosong					Kosong	Kosong	Kosong	Kosong
			N14 Likas					N46 Tanjong Papat
Kosong	N21 Kawang	N47 Kuamut	N45 Elopura					N22 Pantai Manis	N51 Kunak	Kosong	Kosong
(ADUN lantikan)	N24 Membakut	N3 Pitas	N16 Luyang					N7 Kadamaian	N60 Sebatik	Kosong	Kosong
(ADUN lantikan)	N38 Nabawan	N3 Pitas	N16 Luyang					N7 Kadamaian	N60 Sebatik	Kosong	Kosong
(ADUN lantikan)	N55 Balung	N59 Tanjong Batu	N30 Karanaan		Cokmar			N28 Sindumin	N44 Karamunting	N19 Kapayan	Kosong
N27 Lumadan	N55 Balung	N26 Kuala Penyu	N10 Sulaman					N17 Tanjong Aru	N49 Tungku	N19 Kapayan	Kosong
N56 Apas	N5 Tandek	N39 Sugut	N31 Paginatan					(ADUN lantikan) (Kosong)	N12 Karambunai	N18 Petagas	Kosong
N25 Klias	N6 Tempasuk	N39 Sugut	N31 Paginatan					(ADUN lantikan) (Kosong)	N12 Karambunai	N50 Lahad Datu	Kosong
N8 Usukan	N48 Sukau	N54 Bugaya	N36 Kemabong					N35 Melalap	N2 Tanjong Kapor	N34 Liawan	Kosong
			Kosong					N52 Sulabayan
Kosong	Kosong	Kosong	N37 Sook					N15 Api - Api	N58 Merotai	N41 Gum - Gum	Kosong
Kosong	N33 Bingkor	N11 Kiulu	N32 Tambunan					(ADUN lantikan)	N13 Inanam	N20 Moyog	Kosong
Kosong	N40 Labuk	N29 Kundasang	N42 Sungai Sibuga (Ketua Pembangkang)					N53 Senallang (Ketua Menteri)	N57 Sri Tanjong	N1 Banggi	Kosong
Kosong	N4 Matunggong	N9 Tamparuli			Setiausaha				N43 Sekong	N23 Bongawan	Kosong
					Speaker

Nota

Rujukan

^ Standing Orders of the Legislative Assembly of the State of Sabah (PDF). Dicapai pada 26 May 2016. Standing Orders 89, 90 and 91.
^ "Snap election for Sabah as state assembly dissolved". Free Malaysia Today. 2020-07-30. Dicapai pada 2020-07-30.
^ Sabah (2018). The Constitution of the State of Sabah. Retrieved 23 May 2018. Art. 14(1)(c).
^ Bernama (8 Oktober 2020). "Sabah Speaker, ministers, assistant ministers take oath of office". The Edge Markets. The Edge Communications Sdn. Bhd.
^ "Syed Abas Is Sabah State Legislative New Speaker". Bernama. 3 August 2015. Dicapai pada 7 June 2018.

Pautan luar

Laman rasmi Kerajaan Negeri Sabah

[1] Standing Orders of the Legislative Assembly of the State of Sabah (PDF). Dicapai pada 26 May 2016. Standing Orders 89, 90 and 91.

[2] "Snap election for Sabah as state assembly dissolved". Free Malaysia Today. 2020-07-30. Dicapai pada 2020-07-30.

[3] Sabah (2018). The Constitution of the State of Sabah. Retrieved 23 May 2018. Art. 14(1)(c).

[4] Bernama (8 Oktober 2020). "Sabah Speaker, ministers, assistant ministers take oath of office". The Edge Markets. The Edge Communications Sdn. Bhd.

[5] "Syed Abas Is Sabah State Legislative New Speaker". Bernama. 3 August 2015. Dicapai pada 7 June 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

v t e Sabah
Topik	Sejarah (Perang Saudara Brunei, Pertempuran di Borneo Utara, Kawat Maut Sandakan, Serangan hendap Lahad Datu, Pencerobohan Pantai Timur Sabah) • Identiti Sabah
Kumpulan etnik	Bajau • Bugis • Melayu Brunei (Bisaya, Kedayan) • Dumpas • Iban Merotai • Idahan • Iranun • Kadazan-Dusun (Dusun, Kadazan, Kwijau, Lotud, Mangka'ak, Maragang, Minokok, Rumanau) • Orang Cocos • Orang Sungai (Tambanuo) • Lun Bawang • Murut • Rungus • Suluk • Tidong
Bahagian	Bahagian Pedalaman, Sabah • Bahagian Kudat • Bahagian Sandakan • Bahagian Tawau • Bahagian Pantai Barat, Sabah
Bandar utama	Kota Kinabalu (ibu negeri) • Sandakan • Tawau
Daerah	Beaufort • Beluran • Keningau • Kinabatangan • Kota Belud • Kota Marudu • Kuala Penyu • Kudat • Kunak • Lahad Datu • Nabawan • Papar • Pitas • Putatan • Penampang • Ranau • Semporna • Sipitang • Tambunan • Tenom • Tongod • Tuaran
Pekan	Bingkor • Bongawan • Donggongon • Inanam • Kalabakan • Kimanis • Kinarut • Kundasang • Matunggong • Membakut • Menumbok • Menggatal • Pensiangan • Sapulut • Sepanggar • Sindumin • Sook • Tanjung Aru • Tamparuli • Telipok • Telupid • Weston • Tenghilan • Kiulu • Paitan
Pulau	Pulau Bai • Pulau Bait • Pulau Balambangan • Pulau Banggi • Pulau Batik Kulambu • Pulau Billean • Pulau Bohayan • Pulau Boheydulang • Pulau Bum Bum • Pulau Gaya • Pulau Jambongan • Pulau Kalumpang • Pulau Kapalai • Pulau Lankayan • Pulau Larapan • Pulau Libaran • Pulau Ligitan • Pulau Mabul • Pulau Maiga • Pulau Malawali • Pulau Maliangin Besar • Pulau Maliangin Kecil • Pulau Mataking • Pulau Mantabuan • Pulau Mantanani • Pulau Menampilek • Pulau Nusa Tengah • Pulau Omadal • Pulau Pababag • Pulau Pom Pom • Pulau Sakar • Pulau Sebatik • Pulau Selingaan • Pulau Sepanggar • Pulau Si Amil • Pulau Sibuan • Pulau Silawa • Pulau Silumpat • Pulau Sikarindingan • Pulau Sipadan • Pulau Sipanggau • Pulau Tabawan • Pulau Tegaipil • Pulau Tiga • Pulau Tigabu • Pulau Timbun Mata
Teluk	Teluk Agal • Teluk Cowie • Teluk Darvel • Teluk Kimanis • Teluk Labuk • Teluk Marchesa • Teluk Marudu • Teluk Padas • Teluk Paitan • Teluk Sandakan • Teluk Sepanggar • Teluk Schomburgk • Teluk Tambak
Sungai	Sungai Atling • Sungai Kalabakan • Sungai Kinabatangan • Sungai Labuk • Sungai Liwagu • Sungai Mulau • Sungai Padas • Sungai Paitan • Sungai Papar • Sungai Pegalan • Sungai Segama • Sungai Sugut
Konflik Spratly	Terumbu Laya • Pulau Layang-Layang • Terumbu Mantanani • Terumbu Semarang • Terumbu Siput • Terumbu Peninjau • Terumbu Ubi