Negeri dan Wilayah Persekutuan di Malaysia

Malaysia
Rencana ini sebahagian daripada siri: Politik dan pemerintahan Malaysia
Negara Anggota ASEAN
Kerajaan Persekutuan Perlembagaan Malaysia Hak asasi manusia Undang-undang Kontrak sosial Rukun Negara Agama Persekutuan (Islam) Bahasa Kebangsaan (Bahasa Melayu) Hak istimewa Melayu & Bumiputera
Pemerintahan beraja Yang di-Pertuan Agong Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah Majlis Raja-Raja Turutan takhta
Legislatif Parlimen Malaysia Dewan Negara Penggal ke-14 Yang di-Pertua Rais Yatim Timbalan Yang di-Pertua Kosong Dewan Rakyat Penggal ke-14 Yang di-Pertua Azhar Azizan Harun Timbalan Yang di-Pertua Mohd Rashid Hasnon Azalina Othman Said Perdana Menteri Muhyiddin Yassin Ketua Pembangkang Anwar Ibrahim Kabinet Bayangan Senarai Akta Parlimen
Eksekutif Perdana Menteri Malaysia Muhyiddin Yassin Kabinet Persekutuan Kabinet Malaysia 2020 Perkhidmatan awam Ketua Setiausaha Negara Mohd Zuki Ali Senarai agensi Persekutuan
Kehakiman Mahkamah Persekutuan Malaysia Ketua Hakim Negara Tengku Maimun Tuan Mat Mahkamah Rayuan Presiden Mahkamah Rayuan Rohana Yusuf Mahkamah Tinggi Mahkamah Syariah
Pilihan raya Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia Pilihan raya persekutuan terkini: (2018) Pilihan raya negeri terkini: (Sabah 2020) Pilihan raya kecil terkini: (Batu Sapi 2020) Bahagian pilihan raya
Parti politik Senarai parti politik Malaysia
Hubungan dalam negeri Kerajaan-kerajaan negeri Ketua-ketua kerajaan negeri Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Dewan Undangan Negeri (senarai ahli) Kerajaan tempatan (senarai) Politik di negeri-negeri Johor Kedah Kelantan Melaka Negeri Sembilan Pahang Perak Perlis Pulau Pinang Sabah Sarawak Selangor Terengganu Wilayah Persekutuan
Hubungan luar negeri Kedutaan dan perwakilan Malaysia Misi diplomatik Malaysia Kedutaan dan perwakilan ke Malaysia Misi diplomatik di Malaysia Undang-undang kerakyatan Pasport Keperluan visa Dasar visa
Portal Malaysia Negara-negara lain Atlas Portal Politik

Malaysia ialah sebuah negara persekutuan yang terdiri daripada 13 negeri dan tiga Wilayah Persekutuan. 11 negeri dan dua wilayah persekutuan terletak di Semenanjung Melayu manakala dua negeri dan satu wilayah persekutuan yang lain terletak di pulau Borneo.

Senarai negeri dan Wilayah Persekutuan

Perlis Kedah Penang Kelantan Terengganu Perak Selangor Negeri Sembilan Melaka Johor Pahang Sarawak Sabah Labuan Kuala Lumpur Putrajaya Malaysia Barat Malaysia Timur (Biru) Negeri (Merah) W. Persekutuan Laut China Selatan Selat Melaka Teluk Thailand Laut Sulu Laut Sulawesi Brunei Indonesia Indonesia Singapura Thailand

