Negara kesatuan
Sebahagian daripada siri Politik |
Bentuk asas pemerintahan |
---|
Negara kesatuan (bahasa Inggeris: Unitary state ) merupakan bentuk negeri yang ditadbir sebagai kuasa tunggal di mana kerajaan atau pemerintah pusat adalah agung dan mutlak dan sebarang bahagian pentadbiran (pecahan negara) hanya melaksanakan kuasa-kuasa yang ditugaskan oleh kerajaan pusat. Kebanyakan negara di dunia mengamalkan sistem kerajaan kesatuan. 165 daripada 193 buah negara ahli Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu ditadbir secara kesatuan.
Dalam negara kesatuan, kerajaan pusat menentukan sama ada bahagian negara dibentuk atau dimansuhkan (contohnya, 22 bahagian pentadbiran Perancis digabungkan menjadi 13), apalagi menambah atau mengurangkan bidang kuasa bahagian negara. Biarpun kuasa politik dapat ditugaskan melalui penurunan kuasa kepada pemerintah tempatan secara statut, namun kerajaan pusat tetap agung kerana ia berhak untuk memansuhkan tindakan atau mengurangkan kuasa kerajaan turunan.
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland merupakan satu contoh negara kesatuan. Scotland, Wales dan Ireland Utara mempunyai secukup kuasa turunan berautonomi, tetapi kuasa itu ditugaskan oleh Parlimen United Kingdom yang boleh menggubal undang-undang yang meminda atau memansuhkan penugasan itu secara unilateral atau sendirian (England tidak menerima kuasa tugasan). Sama seperti negara persekutuan, penurunan kuasa dalam negara kesatuan boleh jadi simetri, di mana setiap satu bahagian negara mempunyai kuasa dan status yang sama banyak, ataupun tidak simetri, di mana bahagian negara berbagai-bagai bilangan kuasa dan status. Kebanyakan negara kesatuan tiada tempat-tempat yang mempunyai satu pun takat autonomi.[1] Di negara-negara sedemikian, bahagian negara tidak boleh memutuskan undang-undang sendiri. Contohnya, Republik Ireland dan Kerajaan Norway.
Negara kesatuan sering diantonimkan dengan negara persekutuan, di mana kerajaan bahagian negara berkongsi kuasa dengan kerajaan pusat sebagai pelaku sama taraf menerusi perlembagaan bertulis yang memerlukan restu daripada kedua-dua kerajaan pusat dan bahagian untuk pemindaan. Ertinya, bahagian negara mempunyai hak untuk wujud dan kuasa-kuasa yang tidak boleh dipinda oleh kerajaan pusat sendirian.
Senarai negara kesatuan
[sunting | sunting sumber]Huruf condong: Negara yang kurang diiktiraf
Republik kesatuan
[sunting | sunting sumber]- Afghanistan
- Albania
- Algeria
- Angola
- Armenia
- Artsakh, Republik
- Azerbaijan
- Bangladesh
- Belarus
- Benin
- Bolivia
- Botswana
- Bulgaria
- Burkina Faso
- Burundi
- Cameroon
- Tanjung Verde
- Afrika Tengah, Republik
- Chad
- Chile
- China, Republik Rakyat[2]
- Taiwan (persekutuan sebelum 1949)
- Colombia
- Congo, Republik
- Congo, Republik Demokratik
- Costa Rica
- Côte d'Ivoire
- Croatia
- Cuba
- Cyprus
- Djibouti
- Dominica, Persemakmuran
- Republik Dominika
- Republik Rakyat Donetsk
- Ecuador
- El Salvador
- Guinea Khatulistiwa
- Eritrea
- Estonia
- Fiji
- Filipina
- Finland
- Gabon
- Gambia
- Georgia
- Ghana
- Guatemala
- Guinea
- Guinea-Bissau
- Guyana
- Haiti
- Honduras
- Hungary
- Iceland
- Indonesia (persekutuan sebelum 1950)
- Iran
- Ireland
- Israel
- Itali
- Kazakhstan
- Kenya
- Kepulauan Marshall
- Kiribati
- Korea, Republik Demokratik Rakyat
- Korea, Republik (persekutuan sebelum 1960)
- Kyrgyzstan
- Laos
- Latvia
- Lubnan
- Liberia
- Libya
- Lithuania
- Republik Rakyat Luhansk
- Macedonia
- Madagaskar
- Malawi
- Maldives
- Mali
- Malta
- Mauritania
- Mauritius
- Mesir
- Moldova
- Mongolia
- Montenegro
- Mozambique
- Myanmar
- Namibia
- Nauru
- Nicaragua
- Niger
- Palau
- Palestin
- Panama
- Paraguay
- Perancis
- Peru
- Poland
- Portugal
- Republik Czech
- Romania
- Rwanda
- Samoa
- San Marino
- São Tomé dan Príncipe
- Senegal
- Serbia
- Seychelles
- Sierra Leone
- Singapura
- Slovakia
- Slovenia
- Somaliland
- Afrika Selatan
- Ossetia Selatan
- Sri Lanka
- Suriname
- Syria
- Tajikistan
- Tanzania
- Timor-Leste
- Togo
- Transnistria
- Trinidad dan Tobago
- Tunisia
- Turki
- Turkmenistan
- Uganda
- Ukraine
- Uruguay
- Uzbekistan
- Vanuatu
- Vietnam
- Yaman
- Greece
- Zambia
- Zimbabwe
Monarki kesatuan
[sunting | sunting sumber]- Andorra
- Antigua dan Barbuda
- Bahrain
- Bahamas
- Barbados
- Belanda
- Belize
- Bhutan
- Brunei
- Kemboja
- Denmark
- Grenada
- Jamaica
- Jepun
- Jordan
- Kota Vatikan
- Kuwait
- Lesotho
- Liechtenstein
- Luxembourg
- Monaco
- Maghribi
- New Zealand[3]
- Norway
- Oman
- Papua New Guinea
- Qatar
- Saint Lucia
- Saint Vincent dan Kepulauan Grenadine
- Arab Saudi
- Kepulauan Solomon
- Sepanyol
- Sweden
- Thailand
- Tonga
- Tuvalu
- United Kingdom[4]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "unitary system | government". Encyclopedia Britannica (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2017-08-11.
- ^ Roy Bin Wong. China Transformed: Historical Change and the Limits of European Experience. Cornell University Press.
- ^ "Story: Nation and government – From colony to nation". The Encyclopedia of New Zealand. Manatū Taonga Ministry for Culture and Heritage. 29 August 2013. Dicapai pada 19 April 2014.
- ^ "Social policy in the UK". An introduction to Social Policy. Robert Gordon University – Aberdeen Business School. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 July 2014. Dicapai pada 19 April 2014. Unknown parameter
|deadurl=
ignored (bantuan)