Yang di-Pertuan Agong/Raja negeri-negeri Melayu

Nama	Ibu negeri	Bandar diraja	Jumlah penduduk	Keluasan (km²)	Kepadatan penduduk	Awalan nombor plat	Kod kawasan telefon	Kotaraya terbesar	Singkatan	ISO	FIPS
Johor Darul Takzim	Johor Bahru	Bandar Maharani	3,233,434	19,210	168	J	07 06 (Muar & Tangkak)	Johor Bahru	JHR	MY-01	MY01
Kedah Darul Aman	Alor Setar	Anak Bukit	1,890,098	9,500	199	K	04	Sungai Petani	KDH	MY-02	MY02
Kelantan Darul Naim	Kota Bharu	Kota Bharu	1,459,994	15,099	97	D	09	Kota Bharu	KTN	MY-03	MY03
Negeri Sembilan Darul Khusus	Seremban	Seri Menanti	997,071	6,686	149	N	06	Seremban	NSN	MY-05	MY05
Pahang Darul Makmur	Kuantan	Pekan	1,443,365	36,137	40	C	09 03 (Genting) 05 (Cameron)	Kuantan	PHG	MY-06	MY06
Perak Darul Ridzuan	Ipoh	Kuala Kangsar	2,258,428	21,035	107	A	05	Ipoh	PRK	MY-08	MY07
Perlis Indera Kayangan	Kangar	Arau	227,025	821	277	R	04	Kangar	PLS	MY-09	MY08
Selangor Darul Ehsan	Shah Alam	Klang	5,411,324	8,104	668	B	03	Shah Alam	SGR	MY-10	MY12
Terengganu Darul Iman	Kuala Terengganu	Kuala Terengganu	1,015,776	13,035	78	T	09	Kuala Terengganu	TRG	MY-11	MY13

Wilayah Persekutuan

Nama	Ibu negeri	Jumlah penduduk	Keluasan (km²)	Kepadatan penduduk	Awalan nombor plat	Kod kawasan telefon	Kotaraya terbesar	Singkatan	ISO	FIPS
Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur	Kuala Lumpur	1,627,172	243	6696	W (Dahulu) V (Kini)	03	Lembah Klang	KUL	MY-14
Wilayah Persekutuan Labuan	Victoria	85,272	91	937	L	087	Victoria	LBN	MY-15	MY15
Wilayah Persekutuan Putrajaya	Putrajaya	67,964	49	1387	Putrajaya (Dahulu) F (Kini)	03	–	PJY	MY-16

Yang di-Pertua Negeri

Nama	Ibu negeri	Jumlah penduduk	Keluasan (km²)	Kepadatan penduduk	Awalan nombor plat	Kod kawasan telefon	Kotaraya terbesar	Singkatan	ISO	FIPS
Melaka Bandaraya Bersejarah	Bandaraya Melaka	788,706	1,664	474	M	06	Bandar Melaka	MLK	MY-04	MY04
Pulau Pinang Pulau Mutiara	Georgetown	1,520,143	1,048	1451	P	04	Georgetown	PNG	MY-07	MY09
Sabah Negeri Di Bawah Bayu	Kota Kinabalu	3,120,040	73,631	42	S	087-089	Kota Kinabalu	SBH	MY-12	MY16
Sarawak Bumi Kenyalang	Kuching	2,420,009	124,450	19	Q	081-086	Kuching	SWK	MY-13	MY11

Tadbir urus

Sembilan negeri Melayu diketuai oleh seorang Raja turun-temurun selaku ketua negeri diiringi seorang Menteri Besar eksekutif sebagai ketua kerajaan yang bertanggungjawab politik. Raja-raja Johor, Kedah, Kelantan, Pahang, Perak, Selangor dan Terengganu bergelar Sultan. Ketua negeri terpilih Negeri Sembilan memegang satu-satunya gelaran Melayu Yang di-Pertuan Besar, manakala Raja Perlis sekadar bergelar Raja. Yang di-Pertuan Agong selaku ketua negara persekutuan dipilih (sebenarnya dikitarkan) di kalangan sembilan raja untuk sepenggal lima tahun. Bekas penempatan dan jajahan mahkota British iaitu Pulau Pinang, Melaka, Sabah dan Sarawak, setiap satunya diketuai seorang Gabenor pada nama lantikan persekutuan, iaitu Yang di-Pertua Negeri, diiringi Ketua Menteri sebagai ketua kerajaan eksekutif.

Setiap negeri bersistem perundangan ekadewan iaitu Dewan Undangan Negeri (DUN). Ahli-ahli DUN diundi dari kawasan pengundian satu ahli yang ditetapkan berasaskan kependudukan. Ketua Menteri lantikan Ketua Negeri biasanya merupakan pemimpin parti majoriti peringkat negeri. Satu penggal di DUN adalah lima tahun, melainkan perhimpunan dibubarkan awal oleh ketua negeri atas nasihat Ketua Menteri. Biasanya, DUN di Semenanjung Malaysia dibubarkan sempena pembubaran parlimen persekutuan, agar pilihan raya negeri diadakan serentak dengan pilihan raya parlimen. Namun demikian, ketua negeri memegang kuasa budi bicara bagi membubarkan DUN.

Setiap negeri menghantar dua wakil ke Dewan Negara, iaitu dewan pertuanan parlimen persekutuan.

Sebagai sebuah negara persekutuan, kerja tadbir urus Malaysia diagih-agihkan antara kerajaan persekutuan dan negeri. Tanggungjawab tertentu kerajaan-kerajaan persekutuan dan negeri disenaraikan dalam Jadual Kesembilan Perlembagaan Malaysia. Secara teori, mana-mana perihal yang tidak ditentukan dalam Jadual Kesembilan boleh digubal undang-undang di peringkat negeri. Namun, pakar undang-undang mengibaratkan hal sebegini sebagai (pauper's bequest) skop perihal yang begitu luas dalam Jadual Kesembilan. Mahkamah secara amnya mengutamakan tafsiran luas mengenai isi kandungan Jadual Kesembilan, maka mengurangkan bilangan hal-hal yang mungkin belum diliputi. Jadual Kesembilan jelas menyenaraikan hal-hal berikut yang boleh digubal oleh undang-undang negeri: pegangan tanah, agama Islam dan kerajaan tempatan. Sabah dan Sarawak mempunyai kuasa tambahan sebagai sebahagian terma-terma penyertaan Malaysia, seperti kawalan imigrasi.

Parlimen Malaysia dibenarkan menggubal undang-undang tanah, agama Islam dan kerajaan tempatan untuk memastikan keseragaman undang-undang antara semua negeri, ataupun atas permintaan DUN berkenaan. Undang-undang yang dipersoalkan juga mesti diluluskan oleh DUN, kecuali bagi perihal berkenaan undang-undang tanah tertentu. Perihal bukan Islam yang berada dalam skop negeri boleh juga digubal undang-undang di peringkat persektuan untuk tujuan mematuhi kewajipan perjanjian Malaysia.

Wilayah-wilayah berkaitan

Rencana utama: Singapura di Malaysia

• Singapura
  • Republik Singapura ialah sebuah negeri di Malaysia sejak pembentukan Malaysia pada 16 September 1963 sehingga berpisah dari Persekutuan pada 9 Ogos 1965. Sebelum penyertaan dalam Malaysia, Singapura merupakan sebahagian daripada Negeri-negeri Selat, kemudiannya diubah menjadi Jajahan Mahkota British.
• Brunei
  • Negara Brunei Darussalam pernah dipelawa untuk menyertai Persekutuan tetapi akhirnya menolaknya atas beberapa masalah, seperti taraf Sultan Brunei dalam Malaysia, pembahagian royalti minyak Brunei, serta tekanan dari pihak pembangkang yang mencetuskan Pemberontakan Brunei.
• Kepulauan Cocos (Keeling)
  • Kepulauan Cocos (Keeling) merupakan wilayah milik Australia yang pernah menjadi sebahagian daripada Negeri-negeri Selat.
• Pulau Krismas
  • Pulau Krismas merupakan wilayah milik Australia yang pernah menjadi sebahagian daripada Negeri-negeri Selat.

Lihat juga

• Jata Malaysia
• Bendera negeri di Malaysia
• Daerah di Malaysia
• Negeri-negeri Selat
• Negeri-negeri Melayu Bersekutu
• Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu

Catatan

1. ↑  Kod MY10 tidak digunakan dalam FIPS 10-4 tetapi pernah digunakan untuk FIPS 10-3 (for Sabah)
2. ↑  Wilayah bernama bahasa rasmi dalam kedua-dua senarai kod FIPS 10-4 dan ISO 3166-2:MY
3. ↑  Wilayah Persekutuan bertakrif wilayah Kuala Lumpur dan Putrajaya. Digunakan oleh FIPS sahaja

Pautan luar

• Local government in Malaysia